یک روز پس از انتشار خبر بازگشت گشت‌های پلیس ایران در ارتباط با حجاب اجباری، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس ایران، در پاسخ به یک نماینده مجلس که خواستار دادن اختیارات بیشتر به نیروی انتظامی بود گفت که پلیس ضابط است و نمی‌تواند بدون حکم قضایی اقدامی کند.
در جلسه علنی امروز، دوشنبه ۲۷ تیرماه مجلس شورای اسلامی، احمدحسین فلاحی، نماینده همدان، که بارها مطالبه حجاب اجباری را خواست «اکثریت جامعه» عنوان کرده، در تذکری به رئیس مجلس از طولانی بودن روند بررسی «لایحه عفاف و حجاب» و «مختصر» نبودن لایحه انتقاد کرد و نسبت به اینکه «سرنوشت لایحه عفاف و حجاب به سرنوشت لایحه فضای مجازی مبتلا شود» هشدار داد.
این نماینده مجلس خواهان اختیارات بیشتر به نیروی انتظامی شد و خطاب به آقای قالیباف گفت: « شما تجربه تقویت نیروی انتظامی را دارید، ما قدرت را به نیروی انتظامی داده و دستگاه قضایی باید پای کار بیاید تا با مختصرترین قوانین جامعه را کنترل کنیم.»
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس ایران در پاسخ گفت که «نیروی انتظامی ضابط است و نمی‌تواند حکم صادر کرده و یا جایی را پلمب کند. چون خلاف قانون است و قاضی باید تصمیم‌گیری کند.»
او تاکید کرد که «ما نمی‌توانیم خلاف قانون عمل کنیم.»
او گفت که «لایحه عفاف و حجاب» در کمیسیون‌های مربوطه در حال بررسی است و گزارش آن در صحن علنی مجلس «خارج از نوبت بررسی میشود.»
رئیس مجلس افزود: « قطعا ما قانون ناقص تصویب نخواهیم کرد ولی لایحه را خارج از نوبت رسیدگی خواهیم کرد.»
آقای قالیباف گفت که لایحه با قید دو فوریت به مجلس رسید اما به دلیل «شفاف» نبود مواردی مجلس تصمیم گرفت که لایحه به صورت یک فوریتی بررسی شود.
انتشار تصاویری از حضور گشت‌های پلیس در ایران و اظهارات سخنگوی فرماندهی نیروی انتظامی درباره آغاز به کار گشت‌های خودرویی و پیاده در خیابان‌ها واکنش‌های بسیاری را به همراه داشت.
یک خبرنگار در توییتی از مشاهداتش از حضور این گشتها در تهران نوشت: «بیشترین شمار ون‌های گشت ارشاد در محدوده خیابان ولیعصر، تئاتر شهر و میدان انقلاب احساس می‌شد.»
آذر ماه سال گذشته و در اوج اعتراضاتی که در پی کشته شدن مهسا امینی در زمان بازداشت به دست گشت ارشاد به راه افتاده بود، مقامات ایران بدون پذیرش مسئولیت و به صورت مبهم از تعطیلی گشت ارشاد خبر دادند.
آن زمان محمدجعفر منتظری، دادستان کل جمهوری اسلامی، درجریان رویدادی در پاسخ به سوال یکی از حاضران که پرسید «چرا گشت ارشاد تعطیل شد» گفته بود: «گشت ارشاد ربطی به قوه قضائیه ندارد و از همان جایی که در گذشته تأسیس شد از همانجا نیز تعطیل شد.»
ون‌های «گشت ارشاد بازنگشته است»؛ ون‌ها بدون نوشته هستند
منبع تصویر، REUTERS
رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران از دیروز که خبر فعالیت مجدد گشت‌های پلیس در ارتباط با حجاب اجباری منتشر شد سعی دارند که بگویند «گشت ارشاد به خیابان‌ها باز نگشته است.»
