شماری از زنان ایرانی در اعتراض به جان باختن مهسا امینی، دختر ۲۲ ساله اهل سقز، موهای خود را مقابل دوربین تراشیده یا کوتاه کرده و شماری دیگر روسری‌هایشان را آتش زده‌اند.

مهسا که در خانه ژینا صدایش می‌کردند، هنگام سفر به تهران توسط گشت ارشاد بازداشت شد و در بیمارستان جان باخت. مرگ او در دو روز گذشته باعث خشم عمومی و اعتراض‌های فراگیر کم‌سابقه شده است.

در شبکه‌های اجتماعی تصاویر زنانی منتشر شده که با چشمانی اشکبار و در سکوت موهای خود را کوتاه می‌کنند. آناهیتا همتی، بازیگر تئاتر و سینما یکی از این زنان است که در اینستاگرام فیلم سر تراشیده خود را منتشر کرده و موهایش را روی زمین می‌ریزد. او در اینستاگرامش نوشته: «برای ژینای ایران.»

بریدن مو هنگام عزا در میان بعضی از اقوام ایران از جمله لرها نشانه سوگواری است؛ آیینی که اکنون به روایت برخی از معترضان، به نمادی برای نشان دادن خشم تبدیل شده است.

در شاهنامه فردوسی به آیین بریدن گیس در عزای مرگ مظلومانه سیاوش اشاره شده است. همانطور که سیمین دانشور هم در کتاب سووشون از زبان زری، شخصیت اصلی داستان نوشته، زنان در سوگ سیاوش و مردهایی که دوست دارند، گیس‌های خود را می‌برند و به درختی به نام گیسو می‌آویزند. زری هم که همسرش یوسف کشته شده، آرزو می‌کند که موهایش را به درخت گیسو بیاویزد.

یکی از کاربران توییتر به نام مهران انصاری، در پاسخ به کسانی که کارزار بریدن گیس را کمپینی منفعلانه توصیف کرده‌اند، نوشته است: «این عمل نمادین تنها سوگواری نیست، بلکه خشم و اعتراضی در آن است که وضع موجود را به چالش می‌کشد.»

شماری دیگر از زنان هم روسری خود را با هشتگ #مهسا_امینی آتش‌ زده و فیلم آن را منتشر کرده‌اند.

ابراز تاثر جی‌کی رولینگ و الیف شفق

این اعتراض‌ها در میان کاربران خارجی شبکه‌های اجتماعی هم انعکاس داشته است. جی‌کی رولینگ، نویسنده کتاب پرطرفدار هری‌پاتر، با بازنشر ویدیویی از کوتاه کردن موهای زنان که مسیح علینژاد منتشر کرده بود، نوشت: «شجاعت واقعی اینگونه است».

الیف شفق، نویسنده سرشناس، در اینستاگرام و توییتر تصویر مهسا امینی را به اشتراک گذاشت و به انگلیسی نوشت: «نام را به زبان بیاورید #مهسا_امینی. ۲۲ ساله بود. گشت ارشاد او را گرفت چون ‘روسری‌اش مناسب نبود’ و آنقدر بد کتکش زد که به کما رفت و جان باخت. قلبم درد می‌کند. خواهر. قلبم سرشار از غم است، درد و خشم.»

شماری از بازیگران سینما مانند کتایون ریاحی و شبنم فرشادجو هم در ادامه واکنش‌ها به این اتفاق حجاب از سر برداشته‌اند.

علی احمدزاده، کارگردان سینما که به تازگی از زندان آزاد شده، بخش‌هایی از فیلم تازه‌اش را که در آن زنی بی‌حجاب در خیابان فریاد می‌زند، با هشتگ ندا آقا سلطان، شهروند کشته شده در اعتراض‌های ۱۳۸۸، ویدا موحد از دختران خیابان انقلاب، سپیده رشنو، بازداشت شده به خاطر نداشتن حجاب و در آخر مهسا امینی منتشر کرده و نوشته: «عقب‌نشینی نکنید.»

در تجمع‌هایی هم که در سنندج برای اعتراض به مرگ مهسا امینی برگزار شده، شماری از زنان معترض روسری‌هایشان را به اهتزاز درآورده‌اند. واکنش‌هایی که با نزدیک شدن به روز دوشنبه که روز اعتصاب و اعتراض خوانده شده، بیشتر می‌شود.

احزاب کرد و بعضی گروه‌های اپوزیسیون خارج از کشور در اقدامی هماهنگ خواستار اعتصاب در کردستان و سایر شهرهای ایران شده‌اند.

پیش از آن بعضی از صاحبان مشاغل برای اعتراض اقدام‌هایی خودجوش انجام داده‌اند از جمله حسین دائمی، پدر آتنا دائمی، فعال مدنی که اعلام کرده دوشنبه آرایشگاهش را می‌بندد. یکی از طراحان لباس در ایران هم اعلام کرده که از این بعد در فروشگاهش روسری طراحی و عرضه نخواهد کرد.