به‌رغم کمبود شدید نیرو در بیمارستان‌ها؛ افزایش آمار مهاجرت پرستاران

رئیس سازمان نظام پرستاری ایران روز شنبه ۱۲ آبان خبر داد که در یک سال اخیر یک هزار و ۵۰۰ نفر از پرستاران تازه استخدام‌شده ترک خدمت کرده و حدود ۵۰۰ پرستار دیگر نیز در همین مدت از ایران مهاجرت کرده‌اند.

این درحالی است که طی سال‌های اخیر کمبود نیروهای کادر درمان در بیمارستان‌های ایران به‌حدی حاد و بحرانی شده است که آبان سال گذشته دبیرکل خانه پرستار ایران افشا کرد که «بسیاری از بیماران فقط به‌دلیل کمبود یا نبود پرستار جانشان را از دست می‌دهند».

اکنون رئیس سازمان نظام پرستاری ایران نیز می‌گوید، درحالی که براساس استاندارهای جهانی پزشکی باید به ازای هر تخت بیمارستانی بیش از ۱.۸ پرستار وجود داشته باشد، اما میانگین پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی در ایران به ۰.۹ رسیده است که نشان می‌دهد به ازای هر تخت بیمارستانی کمتر از یک پرستار مشغول به کار است.

معضل بزرگی که دلیل اصلی‌اش گسترش بحران‌های اقتصادی، معضلات پرشمار شغل پرستاری مانند ساعت‌های پرفشار کاری همراه با حقوق‌های ناچیز و همچنین ناامیدی شهروندان و متخصصان از آینده ایران به‌خاطر سرکوب‌های حکومتی و سیاست‌های جنگ‌طلبانه و ضدمردمی علی خامنه‌ای است.

یک ماه پس از افشاگری دبیرکل خانه پرستار ایران درباره افزایش فوت بیماران به‌دلیل کمبود پرستار و هم‌زمان با انتشار گزارش‌هایی از خالی بودن بسیاری از بیمارستان‌ها از پزشکان متخصص، حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مدعی شد که مهاجرت چشمگیر پزشکان و پرستاران از ایران به‌دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی، «دروغ، جنگ روانی و تبلیغات منفی» دشمنان ایران است و تاکید کرد که این آمارها با واقعیت همخوانی ندارند.

ادعایی که از آن زمان تاکنون، کذب بودن آن در ده‌ها گزارش مدیران وزارت بهداشت، نمایندگان مجلس و مدیران بیمارستان‌ها و فعالان صنفی اثبات شده است. حالا نیز احمد نجاتیان، که از تیرماه امسال رئیس سازمان نظام پرستاری ایران شده است، در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، ضمن تکرار آمارهای قبلی می‌گوید: «سالانه به اندازه دو بیمارستان امام خمینی تهران، پرستار از سیستم درمان خارج می‌شود.»

این پزشک و مدیر باسابقه وزارت بهداشت، کمبود منابع مالی را اصلی‌ترین دلیل کمبود پرستار به‌منزله «یکی از بحرانی‌ترین مسائل حوزه درمان» دانست و همچنین قانون جوانی جمعیت در نظام جمهوری اسلامی را، که با دستور مستقیم علی خامنه‌ای ابلاغ شده است، عامل مهمی بر کاهش تعداد نیروهای فعال پرستاری در بیمارستان‌ها دانست.

او توضیح داد:‌ «۷۵ درصد از نیروهای پرستاری در کشور خانم هستند و این افراد با استفاده از تبصره‌های قانون جوانی جمعیت، مادر می‌شوند و از مزایای قانونی آن استفاده می‌کنند که البته حقشان است، اما به هرحال این اتفاق در حوزه پرستاری باعث کاهش نیرو می‌شود. یکی دیگر از مشکلات اصلی در حوزه نگهداشت نیرو هم این است که حقوقی که پرستاران دریافت می‌کنند آن قدر جذابیت ندارد تا پرستاران بخواهند در این حرفه ماندگار باشند. ما در چند سال گذشته حتی به تعداد بازنشستگان پرستاری نیز نتوانستیم نیرو جذب کنیم. براساس آمار وزارت بهداشت سالانه ۳ هزار پرستار بازنشسته می‌شوند و ما در کنار مسئله بازنشستگی نیروها، پدیده ترک خدمت پرستاران را هم داریم.»

این مقام مسئول افزود، زمانی که نظام سلامت ایران به کمبود نیرو دچار می‌شود، اضافه‌کاری اجباری به پرستاران تحمیل می‌شود و همچنین به‌دلیل کمبود نیرو، پرستاران نمی‌توانند از قانون مشاغل سخت و زیان‌آور استفاده کنند تا با ۲۵ سال سابقه کاری بازنشسته شوند. درنتیجه این مسائل در کنار هم زنجیره عواملی را ایجاد می‌کند که به نارضایتی پرستاران و ترک خدمت آن‌ها یا مهاجرت به کشورهای دیگر منجر می‌شود.

با این حال، نه‌تنها هیچ تغییر برنامه و نگاه ویژه به معضل کمبود پرستار و پزشک در تصمیم‌های کلان مدیران نظام جمهوری اسلامی دیده نمی‌شود، که محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار ایران، خبر داده است که پس از برگزاری تحصن‌ها و‌ تجمع‌های اعتراضی زنجیره‌ای پرستاران در اعتراض به مشکلات شغلی و فقر اقتصادی، نیروهای امنیتی و حراستی به پرونده‌سازی علیه معترضان و بازداشت آنان پرداخته‌اند.