«ابتکار کمربند و جاده»؛ طرح چند تریلیون دلاری چین چگونه جهان را تغییر داد؟

پروژه‌های بین‌المللی چگونه انتخاب می‌شود؟

در ده سال گذشته ابتکار «کمربند و جاده» تمرکز خود را از پروژه‌های زیرساختی به فناوری دیجیتال، امنیت و توسعه پایدار گسترش داده است.

بر اساس آمار رسمی، چین در چارچوب ابتکار «کمربند و جاده» در بیش از سه هزار پروژه سرمایه‌گذاری کرده است. به گفته «موسسه امریکن اینترپرایز» بیشترین سرمایه‌گذاری در این ۱۵ کشور انجام شده است: اندونزی، پاکستان، سنگاپور، روسیه، عربستان، مالزی، امارات متحده عربی، بنگلادش، پرو، لائوس، ایتالیا، نیجریه، عراق ، آرژانتین و شیلی.

حوزه نفوذ این ابتکار در سرتاسر جهان گسترده شده و کنیا هم امیدوار است که بتواند در نشست جاری سرمایه بیشتری جذب کند.

چین ادعا می‌کند که که پروژه‌ها بر اساس نیازهای اقتصادی انتخاب می‌شود، اما منتقدان می‌گویند که هدف آن ایجاد یک مدل کنترل جهانی چین-مرکز است.

جرمی چان، کارشناس شرق آسیا در «گروه اوراسیا» می‌گوید: «ملاحظات ژئوپلیتیک و دیپلماتیک، اگر نه بیشتر که به همان اندازه معیارهای اقتصادی در تصمیم‌گیری درباره زمان و چگونگی سرمایه‌گذاری‌های چین در ابتکار کمربند و جاده مهم است.»

چان می‌گوید ایتالیا تنها کشور در میان ۱۵ کشور سرمایه‌پذیر در ابتکار کمربند و جاده است که رای‌هایش در مجمع عمومی سازمان ملل متحد معمولا مخالف آرای چین است. ایتالیا به تازگی اشاره کرده است که از این ابتکار کنار خواهد کشید.

داده‌های موسسه امریکن اینترپرایز نشان می‌دهد که بودجه کمربند و جاده بیشتر در کشورهایی سرمایه‌گذاری می‌شود که انگیزه‌های قوی استراتژیک برای توسعه روابطشان با چین دارند، مانند اندونزی و پاکستان.

عربستان و امارات متحده عربی -دو کشور ثروتمند حوزه خلیج فارس- در میان هفت کشور اولی هستند که از سرمایه‌گذاری چین در چارچوب کمربند و جاده سود می‌برند. این کشورهای تولیدکننده نفت ابزاری استراتژیک برای مقابله با تهدیدهای احتمالی غرب -مانند تحریم‌های آمریکا- در اختیار چین قرار می‌دهند.