I
در پی غرق شدن یک شهروند ایرانی در روز سهشنبه ۲۷ دسامبر در شهر لیون فرانسه، مقامات این شهر تحقیقات خود را در مورد این حادثه آغاز کردند.
یک منبع انتظامی که نخواست نامش فاش شود به خبرگزاری فرانسه گفته است که پیکر «محمد مرادی» در اواخر روز دوشنبه در «رودخانه رون» که از وسط شهر لیون میگذرد، پیدا شد.
غواصان حوالی ساعت ۱۸:۳۰ توانستند پیکر او را از رودخانه بیرون بیاورند. این منبع آگاه این را هم اضافه کرد که فوریتهای اورژانس بلافاصله وارد عمل شدند اما نتوانستند او را احیا کنند.
دوستان و نزدیکان او در ایران چه گفتند؟
در پی مرگ مهسا امینی و همزمان با گسترش اعتراضات در ایران، محمد مرادی نیز به طرق مختلف، از جمله شرکت در گردهمایی ایرانیان مقیم لیون از این جنبش حمایت کرد.
تا اینکه در نهایت خبر خودکشی او بسیاری از ایرانیان و بستگان او را در شوک فرو برد. یکی از دوستان نزدیک او به نام ناصر در گفتگو با شبکه «بیافام تیوی لیون» گفته است که: «ما در سه ماه گذشته بارها در مورد مشکلات سیاسی و اجتماعی در ایران صحبت کردیم؛ اما او هیچ وقت در مورد خودکشی حرفی نزده بود. او همیشه علیه سرکوب، بیعدالتی و خشونتی که مردم ایران متحمل شدهاند حرف میزد.» وی همچنین گفت که محمد مرادی از نظر روانی در صحت و سلامت بوده است.
او در ادامه گفت: «متاسفانه او را از دست دادیم. مرد خوبی بود. شجاع بود. کتابهای زیادی در زمینه سیاست، تاریخ، فلسفه، جامعهشناسی خوانده بود… او با افراد زیادی با عقاید متفاوتی حرف میزد. او به همه میگفت که ذهنی باز داشته باشند.»
هدفش چه بود؟
مرادی با انتشار ویدئویی در حساب شخصی اینستاگرام خود هدف از انجام این کار را «کشاندن توجه اروپاییها، کشورهای اروپایی و مردم غربی به مساله ایران» عنوان کرده بود.
این دانشجوی تاریخ، پیش از مرگ خود در دو پست جداگانه به زبان فارسی و فرانسوی عنوان کرده بود که «قرار است وقتی این ویدیو را میبینید درون این رودخانه غرق شده باشم.»
دادستانهای شهر لیون با واکنش نسبت به این حادثه عنوان کردند که تحقیقات خود برای «تأیید گمان خودکشی، براساس پیامهای ارسالی شخص مربوطه در شبکههای اجتماعی در مورد انگیزهاش» را آغاز کرداند.
او به جامعه مردسالارانه نگاهی انتقادی داشت بطوریکه در یکی از پستهای خود مینویسد: «ما مردان را از بچگی همچون جانورانی درندهخو بار میآورند که تجاوز و تحریک جزو غرایز ماست.» وی در ادامه از «تحمیل و ظلم نظامهای واپسگرا» و سیاستهای زنستزانه انتقاد میکند.
علاقه او به سیاست را میتوان در پستهایش بخوبی فهمید، آنجایی که او با انتشار تصویری از صفحه اول مجله شارلی ابدو در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۲، با نگرانی مینویسد «گرچه شانس مارین لوپن ناچیز است اما همین رشد تفکر راستگرایی افراطی که در هیئت امثال اریک زمور و مارین لوپن خود مینماید، گواه تغییر عقیده و فکر جامعه است.»
شهروندان ایرانی لیون چه واکنشی نشان داد؟
با اعلام خبر خودکشی این مرد ۳۸ ساله ایرانی، عدهای با بهت و ناراحتی در کنار «رود رون» در محل خودکشی او جمع شده بودند. این افراد با روشن کردن شمع و قرار دادن شاخههای گل بر روی نردههای پل عبوری از رودخانه، یاد او را گرامی داشتند.