خبرگزاری تسنیم در گزارشی نوشت که به هیچ عنوان «ون‌های» گشت ارشاد به خیابان‌ها برنمی‌گردند و هیچ خودرویی با «بغل‌نویسی گشت ارشاد» در خیابان‌ها دیده نخواهد شد.
این خبرگزاری نتیجه گرفته که اگر از این پس «فیلمی از حضور ون‌ها در خیابان یا درگیری‌‌هایی در سوار کردن افراد به این خودروها منتشر شد یا ساختگی است یا آرشیوی که با اهداف خاص منتشر شده است.»
تسنیم می‌گوید که گشت‌های خودرویی و پیاده پلیس که «پیش از این هم مردم آنها را در خیابان دیده‌اند، در کنار تمام ماموریت‌های قبلی اگر مواردی از پوشش‌های نامتعارف را ببینند به افراد تذکر لسانی می‌دهند.»
«تمامی ماموران پلیس شرکت کننده در این طرح به دوربین البسه مجهز خواهند بود و در صورت نداشتن دوربین البسه از دوربین‌های دیگر برای ثبت و ضبط صحنه (مستندسازی) استفاده خواهند کرد تا در صورت نیاز از این فیلم‌ها استفاده شود.»
خبرگزاری تسنیم مدعی است که بر اساس تحلیل «اغلب فرماندهان نیروی انتظامی و کارشناسان ۹۰ درصد افراد با همان تذکر لسانی تمکین می‌کنند و فقط ۱۰ درصد هستند که ممکن است برنامه‌ریزی شده رفتار کنند و بخواهند که با برنامه اقداماتی انجام بدهند.»
پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ گشت هایی مثل گشت کمیته‌ها با موضوعات اجتماعی مثل پوشش افراد یا روابط دختران و پسران به راه افتاد اما تشکیل گشت ارشاد با این نام از سال ۱۳۸۵ آغاز شد.
در تابستان سال ۱۳۸۵ مقامات نیروی انتظامی آغاز فعالیت گشت ارشاد را اعلام کردند و گفتند که این گشت ها تنها وظیفه تذکر دادن به افراد «بی حجاب» را دارند اما رویه تغییر کرد و زنان را به دلیل پوششان بازداشت و برایشان پرونده قضایی تشکیل دادند.
در سال‌های اخیر انتشار ویدیوهای متعددی از ضرب و شتم زنان توسط ماموران گشت ارشاد خبرساز شده بود اما با وجود همه سختگیری‌ها در ماه‌های اخیر بر تعداد زنانی که بدون حجاب اجباری در اماکن عمومی ظاهر می‌شوند بیشتر شده است.
منبع تصویر، @GERSHADAPP
روزنامه جوان فیلم‌های برخورد با زنان در خیابان‌های ایران را «جعلی» خواند
روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران در شماره امروز خود نوشته است که «فیلم‌های مجعول و جدید مربوط به گشت ارشاد، برای ایجاد تقابل زنان با حاکمیت توزیع شده».
این روزنامه نوشته ویدیویی که در آن یک زن چادری با «خشونت»، «برای دستگیری زنی بدحجاب که قصد دارد او را به زور به درون یک ون منتقل کند» از نظرشان «جعلی» است.
روزنامه متعلق به سپاه می‌گوید: «ویدئویی که به گونه‌ای فیلمبرداری شده که هویت ون (رنگ خودرو و نشانه‌های دیگر) مشخص نیست و حتی چهره زن چادری و زن بی‌حجاب هم به هیچ عنوان معلوم نیست».
روزنامه جوان سپس نتیجه‌گیری کرده که «مجعول‌بودن فیلم از همین شکل و جنس فیلمبرداری مشخص است.»
روزنامه همشهری هم در مطلبی «گشت ارشاد» خواندن، گشت های پلیس و انتشار خبر «بازگشت گشت ارشاد» را «فرافکنی و فضاسازی» خواند.
شامگاه یکشنبه ۲۵ تیرماه، ویدیوهایی در شبکه های اجتماعی منتشر شده که نشان می‌دهد جمع کثیری از مردم، با حضور در میدان شهرداری رشت با مامورانی که قصد دستگیری زنان بر سر حجاب اجباری را داشتند، درگیر شدند.
