در آخرین روز ثبت نام برای انتخابات ریاستجمهوری رکورد تازهای ثبت شد و ۴۳ نفر ثبت نام کردند که در میان آنها شاخصترین چهره محمدباقر قالیباف بود که چند روز پیش بار دیگر به ریاست قوه مقننه انتخاب شد. امروز چندین نفر از نمایندگان ادوار مجلس و وزرای پیشین هم ثبت نام کردند از جمله مصطفی پورمحمدی، عباس آخوندی، الیاس نادران، حسن سبحانی، حسن کامران، احمد اکبری، قاسم جاسمی و حمیده زرآبادی نمایندگان پیشین مجلس و محمد ناظمی اردکانی وزیر پیشین تعاون. مهرداد بذرپاش وزیر فعلی راه و اسحاق جهانگیری معاون اول دولت حسن روحانی هم ثبت نام کردند.
آقای قالیباف که امروز برای چهارمین بار جهت رقابت در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد، در نشست خبری در مورد دلیل حضور خود گفت «نگرانیها از آینده کشور دلیلی شد تا نخبگان و کارآفرینان از من برای انتخابات دعوت کنند.»
آقای قالیباف اکنون عضو شورایی است که پس از کشته شدن ابراهیم رئیسی در سقوط بالگرد، زمینه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری هشتم تیر (۲۸ ژوئن) را فراهم میکند.
طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی، در صورت مرگ رئیسجمهور، «معاون اول رئیسجمهور با موافقت رهبری اختیارات و مسئولیتهای وی را بر عهده میگیرد و شورایی متشکل از رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه و معاون اول رئیسجمهور موظف است ترتیبی دهد که حداکثر ظرف مدت پنجاه روز رئیسجمهور جدید انتخاب شود.»
امروز صبح آیتالله خامنهای در سالگرد مرگ آیتالله خمینی سخنرانی کرد و با تجلیل از خصوصیات ابراهیم رئیسی گفت «روسای جمهوری آینده باید آن را سرمشق قرار دهند.»
مقامهای ارشد سیاسی از جمله محمدباقر قالیباف در این مراسم حضور داشتند.
محمدباقر قالیباف در سالهای گذشته سه بار برای ریاست جمهوری دورخیز کرد اما هر بار ناکام ماند.
محمد باقر قالیباف برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ هم در پنجمین و آخرین روز انتخابات ثبت نام کرده بود.
اسحاق جهانگیری چهرههای منتسب به اصلاحطلبان و از موسسان کارگزاران سازندگی هم به وزارت کشور رفت. او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ نامزد شد و شورای نگهبان صلاحیت او را تایید کرد. اما در انتخابات ۱۴۰۰ شورای نگهبان صلاحیت او را احراز نکرد.
آقای جهانگیری در نشست خبری پس از ثبت نام در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا او نامزد جبهه اصلاحات است، گفت «من اصلاحطلبم اما ملی فکر میکنم.»
او اضافه کرد که «روشن است که کشور در شرایط پیچیده، و مردم در وضعیت سختی قرار دارند. حال ایران خوب نیست. همه دستاوردهای متنوعی که کسب کردهایم نتوانسته است احساس بالندگی، رشد و توسعه، را ایجاد کند.»
امروز مصطفی پور محمدی، دبیرکل جامعه روحانیت مبارز و وزیر سابق کشور نیز برای نامزدی در این انتخابات ثبت نام کرد. او یکی از اعضای هیأت متصدی اعدام زندانیان سیاسی سال ۱۳۶۷ بود.
آقای پورمحمدی در نشست خبریاش خود را «همرزم دیرینه ابراهیم رئیسی» و کسی معرفی کرد که با بحرانهای مدیریتی حکومت و «رازهای پنهان آشناست».
او در سال ۱۴۰۲ برای شرکت در انتخابات مجلس خبرنگان هم داوطلب شده بود. شورای نگهبان در آن زمان ابتدا او را رد صلاحیت کرد اما پس از اعتراض آقای پورمحمدی مجددا تایید صلاحیت شد.
سخنگوی ستاد انتخابات کشور در نشستی خبری گفت «امروز پرتردد ترین روز ثبت نام را داشتیم. ۵۶ نفر به وزارت کشور مراجعه کردند و ۲۲ نفر ثبت نام قطعی داشتیم.» به گفته او، «در مجموع ۲۱۳ نفر مراجعه کردند و از این جمع ۵۹ داوطلب ثبت نام کردند.»
در روزهای گذشته چه کسانی ثبت نام کردهاند؟
در چهار روز گذشته چهرههای شناخته شدهای در سیاست ایران برای نامزدی در انتخابات ثبت نام کردند تا شورای نگهبان درباره صلاحیت یا عدم صلاحیت آنها تصمیم بگیرد.
روز گذشته، محمود احمدینژاد رئیس جمهوری پیشین و محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد فعلی از جمله ثبت نام کنندگان بودند.
پیش از آن هم، وحید حقانیان، معاون سابق اجرایی دفتر آیتالله خامنهای، علی لاریجانی رئیس پیشین مجمع تشخیص مصلحت نظام، سعید جلیلی عضو شورای راهبردی سیاست خارجی، مسعود پزشکیان وزیر پیشین بهداشت و علیرضا زاکانی شهردار تهران از جمله افرادی بودند که برای شرکت در انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری ثبت نام کردند.
در آخرین دوره انتخابات ریاست جمهوری، در سال ۱۴۰۰، شورای نگهبان اقدام به رد صلاحیت عده زیادی از چهرههای سیاسی شناختهشده کرد که محمود احمدینژاد، رئیس جمهور پیشین، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور در دولت روحانی و علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس، در بین آنها بودند.
این انتخابات به قدری غیررقابتی بود که پس از ابراهیم رئیسی مجموع آرای باطله بیشتر از آرای نامزدهای دیگر بود.
آن دوره انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی پایینترین میزان مشارکت را داشتند.
چرا انتخابات زودهنگام برگزار میشود؟
قرار بود انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری ایران در خرداد سال ۱۴۰۴ برگزار شود ولی به علت مرگ ابراهیم رئیسی، امسال در هشتم تیر (۲۸ ژوئن) برگزار خواهد شد.
آقای رئیسی در سقوط بالگرد در ۳۰ اردیبهشت، (۱۹ مه ۲۰۲۴)، کشته شد.
مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی در صورت مرگ رئیس جمهور، باید در مدت ۵۰ روز انتخابات ریاست جمهوری مجددا برگزار شود.
ثبت نام کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری تا ۱۴ خرداد (۳ ژوئن) ادامه خواهد یافت و پس از آن شورای نگهبان فرصت دارد در ۷ روز صلاحیتها را بررسی کند.
براساس جدول وزارت کشور ایران اسامی نهایی کاندیداهای تاییدشده در ۲۲خرداد (۱۱ ژوئن) اعلام خواهد شد.
پس از آن نامزدها ۱۵ روز برای کارزار انتخاباتی فرصت دارند.