شبکه خبری سیانان در گزارشی اختصاصی به نقل از مقامات اطلاعاتی آمریکا مدعی شد که ایران به دنبال دریافت کمک از جانب رسیه برای پیشبرد و تقویت برنامه هستهای خود است.
در این گزارش که به قلم ناتاشا برتراند، خبرنگار و تحلیلگر سیانان نگاشته شده، آمده است که تهران از این رو به دنبال کمک روسیه برای پیشبرد برنامه هستهای خود است که در نظر دارد طرحی پیشتیبان را در صورت محقق نشدن یک توافق هستهای پایدار با قدرتهای جهانی تدارک ببیند.
بر اساس این گزارش، اطلاعات دریافت شده از منابع آگاه نشان می دهد که ایران از روسیه برای دستیابی به مواد هستهای مکمل و نیز برای ساخت سوخت هستهای کمک خواسته است.
این سوخت می تواند به ایران کمک کند تا ضمن تامین نیاز راکتورهای هستهای خود، آنچه به طور بالقوه «زمان گریز» برای ساخت سلاح هستهای خوانده میشود را نیز کوتاهتر کند.
با این حال، کارشناسان به سیانان گفتهاند که خطر گسترش و اشاعه سلاحهای هسته ای بسته به اینکه سوخت برای چه رآکتوری مورد استفاده قرار گیرد، متفاوت است.
از سوی دیگر در این گزارش تاکید شده است که هنوز مشخص نیست روسیه با این درخواست ایران موافقت کرده است یا خیر؟ ضمن آنکه کرملین به ظاهر از دیرباز مخالف دستیابی ایران به سلاح هسته ای بوده است.
مسئولان اطلاعاتی آمریکا به سیانان گفتهاند که درخواست کمک هستهای ایران در خلال مشارکت و همکاریهای رو به گسترش میان دو کشور طی ماههای اخیر مطرح شده است.
به ادعای این منابع، ارسال پهپادها و سایر تجهیزات نظامی از سوی ایران به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین و در مقابل توصیههای مسکو به تهران برای نحوه سرکوب جنبش اعتراضی روزهای اخیر در ایران از جمله این همکاریهای رو به گسترش است.
ایران همواره تاکید میکند که برنامه هستهایاش اهداف صلحآمیز دارد و رسما برنامه تسلیحاتی خود را متوقف کرده است، اما مقامات آمریکایی مدعیاند که فعالیتهای غنیسازی اورانیوم در ایران از حدود تعیین شده در توافق هستهای ۲۰۱۵وین بسیار فراتر رفته و مدت زمان لازم برای تولید مواد شکافت پذیر کافی جهت ساخت سلاح هسته ای در این کشور به چند ماه کاهش یافته است.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده ماه ژوئن گذشته نمایندگان کنگره هشدار داده بود که «برنامه هستهای ایران در حال پیشروی است… هر چه این روند ادامه یابد، زمان گریز (هستهای) بیشتر کاهش مییابد… اکنون طبق گزارشهای کلی، این زمان در بهترین حالت به چند ماه کاهش یافته و اگر برنامه هستهای ایران ادامه پیدا کند، زمان گریز به چند هفته کاهش خواهد یافت.»
دولت آمریکا تحت ریاست جو بایدن از این رو با نگرانی هر چه تمامتر هرگونه زمینه همکاری تازه میان ایران و روسیه را زیر نظر دارد.
در گزارش سیانان تاکید شده است که با توجه به عضویت روسیه در گروه کشورهای مذاکره کننده برای مهار برنامه هستهای ایران موسوم به «۵+۱»، هرگونه کمک پنهانی مسکو به تهران در جهت تقویت تلاشهای ایران برای دستیابی به سلاح هستهای، نوعی تغییر و چرخش قابل توجه در سیاستهای روسیه ارزیابی میشود.
آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده به سیانان میگوید: «همانطور که قبلا گفته شده، برجام در حال حاضر دیگر در دستور کار نیست. ما با شرکای خود کار کردهایم تا روابط رو به رشد ایران و روسیه را افشا کنیم و آنها را پاسخگو بدانیم. ما در مقابله با هرگونه همکاری که با اهداف منع اشاعه سلاح هستهای در تضاد باشد، قاطع خواهیم بود.»
در گزارش سیانان تاکید شده است که نمایندگی ایران در سازمان ملل و وزارت خارجه روسیه به درخواستهای مطرح شده برای اظهارنظر در این خصوص پاسخ ندادهاند.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین نیز هفته گذشته مدعی شده بود که ایران در ازای ارسال کمکهای نظامی به مسکو، به دنبال کمک روسیه برای برنامه هستهای خود است، اما اطلاعات به دست آمده توسط ایالات متحده نشاندهنده وجود موافقت صریح روسیه برای «این به جای آن» نیست.
شبکه خبری سیانان سپس در گزارش خود اینگونه نتیجهگیری میکند که درخواست کمک هستهای ایران از روسیه میتواند ناظر بر این امر باشد که به باور تهران توافق هستهای وین یا احیا نمیشود و یا اگر هم محقق شود دوام نخواهد یافت.
منابع آگاه در این خصوص به سیانان گفتهاند که ایران طی تابستان گذشته در حالی که به توافقی تازه با ایالات متحده و دیگر قدرتهای جهانی نزدیکتر بسیار نگران به نظر میرسید.
بر اساس این گزارش، تهران از این بیم داشت که دولت آینده ایالات متحده از توافق جدید خارج شود، همان کاری که دولت دونالد ترامپ پیشتر در سال ۲۰۱۸ انجام داده بود، بنابراین ایران به دنبال یک توافق جانبی با روسیه بود که به این کشور اجازه می داد در صورت لزوم برنامه هستهای خود را به سرعت بازسازی کند.