اعتراضات ایران؛ گزارش دیده‌بان حقوق بشر از آزار جنسی و جسمی «سیستماتیک» کودکان بازداشتی

علاوه بر این، بنابر این گزارش «مقامات ایران همچنین بر خلاف حفاظت‌های حقوقی کودکان را تحت بازداشت، بازجویی، و پیگرد قرار داده‌اند و قضات خانواده کودکان را از به کارگیری وکلای منتخب خود برای دفاع از آنها باز داشته‌اند، کودکان را با اتهامات مبهم محکوم کرده‌اند، و آنها را خارج از دادگاه‌های نوجوانان مورد محاکمه قرار داده‌اند.»

مقام‌های ایرانی اذعان کرده‌اند شمار کسانی که در ارتباط با اعتراضات بازداشت شدند بیش از ۲۲ هزار نفر بوده است اما نگفته‌اند که چند نفر آنها زیر ۱۸ سال داشته‌اند.

مهرماه امسال یونیسف وابسته به سازمان ملل و یک نهاد دیگر حمایت از کودکان نسبت به اعمال خشونت و دستگیری دانش آموزان ابراز نگرانی کرد. وزیر آموزش و پرورش ایران هم با تایید این بازداشت‌ها گفته بود «برخی دانش‌آموزان بازداشتی برای اصلاح و تربیت به مراکز روان‌شناسی ارجاع داده شده‌اند تا مانع از تبدیل آنها به شخصیت‌های ضداجتماعی شوند.»

پیشتر سازمان حقوق بشری عفو بین‌الملل در گزارشی نیروهای اطلاعاتی و امنیتی ایران را به ارتکاب «رفتارهای هولناک از جمله شکنجه، ضرب، شلاق، شوک الکتریکی، تجاوز و سایر خشونت‌های جنسی» متهم کرده بود.

حضور نیروهای مسلح در یک مدرسه دخترانه در ایران

اکنون در تازه‌ترین تحقیقات درباره نقض حقوق کودکان در اعتراضات ایران دیده‌بان حقوق بشر به نقل از یکی از بستگان پسری ۱۷ ساله می گوید «ماموران او را مورد ضرب و جرح و تعرض جنسی قرار داده‌اند و سبب جراحت در سراسر بدن او و خونریزی معقدی شده‌اند».

در این گزارش آمده است که «یک دانش‌آموز دبیرستانی گفت که نیروهای امنیتی در جریان دستگیری او را به سمت اجاق گازی روشن هل داده‌اند و سبب آتش گرفتن لباس‌های او شده‌اند، و در جریان بازجویی او را کتک و شلاق زده‌اند. بازجوها پسری دیگر را با وارد کردن سوزن به زیر ناخن‌هایش شکنجه کرده‌اند. دو کودک شکنجه شده‌اند تا محل اقامت اعضای خانواده‌شان را ارائه کنند. یک شانزده ساله پس از کتک خوردن، شوک الکتریکی، و تعرض جنسی دو بار تلاش کرده است تا جان خود را بگیرد».

دیده‌بان حقوق بشر از دستگیری پسری ۱۷ ساله و برادر ۱۹ ساله‌اش در زاهدان خبر داده و نوشته «آنها در کنار افراد دیگر برای ۲۱ روز در بازداشتگاه پاستور در حبس به سر بردند و تحت شکنجه قرار گرفتند. بازجویان این پسر را تحت فشار گذاشتند تا علیه پدرش صحبت کند و اطلاعاتی درباره او در اختیار آنها قرار دهد».

بنابر این گزارش، «پسر بعدا گفت که او توان راه رفتن نداشت زیرا کف پاهای او هدف ضرب و جرح قرار گرفته بود. مقامات آلت تناسلی او و دیگران را لمس کردند و به آنها شوک الکتریکی وارد کردند، و آنها را به تجاوز با لوله‌ای پلاستیکی، و مرگ، تهدید کردند».

این گزارش به نقل از خانواده کودک دیگری که در پاییز سال گذشته در زاهدان دستگیر شده می‌نویسد «ماموران سپاه پاسداران به او تعرض جنسی کرده بودند… برای چهار روز به او آب کافی و غذا نداده بودند، و سپس او را به زندان منتقل کردند، و در این زمان خانواده او توانستند با گذاشتن وثیقه او را تا زمان محاکمه آزاد کنند. وقتی آزاد شد دچار خونریزی معقدی بود. تمام بدنش، شانه‌ها، بازوها، سینه، کمر، ران، جراحت داشت و در وضعیت روانی خوبی نبود. فقط به یک نقطه خیره می‌شد و مبهوت می‌ماند».

دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید «در جلسه دوم دادگاه قاضی پسر ۱۷ ساله را تبرئه کرد اما تهدیدش کرد که اگر یک بار دیگر دستگیر شود حکم اعدام برایش صادر خواهد شد. تا اواسط فوریه (اواخر بهمن) او شب‌ها در حال لرز از خواب می‌پرید».

بر اساس گزارش دیده‌بان حقوق بشر، بدرفتاری و آزار کودکان محدود به پسران نبوده و ماموران جمهوری اسلامی ایران دختران دانش آموز را هم هدف بدرفتاری و تهدیدهای جدی جنسی و جسمی قرار داده‌اند: «اواسط پاییز سال گذشته پس از این که دختری ۱۶ ساله در مدرسه‌ای در رشت یکی از سرودهای اعتراضی را با همکلاسی‌هایش خواند، پلیس سه دختر را به مدت ۱۵ روز بازداشت کرد و آنها را به تجاوز و مرگ تهدید کرد.»

این گزارش از استفاده «نیروی قهریه کشنده علیه کودکان»، «بازپرسی آزارنده، محاکمه‌های نامنصفانه»، «بازداشت با بزرگسالان نامرتبط»، «محاکمه کودکان به اتهام مبهم افساد فی‌الارض در خارج از دادگاه اطفال»، «مجروح کردن کودکان و عدم مراقبت پزشکی در زمان بازداشت»، «جلوگیری از ادامه تحصیل»، «تهدید به تجاوز و اعدام» را به عنوان بخشی از آزارهای سیستماتیک جمهوری اسلامی ایران نام برده است.

تارا سپهری‌فر، پژوهشگر ارشد ایران در دیده‌بان حقوق بشر گفته است که «رهبران ایران نیروهای امنیتی بی‌رحم خود را برای آزار جنسی و شکنجه کودکان آزاد گذاشته‌اند و کودکان را تحت محاکمه‌های نامنصفانه مضحک قرار داده‌اند». به گفته او «در طول هفت ماه گذشته مقامات از اعمال قدرت تحمیلی حکومت برای ساکت کردن کودکان نیز ابایی نداشته‌اند».

دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید نام کودکان، بستگانشان، و دیگر منابع، و جزئیاتی که می‌تواند منجر به شناسایی آنها شود را بنا به درخواست آنها محرمانه نگه می‌دارد تا از امنیت آنها محافظت کند.

این نهاد همزمان از هیات حقیقت‌یاب بین‌المللی که شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برای بررسی وضعیت «وخیم» حقوق بشر ایران تاسیس کرده، خواسته تا موضوع آزارهای سیستماتیک جمهوری اسلامی ایران علیه کودکان را بررسی کند.

مطابق قوانین بین المللی، هر فرد زیر ۱۸ سال از دید سازمان ملل متحد کودک محسوب می‌شود.

اعتراضات در ایران از اواخر شهریور ۱۴۰۱ شروع شد. علت اصلی آن اعتراض به مرگ مهسا امینی شهروند ۲۲ ساله در زمان بازداشت توسط گشت ارشاد بود اما با سرکوب خونین معترضان توسط ماموران مسلح حکومت، دامنه آن تغییر کرد و خواست معترضان تغییر حکومت و شعارها علیه آیت‌الله علی خامنه‌ای شد.

سازمان‌های مستقل حقوق بشر می‌گویند از بیش از ۵۰۰ نفری که در جریان سرکوب اعتراضات کشته شدند و هویت آن مشخص شده «حداقل ۶۸ نفر کودک» هستند.

هیات حقیقت‌یاب بین‌المللی قرار است اولین گزارش خود را به صورت شفاهی اوایل تابستان امسال به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد ارائه کند.

این هیات با انتشار اطلاعیه‌ای همراه با یک پرسشنامه، از شهروندان ایرانی خواسته تا موارد نقض حقوق خود توسط حکومت از شهریور ۱۴۰۱ به بعد را گزارش دهند.