رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی ایران، با شرکت در یک برنامه تلویزیونی از نحوه هزینه در پروژه مسکن مهر انتقاد کرده و گفته پولهای دریافتی از متقاضیان در مواردی به جای تحویل واحدهای مسکونی «به قیمت روز» در زیرساختهایی نظیر «تونل و بزرگراه» هزینه شده است.
او به موردی اشاره کرده که مربوط به ۱۰ سال پیش بوده و گفته: «به عنوان مثال، فرد ۳۰ میلیون تومان پرداخت کرده اما واحد را تحویل نگرفته است. به جای اینکه واحدها با قیمت همان روز، ساخته و به مردم تحویل داده شوند، این پولها هزینه زیرساختی شده مثلا تونل و بزرگراه ساختهاند.»
پروژه مسکن مهر در زمان ریاست جمهوری محمود احمدینژاد آغاز شد که هدف آن ساخت چهار میلیون واحد مسکونی و خانهدار کردن قشرهای کم درآمد بود که بر اساس آن دولت وقت با واگذاری قطعه زمین رایگان سعی داشت خانهسازی را تشویق کند؛ طرحی که مشابه آن در دولت کنونی ایران هم در جریان است.
این طرح پس از افزایش شدید بهای مسکن در ایران شروع شد و دولت وقت ایران برای تامین مالی این پروژه از بانک مرکزی قرض کرد که رشد نقدینگی و افزایش شدید تورم شد را در بر داشت.
پروژه مسکن مهر از ابتدای راهاندازی با مشکلات عمدهای روبرو بوده است؛ از جمله توقف پرداخت وام توسط بانکهای دولتی؛ در این طرح به غیر از دولت و تعاونیها، اشخاص هم مشارکت داشتند.
وزیر راه و شهرسازی ایران تعداد واحدهای مسکونی این طرح که تحویل نشده است را ۶۵ هزار واحد اعلام کرده است.
آقای قاسمی وعده داده تا پایان سال جاری (۱۴۰۱) تمامی واحدهای نیمهتمام و در دست اجرا «تکمیل خواهد شد.»
به گفته وزارت راه و شهرسازی ایران تعداد کل واحدهای مسکن مهر حدود ۲/۱ میلیون واحد بوده که ۹۸ هزار واحد آن «تکمیل نشده باقی مانده است.»
بیش از ۲۳ هزار واحد مسکن مهر جهت در طرح «نهضت ملی مسکن» در دولت ابراهیم رئیسی مورد استفاده قرار گرفته است.
جمعیت «٨ میلیون نفری» مستاجران در ایران
بحران مسکن و افرایش سرسام آور ودیعه و اجاره مسکن در ایران در حالی ادامه دارد که رستم قاسمی، وزیر مسکن ایران در مصاحبه اخیر با تلویزیون ایران تعداد مستاجران در این کشور را ٨ میلیون نفر اعلام کرده است.
او گفته: «با توجه به ازدواجها، سالانه نیازمند ساخت ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار واحد مسکونی هستیم.»
ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران پیش از پیروزی در انتخابات پارسال ریاست جمهوری در این کشور وعده داده بود در سال اول ریاست جمهوری خود یک میلیون خانه بسازد؛ وعدهای که بعد از به قدرت رسیدن هم ادامه یافت.
وزیر راه و شهرسازی ایران گفته است: «برای رفع این نیازها، رئیسجمهوری دستور ساخت ۴ میلیون مسکن را داد که البته اگر سالانه یک میلیون مسکن را هم بسازیم باز با کمبود مواجه خواهیم بود.»
از دلایل اصلی افزایش قیمت مسکن در ایران نامتوازن بودن عرضه و تقاضاست و ساخت مسکن متناسب با نیاز بازار نیست؛ به اینها تورم عمومی و افزایش قیمت مصالح ساختمانی را هم باید اضافه کرد.
به همین دلیل قیمت مسکن در ایران در بسیاری از مناطق طی سالهای اخیر چند برابر شده است.
بنابر اعلام بانک مرکزی ایران، در خرداد ماه ۱۴۰۱ نرخ اجاره نسبت به خرداد ۱۴۰۰ در تهران و کل مناطق شهری ایران به ترتیب ۴۶/۵ و ۵۱/۲ درصد بالاتر رفته؛ هرچند که آمارهای غیر رسمی و بنگاههای معاملات مسکن از ارقام بالاتری سخن میگویند.
بر اساس گزارش بانک مرکزی ایران، در خرداد ماه امسال قیمت متوسط هر متر مربع خانه مسکونی در تهران به حدود ۳۹ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسیده که یعنی طی یک ماه (از اردیبهشت تا خرداد) حدود ۳ میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کرده است.