میدان مهد در بیت‌لحم با درخت غول‌پیکری که با ستاره قرمز براقی آذین شده است آماده استقبال از کریسمس است. اما شادی چندانی در فضا حس نمی‌شود.

این شهر کوچک در کرانه غربی اشغالی شاهد حضور ده‌ها هزار بازدیدکننده در کریسمس ۲۰۱۹ بود و تعداد بازدیدکنندگان در طول سال نیز بی‌سابقه بود.

تا پیش از آغاز همه‌گیری امید بر این بود که سال ۲۰۲۰ حتی بهتر هم باشد.

ماریانا عرجا، مدیر هتل انجل، می‌گوید “آن موقع بیش از ۹۰ درصد اتاق‌های ما پر بود و همه داشتند در این بخش سرمایه‌گذاری می‌کردند. صاحبان کسب‌وکارها به ساخت هتل رو آورده بودند. خود من در اینجا ۲۲ اتاق جدید و مجلل ساختم. اما حالا کاملا وضع خراب است. واقعا ناراحت‌کننده است.”

هتل انجل در ماه مارس شاهد نخستین شیوع ویروس کرونا در کرانه غربی بود که در پی اقامت گردشگران یونانی مبتلا به بیماری آغاز شد.

تست کرونای خانم عرجا و بعضی از کارمندانش مثبت شد و مجبور شدند ۱۴ روز به قرنطینه بروند.

دو ماه بعد، و در پی لغو تمامی رزروها، او مجبور شد ۲۵ کارمندش را اخراج کند و در هتل را ببندد.

او می‌گوید رکود فعلی از همه رکودهای قبلی ناشی از اختلافات فلسطینیان با اسرائیل بدتر است، اما عقیده دارد که کسب‌وکار بالاخره رونق خواهد گرفت.

به گفته او “اینجا محل تولد مسیح است. شکی ندارم که گردشگران نهایتا به بیت‌لحم بازمی‌گردند اما زمان خواهد برد. ما منتظر نشسته‌ایم تا دنیا مجددا شروع به کار کند.”

اما تعطیلی‌ها صرفا به هتل‌ها خلاصه نمی‌شود، رستوران‌ها و فروشگاه‌های سوغاتی نیز بسته شده‌اند.

نرخ بی‌کاری افزایش شدیدی پیدا کرده است و اقتصاد این شهر – که طی قرن‌ها به زائران مسیحی وابسته بوده است – به خاک سیاه نشسته است.

با این حال، بعضی از کسب‌وکارها در سرزمین مقدس نیز، مانند دیگر نقاط، از فروش اینترنتی سود برده‌اند.

متوجه شدم که یکی از کارگاه‌های چوب زیتون کلی سفارش در روزهای مانده به کریسمس دریافت کرده است.

جک جیاکامن، صاحب فروشگاه کریسمس هاوس، دارد مجموعه‌های ولادت مسیح و زیورآلات کریسمس را بسته‌بندی می‌کند.

او می‌گوید “امسال واقعا افتضاح بود. در ابتدا هیچ کاری وجود نداشت. حتی در طول تابستان هم خیلی از ما پول کافی برای خرید نان نداشتیم. اما خدا را شکر در لحظه آخر همه درست قبل از کریسمس یاد بیت‌لحم افتادند و تصمیم گرفتند چیزی بخرند. امروز برای همه جا بسته دارم – نیوزیلند، کانادا، انگلستان.”

با این که شهردار بیت‌لحم تاکید کرده است که جشن سنتی کریسمس لغو نشده است، قطعا تفاوت بسیاری با حالت عادی خواهد داشت.

دسته‌ای که قرار است روز ۲۴ دسامبر برای استقبال از اسقف اعظم کلیسای کاتولیک که از بیت المقدس به اینجا خواهد آمد راه بیافتد صرفا متشکل از گروه‌های پیش‌آهنگی محلی خواهد بود.

عموم مردم اجازه شرکت در مراسم عشاء ربانی شب پیش از کریسمس، یعنی مهمترین رخداد سالانه در کلیسای مهد، را نخواهند داشت. محمود عباس، رئیس‌ ۸۵ ساله تشکیلات خودگردان فلسطینی نیز در آن شرکت نمی‌کند.

قرنطینه‌ای سختگیرانه در سراسر کرانه غربی اشغالی برقرار است و رفت‌وآمد بین شهرها به خاطر روند افزایشی ابتلا به کووید-۱۹ ممنوع است.

همه باید از ۷ شب تا ۶ صبح در خانه‌های خود باشند و روزهای جمعه و شنبه را هم به شکل کامل در خانه بمانند، دستوری که قطعا باعث کاهش جشن‌های خانوادگی خواهد شد.

انتظار یک کریسمس خلوت باعث شده است تا کشیشان محلی از مسیحیان بخواهند که به دین پناه ببرند.

عیسی تالجیه، کشیش ارتدوکس یونانی در کلیسای مهد، می‌گوید “کریسمس غمگینی است، اما ما می‌دانیم که وقتی مسیح به دنیا آمد فرشته‌ها گفتند ‘ترس به دل راه ندهید’. می‌دانیم که عیسی مسیح برای ما زاده شد، تا نجات‌بخش ما باشد، و راه رسیدن به شادی همین است – باید در درون خود به آرامش و شادی برسیم.”

گلوریا ناصر در خانه کوچکش که به میدان مهد مشرف است با خرمای فلسطینی و کلوچه‌های کریسمسی که با زنجبیل و دارچین پخته است از من پذیرایی می‌کند.

او تمام عمرش اینجا زندگی کرده است و تراس خانه‌اش معمولا پر از دوستان و اقوامی است که برای تماشای رژه روز کریسمس پیش او می‌روند.

امسال اما چنین کاری ممکن نیست.

با این حال حس خانم ناصر این است که مسیحیان محلی وظیفه دارند پیام کریسمس را به جهانیان یادآوری کنند.

او می‌گوید “وقتی حرف از بیت‌لحم می‌شود، ذهن ما پیش مسیح و جایی می‌رود که در آن زاده شد. می‌دانیم که خانواده‌های بسیاری در سراسر دنیا از این ویروس رنج برده‌اند. برای همین امسال باید امید داشته باشیم و برای تمام شدن این وضعیت دعا کنیم.”