اتحادیه اروپا با صدور بیانیهای شرکت کشتیرانی ایران و همچنین کشتیها و بنادری را که به روسیه در جنگ با اوکراین کمک نظامی میکنند تحریم کرد. بریتانیا نیز از مسدود شدن اموال شرکت هواپیمایی ایران ایر و تحریم شرکت کشتیرانی ایران خبر داده است.
با توافق تمام ۲۷ عضو اتحادیه اروپا، هرگونه معامله با کشتی یا بنادری که برای انتقال پهپاد، موشک، فناوری و تجهیزات ساخت ایران به روسیه استفاده شوند، ممنوع میشود.
اتحادیه اروپا همچنین در تحریمهای جدید خود شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و مدیر عامل آن، محمدرضا خیابانی، را تحریم کرده است.
در متن منتشر شده اتحادیه اروپا آمده است که هرگونه معامله با این بنادر، از جمله بندر امیرآباد و بندر انزلی، به دلیل نقششان در انتقال پهپادها و موشکها و قطعات ایرانی این تسلیحات ممنوع است. اگرچه این تحریمها شامل شرایط اضطراری مرتبط با ایمنی دریانوردی یا موارد بشردوستانه نمیشود.
اروپا سه شرکت کشتیرانی روسیه را نیز تحریم کرده است. در همین حال، بریتانیا نیز کشتی باری روسی پورت اولیا ۳ را تحریم کرد.
پیشتر آنالینا بربوک، وزیر خارجه آلمان، از تحریمهای بیشتر برای ایران خبر داده بود.
صبح امروز هم اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در پاسخ به «احتمال تحریم خطوط کشتیرانی از سوی اتحادیه اروپا» هشدار داد که ایران به هر «اقدام نامناسبی» علیه منافعش «واکنش متقابل» نشان خواهد داد.
سخنگوی وزارت خارجه ایران در نشست خبری هفتگی امروز صبح خود گفته بود: «اقدامات ایذایی طرفهای مقابل در تحریمهای بخشهای مختلف اقتصادی ایران بیپاسخ نمیماند.»
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، دیروز در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشته بود که اتحادیه اروپا قصد دارد با «ادعای واهی تحویل موشکهای ما به روسیه» کشتیرانی ایران را تحریم کند و هشدار داد «این رفتارها همان چیزی را باعث میشوند که اتحادیه اروپا خواهان جلوگیری از آن است».
در ادامه، سخنگوی وزارت خارجه در موضعی مشابه با وزیر خارجه تکرار کرده بود: «هفته قبل هم اشاره شد که در شرایطی که مقامات اوکراین خودشان اذعان دارند به اینکه ادعاهای مربوط به انتقال موشک بالستیک از ایران به روسیه صحت نداشته است، انتظار میرفت که مقامات اروپایی در اقدامات تحریمی قبلی خود علیه ایران که بر مبنای این ادعا بود تجدیدنظر کنند.»
آقای عراقچی هم دقیقا با اشاره به موضع اوکراین گفته بود: «رئیسجمهور زلنسکی شخصا تایید کرده است که هیچ موشک بالستیک ایرانی به روسیه صادر نشده است.»
اتحادیه اروپا ۲۳ مهر امسال همگام با آمریکا اعلام کرد به خاطر صادرات و تحویل موشکهای بالستیک ایران به روسیه، خطوط هواپیمای ایران از جمله ایرانایر و ماهان و ساها (سرویس اطلاعات و ارتباط هوایی ارتش) را در فهرست تحریمهایش قرار میدهد.
کییف پیشتر به صراحت اعلام کرده بود روسیه از ابتدای حمله اوکراین در مجموع از هشت هزار و ۶۰ پهپاد شاهد ساخت ایران استفاده کرده که ویرانی و مرگ به بار آورده است.
ایران اما بارها ارسال پهپاد یا موشکهای بالستیک به روسیه برای جنگ با اوکراین را تکذیب کرده است.
تحریمهای جدید اتحادیه اروپا در یک نگاه
- تحریم کشتیها و بنادری که پهپادهای ساخت ایران، موشک و قطعات و فنآوریهای مرتبط را انتقال میدهند.
- منع صادرات، انتقال، تامین یا فروش قطعات مورد استفاده در ساخت و تولید موشک و پهپاد از اتحادیه اروپا به ایران.
- ممنوعیت تبادل با بنادر و اسکلههایی که تحت اداره، کنترل یا مالکیت افراد یا نهادهای تعیین شده در فهرست اتحادیه اروپا هستند یا از آنها برای انتقال پهپاد، موشک و قطعات و فنآوری مرتبط به روسیه استفاده میشود.
- ممنوعیت استفاده از تاسیسات بنادر و اسکلهها و ارائه خدمات به کشتیهای تحریم شده.
- استثنا: برای کشتیهایی که به دلایل ایمنی دریایی به کمک نیاز داشته باشند یا در مواردی که هدف کمک بشردوستانه است یا مربوط به وقایعی است که میتواند روی سلامت انسانها، امنیت یا محیطزیست تاثیر جدی داشته باشد، ممنوعیتها اعمال نمیشوند.