تیموتی امینی از ایرانیان مقمی لیون در گفتگو با خبرگزاری فرانسه گفت: «محمد مرادی خود را کشت تا صدای انقلاب ایران به گوش همگان برسد. صدای ما در رسانههای غربی پخش نمیشود.»
به گفته چند تن دیگر از ایرانیان حاضر در محل، مرادی لیسانس تاریخ داشته و در یک رستوران کار میکرده است. او با همسرش از سه سال پیش ساکن لیون بود. امینی میگوید: «دلش برای ایران میتپید و دیگر طاقت رژیم را نداشت.»
«۸ بار بهش زنگ زدم ولی جواب نداد»
یکی از همکلاسیهای محمد مرادی به نام توماس با ابراز تاسف از این رویداد گفت: «اگر این موضوع را به من میگفت، با او صحبت میکردم [و نظرش را عوض میکردم]. او دیروز به من پیام داد و خداحافظی کرد، بعد یهو پیام او را در اینستاگرام دیدم. خیلی سعی کردم با او تماس بگیرم، فکر کردم اشتباهی شده است، سعی کردم با او تماس بگیرم. هشت بار متوالی، اما هرگز جواب نداد»، توماس که همدانشگاهی آقای مرادی بود در ادامه گفت: او خیلی درگیر مسائل سیاسی بود و خیلی به اعتراضات جاری ایران امیدوار بود و «همین هم باعث برانگیخته شدن او شد. او عکسها و متنهای زیادی در حمایت از اعتراضات ایران پست میکرد.»
با مرور پستهای اینستاگرامی وی میتوان فهمید که او به فرهنگ محیط زندگی خود به شدت علاقهمند است. او عکسهای بسیاری از موزههای لیون، از موزه کنفلوئنس گرفته تا موزه گالو-رومن فورویر منتشر کرده است.
مرادی در پیام اینستاگرامی خود چه گفته بود؟
وی در ویدیوهایی که به زبان فارسی و فرانسه در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده است، قصد خود را از خودکشی توضیح داده و میگوید: «من قرار است وقتی که شما این ویدیو را میبینید درون این رودخانه غرق شده باشم اما این یک خودکشی به خاطر مشکلات شخصی نیست. هدف من از این خودکشی کشاندن توجه اروپاییها، کشورهای اروپایی و مردم غربی به مساله ایران است. درواقع من دیگر حاضر نیستم این زندگی با خفت را چه در خارج و چه در داخل ایران ادامه دهم. با این که اینجا درآمد خوبی داشتم و دارم. با این که زندگی آرامی دارم . با این که هوای پاکی دارم. با این که مردم اینجا خیلی متمدن و منطقی هستند در برخورد با دیگران. با این که پلیس و سیاستمدارهای اینجا خیلی منطقیتر از سیاستمدارهای کشورمانند ولی هیچکدام از اینها دلیل نمیشود که من چشمم را به مسائل ایران و مشکلات هموطنانم ببندم.»
ور در ادامه آخرین پست اینستاگرامی خود میگوید: «بنابراین من مرگ را به این زندگی با خفت برای کشورم ترجیح میدهم و امیدوارم مرگ من توجه دستکم بخشی از رسانهها در خارج از کشور را به خود جلب کند و همینطور امیدوارم این پیامی باشد به مردم ایران که فکر نکنند ایرانیان خارج از کشور در غم آنها شریک نیستند و اگر پیش بیاید نخواهند جانشان را برای آنها فدا کنند. جان من هزار بار قربان ایران و مردم ایران شود. بنابراین من جانم را در این راه فدا میکنم. هیچ بیماری روانی و مشکل روانی ندارم و صرفا غم از دست دادن مردمم و در عین حال انجام یک عمل حماسی در مقابله با ابتذال زندگی و به لجن کشیدن عشق و مفاهیم مهمی مثل انسانیت و کرامت انسانی برای من یک دغدغه خیلی خیلی مهم است که حاضرم جانم را برایش فدا کنم. زنده باد آزادی. زن، زندگی، آزادی. شما پیروز هستید و جان کسانی که در این راه جانشان را فدا کردند هدر نخواهد رفت. این خونها هدر نخواهد رفت و ما به این ایمان داریم. غمگین نباشید و شادی کنید که روز پیروزی نزدیک است.»