رادیو فارسی بی‌بی‌سی تعطیل شد

3

با آخرین برنامه چشم‌انداز بامدادی، پس از نزدیک به ۸۳ سال پخش برنامه‌های رادیو فارسی بی‌بی‌سی متوقف شد.

بخش فارسی رادیو بی‌بی‌سی در روز ۷ دیماه سال ۱۳۱۹ شمسی (۲۸ دسامبر ۱۹۴۰ میلادی) رسما آغاز به کار کرد و یکشنبه ششم فروردین(۲۶ مارس ۲۰۲۳میلادی) به کار خود پایان داد.

اوایل سال ۱۴۰۱ شمسی سرویس جهانی بی‌بی‌سی اعلام کرد در راستای تغییرات راهبردی با هدف تمرکز بر پایگاه‌های دیجیتال برخی از رادیوهای بخش‌های مختلف این رسانه را تعطیل خواهد کرد.

به همین مناسبت در آخرین برنامه چشم‌انداز بامدادی (یکشنبه ششم فروردین) گفتگوها و ویژه‌برنامه‌هایی تهیه شده بود. چشم‌انداز بامدادی آخرین برنامه بازمانده از رادیو بی‌بی‌سی فارسی بود.

پنجشنبه گذشته جلسه‌ای برای خداحافظی و گرامیداشت فعالیت رادیو در دفتر سرویس مرکزی بی‌بی‌سی فارسی برگزار شد و در آن با کارمندان کنونی و پیشین بی‌بی‌سی فارسی نیز گفتگوهایی شد.

در همین روز داریوش رجبیان از همکارانرادیو فارسی بی‌بی‌سی، در مستند تلویزیونی «رادیو می‌رود؛ تنها صداست که می‌ماند»، نگاهی انداخته به بیش از ۸۲ سال فعالیت این رادیو.

برای سال‌ها، بی‌بی‌سی از معدود منابع خبری و اطلاعاتی بود.

چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی از ساعت ۷ تا ۹ بامداد هر روز بر روی امواج رادیویی و ماهواره‌ای پخش می‌شد. برای آرشیو این برنامه به صفحه رادیو مراجعه کنید یا برنامه‌های ما را بر روی ساوند کلاود بشنوید.

تولد بی‌بی‌سی‌ فارسی

بخش فارسی سرویس جهانی بی‌بی‌سی در سال اول جنگ جهانی دوم متولد شد.

زبان فارسی یکی از ده‌ها زبانی بود که در سال‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۴۱ میلادی- زمانی که جنگ کاملا به ضرر بریتانیا پیش می رفت- به مجموعه زبان‌های‌خارجی رادیو بی‌بی‌سی اضافه شد.

حسن موقر بالیوزی، اولین گوینده‌‌ای بود که صدایش از رادیو فارسی بی‌بی‌سی پخش شد. او برنامه را با این جملات آغاز کرد: «در این هنگام که خبر فرستی به وسیله رادیو به زبان فارسی از بریتانیای کبیر آغاز می‌شود، بنگاه رادیوی انگلستان به تمام گوش دهندگان ایرانی و فارسی زبان در هر جای جهان که باشند دوستانه درود می‌گوید.»

بی‌بی‌سی فارسی در ابتدا در واکنش به تبلیغات رادیو برلین تاسیس شد که پخش برنامه به زبان فارسی را پیش تر شروع کرده بود.

رادیو فارسی بی‌بی‌سی
پادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی

فعالیت بخش فارسی بی‌بی‌سی با پایان جنگ جهانی دوم به سوی تولید برنامه‌های فرهنگی، آموزشی و سرگرم کننده تمایل پیدا کرد و از میزان برنامه‌های سیاسی آن کاسته شد.

نقش بریتانیا در تحولات ایران از جمله در اشغال ایران در ۱۳۲۰، کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شمسی، سبب شد استقلال بخش بی‌بی‌سی فارسی رادیو بی‌بی‌سی از سوی منتقدان به چالش کشیده شود. در این باره مقالات و کتاب‌های متنوعی منتشر شده است.

از یک سال پیش از انقلاب ۱۳۵۷، به دنبال اعتصاب روزنامه‌ها، رادیو فارسی بی‌بی‌سی منبع مهمی برای کسب اطلاعات محسوب می‌شد. در ماه‌های نزدیک به انقلاب، حکومت محمدرضا شاه پی در پی از بی‌بی‌سی به خاطر بازتاب صدای معترضان انتقاد می‌کرد.

از جمله پرویز راجی، آخرین سفیر شاه در لندن، به خاطر پخش برنامه وم آذر ۱۳۵۷ ایراد گرفته بودکه بار دیگر بلندگوی آیت‌الله خمینی شده و پیام او را پخش کرده اما در مقابل بی‌بی‌سی از جمله در پاسخ به این انتقاد پافشاری کرد که در همان برنامه اظهارات محمدرضاشاه پهلوی نیز پوشش داده شده بود.

رادیوی فارسی بی‌بی‌سی در دهمین سالگرد پیروزی انقلاب در ایران، در یک رشته برنامه رادیویی، وقایع منتهی به پیروزی انقلاب را به همراه گفتگو با چهره‌های سرشناس آن دوران بررسی کرد.

این رشته برنامه‌ها را باقر معین از روسای پیشین بخش فارسی و پشتوی سرویس جهانی بی بی سی به همراه بهروز آفاق در دهمین سالگرد انقلاب ایران تهیه کردند.

فانوس خیال، سرگذشت سینمای ایران هم از برنامه‌‌های ماندگار رادیو فارسی بی‌بی‌سی بود که شاهرخ گلستان آن را تهیه کرد در سال ۱۳۷۳ پخش شد. مصاحبه‌های فانوس خیال از جمله مجموعه‌های نادر تاریخ شفاهی ایران است.