- تحریم یک فرد و چهار نهاد، از جمله شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و محمدرضا خیابانی، مدیرعامل این شرکت.
- تحریم سه شرکت روسی امجی فلوت، ویتیاس بروکر و آراپاکس که اتحادیه اروپا میگوید کشتیهایشان در انتقال مهمات و تسلیحات ساخت ایران از طریق دریای خزر به سربازان در حال جنگ روسیه در اوکراین نقش داشتهاند.
هشدار آلمان درباره حمایت چین در صنایع پهپادی ایران
ساعاتی پیش آنالینا بربوک گفته بود آلمان «در حال آمادهسازی تحریمهای جدید علیه ایران است» و در این میان «به پشتیبانی چین از [صنایع] پهپادسازی ایران» نیز توجه میکند.
وزیر خارجه آلمان این تحریمها را پاسخ به فعالیتهای «هستهای و اقدامات منطقهای» ایران خواند.
این در حالی مطرح میشود که اسماعیل بقایی در نشست خبری خود تاکید کرده بود که «رابطه ایران و چین مستحکم است» و «همکاریهای بلندمدت نیز با جدیت از سوی دو طرف پیگیری میشود».
خانم بربوک گفت: «با در نظر گرفتن این مورد، ما تحریمهای جدیدی علیه ایران اعمال خواهیم کرد تا با توجه به کمکهای پهپادی چین این موضوع روشن شود که هر دو این مسائل عواقبی در پی خواهد داشت.»
در هفتههای گذشته به دنبال اعدام جمشید شارمهد، شهروند ایرانی-آلمانی، تنش میان ایران با آلمان و اتحادیه اروپا افزایش یافته بود.
اکنون هشدار وزیر خارجه آلمان درباره نقش چین در صنایع پهپادی ایران در حالی صادر میشود که علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر ایران، یکشنبه با زونگ پی وو، سفیر چین در تهران، دیدار کرد.
او در این دیدار تاکید کرد: «روی کار آمدن ترامپ تاثیری بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و به ویژه روابط با چین نخواهد داشت.»
علی اکبر ولایتی در ادامه گفت: «گسترش و تحکیم روابط با ایران برای چین اهمیت بالایی دارد و ما نباید اجازه دهیم اتفاقاتی که در اطراف ما رخ میدهند بر روابط چین و ایران تاثیر بگذارد.»
به گفته آقای ولایتی، «توسعه روابط ایران، چین و روسیه در زمینههای مختلف و از جمله در قالب شانگهای و بریکس نیز اثرات ماندگار و مهمی خواهد داشت».
بریکس و شانگهای دو سازمان اقتصادی و سیاسی و امنیتی بینالمللی است که برای موازنه با غرب ایجاد شده است و ایران به تازگی به عضویت هر دوی این نهاد درآمده است.
چین بزرگترین شریک تجاری ایران و خریدار عمده نفت تحریمشده این کشور است.
محسن پاکنژاد، وزیر نفت ایران، هفته گذشته گفت که جمهوری اسلامی نگرانی جدیای درباره فروش نفت خود پس از انتخابات دونالد ترامپ ندارد.
دونالد ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود سیاست «فشار حداکثری» را علیه ایران اعمال کرد. مجموعه فشارهای پیشتر آقای ترامپ از جمله شامل تحریمهایی علیه تهران بود که همکاری اقتصادی چین و ایران را با مشکل مواجه کرد.
آقای ترامپ به تازگی مارکو روبیو را به عنوان وزیر امور خارجه انتخاب کرده است که مواضع سختگیرانهای علیه ایران و چین دارد.
در سال ۲۰۲۱، چین و ایران یک توافقنامه ۲۵ ساله استراتژیک امضا کردند. این توافقنامه عمدتا در زمینههایی از جمله انرژی، امنیت، زیرساختها و ارتباطات است.
چند هفته پیش وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، به مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل اطمینان داد که چین در صورت هر تغییر بینالمللی و منطقهای از ایران حمایت خواهد کرد.
بقایی: در نیویورک موضوعات مورد بحث با اروپا «متعدد» بود
اتحادیه اروپا در حالی تحریمهای بیشتری امروز علیه ایران اعمال کرد که آقای بقایی امروز در نشست خبری خود گفته بود: «ما در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در مورد موضوعاتی که مورد نگرانی و علاقه طرفین بود با اروپاییها صحبت کردیم.»
آقای بقایی در این نشست بار دیگر برنامه هستهای ایران را «کاملا صلحآمیز» خواند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، بهتازگی به ایران سفر و با مسعود پزشکیان دیدار کرد. او گزارش تازهاش از برنامه هستهای ایران را به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کرده است.
نشست شورای حکام هم از امروز در وین، پایتخت اتریش، شروع شده است.
وزیر خارجه ایران هشدار داده است که اگر شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه ایران قطعنامهای صادر کند، ایران اقدامات جدیدی انجام خواهد داد که «حتما آنها خوشحال نخواهند شد».