آمارهای جدید بانک مرکزی ایران نشان میدهد که نقدینگی کشور با ۲۷.۵ درصد افزایش در تیرماه امسال نسبت به ماه مشابه پارسال به شش هزار و ۶۹۴ تریلیون تومان اوج گرفته است.
بانک مرکزی ایران روز شنبه ۲۱ مرداد بدون اشاره به حجم نقدینگی، تنها به رشد آن اشاره کرده است. با این حال، بررسی آرشیو آمارهای پارسال این بانک نشان میدهد که نقدینگی به مرز ۶.۷ هزار تریلیون تومان رسیده است.
نقدینگی مهمترین عامل تورم است. بانک جهانی بهتازگی گزارشی منتشر کرد که نشان میدهد ایران از لحاظ تورم اقلام خوراکی بعد از ونزوئلا، لبنان، زیمبابوه و آرژانتین بیشترین تورم اقلام خوراکی در جهان را دارد.
آخرین به روزرسانی آمارهای بانک جهانی از تورم اقلام خوراکی جهان نشان میدهد تورم اقلام خوراکی در ایران طی ماه مه امسال – حد فاصل ۱۱ اردیبهشت تا دهم خرداد – ۷۸ درصد بوده است.
از زمان روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی، نقدینگی کشور بیش از ۷۰ درصد، معادل دو هزار و ۷۷۳ تریلیون تومان رشد داشته است.
عمده علت رشد نقدینگی، استقراض دولت از بانکها و نهادهای مالی کشور به خاطر کسری بودجه و وادار کردن بانک مرکزی به چاپ پول بدون پشتوانه برای تأمین بدهیهای مالی دولت است.
بر اساس برآورد صندوق بینالمللی پول، انتظار میرود نقدینگی در ایران طی سال جاری خورشیدی بیش از ۳۸ درصد جهش داشته باشد و میزان بدهیهای دولتی به معادل یکسوم تولید ناخالص داخلی، یعنی ۱۱۸ میلیارد دلار برسد.
چنین حجم عظیمی از بدهی، معادل چهار سال بودجه عمومی دولت است و مشخص نیست این بدهی چگونه تسویه خواهد شد.
صندوق بینالمللی پول میگوید دولت ایران برای جلوگیری از کسری بودجه امسال نیاز دارد که قیمتهای جهانی نفت ۳۵۱ دلار، یعنی بیش از چهار برابر قیمتهای کنونی نفت در بازارهای جهانی باشد.
برای سال آینده نیز ایران نیاز دارد قیمتهای جهانی نفت ۳۷۵ دلار باشد؛ در غیر این صورت، بدهی دولت ابراهیم رئیسی در سال ۱۴۰۳ دوباره بیش از ۹ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت و نقدینگی در ایران نیز حدود ۳۳ درصد جهش مییابد.
این در حالی است که ابراهیم رئیسی در تبلیغات انتخاباتی خود وعده داده بود جلوی رشد بدهیهای دولت، چاپ افسارگسیخته پول و تورم را بگیرد و ارزش پول ملی را حفظ کند.
از آغاز روی کار آمدن دولت رئیسی، تنها در دو سال گذشته ارزش پول ملی ایران به کمتر از نصف رسیده است.