بازگشت گشت کنترل حجاب به خیابان‌ها؛ کاربران شبکه‌های اجتماعی چه می‌گویند؟
منبع تصویر، .
بازگشت گشت‌های پلیس ایران برای اعمال حجاب اجباری، خشم کاربران زیادی را در شبکه‌های اجتماعی برانگیخته است.
انتشار خبر بازگشت گشت کنترل حجاب در ایران دقیقا در اولین سالگرد انتشار تصاویری از یک مادر نگران بود که در مقابل گشت ارشاد ایستاده بود و خواهان آزادی دختر بیمارش بود. تصاویری که در آن زمان خشم و انزجار بسیاری را برانگیخت.
برخی از شاهدان عینی در توییتر گفته‌اند که در مواردی ماموران به تذکر شفاهی به زنان بابت حجاب اکتفا کرده‌اند و در اغلب موارد زنان هم با بی‌اعتنایی پس از شنیدن تذکر از کنار آنان میگذرند. عده‌ای از کاربران معتقد هستند که تذکر شفاهی هم آزار محسوب میشود.
تصاویر و گزارش‌هایی هم از استقرار ون‌های سفید و ماموران پلیس و لباس شخصی در تهران، کرمانشاه و شیراز منتشر شده است.
خبرگزاری تسنیم هم تصاویری منتشر کرده و می‌گوید که این نخستین فیلم پلیس از اجرای طرح مقابله با پوشش‌های نامتعارف است.
بر اساس آنچه در تصویر دیده میشود مامورن پلیس زن با چادرهای سیاه به برخی از زنان که بدون روسری هستند تذکر می‌دهند، برخی از زنان شال یا روسری روی سر می اندازند، اما بعضی هم بدون اعتنا از کنار آنها میگذرند.
گزارش‌هایی هم از «برخوردهای خشونت‌آمیز ماموران» منتشر شده است.
یکی از کاربران از مشاهده خود از حضور ماموران نوشت: «میدان ولیعصر، ون گشت ارشاد، موتور گارد ویژه، لباس شخصی‌های دوربین به دست، نظامی‌های قپه‌دار… و دختری که داشت ضجه می‌زد وسط میدان جنگ. جنگ شهری راه انداخته‌اند علیه مردمی که تنها سلاحشان، لباسشان است.»
برخی از کاربران به موضوع نام این گشتها اشاره کردند و گفتند با وجود اینکه مسئولان در تلاشند از استفاده از نام «گشت ارشاد» پرهیز کنند و این دور جدید فشار علیه زنان را با نامی جدید جا می‌اندازند، «ماهیت این کار تغییری نکرده و در بر همان پاشنه می‌چرخد.»
گروهی از کاربران این اقدامات را بیهوده می‌دانند و از آن با عنوان تکرار یک «پروژه شکست‌خورده» یاد کردند و یک کاربر توییتر نوشته: «سال‌ها با گشت ارشاد نتوانستند کسی را ارشاد کنند.»
یک کاربر نوشت: «عاقل نباید از یک سوراخ دوبار گزیده شود. گشت ارشاد اولا هزینه‌بردار هست (تامین نیرو، اضافه‌کاری ناهار و شام)… ثانیا تنش و فضای پرالتهابی در سطح شهر ایجاد می‌کند که مثل یک بمب ساعتی عمل می‌کند.»
برخی از کاربران هم به اعتراضات پاییز گذشته اشاره کردند و این اقدام پلیس را موجب ایجاد شکاف بیشتر در فضای ملتهب کنونی جامعه ایران دانستند.
یک کاربر با اشاره به اعتراضات خونین سال گذشته که در پی کشته شدن مهسا امینی در زمان بازداشت توسط گشت ارشاد به راه افتاد، نوشت: «مردم ما با دست خالی جلوی گلوله رفته‌اند، با گشت ارشاد نمی‌توان این ملت را ترساند.»
