ابهام درباره نحوه گفتگوی ایران و آمریکا که قرار است روز شنبه در عمان آغاز شود ادامه دارد، درحالیکه آمریکا میگوید گفتگوها مستقیم خواهد بود و دولت ایران تاکید میکند این مذاکرات «غیرمستقیم» انجام خواهد شد. مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، تاکید کرد که این مذاکرات «غیرمستقیم» و بر اساس توصیههای رهبر جمهوری اسلامی خواهد بود.
آقای پزشکیان امروز (۲۰ فروردین/۹ آوریل) در جمع کارکنان سازمان انرژی اتمی گفت: «رهبری فرمودند آماده مذاکره هستیم، نه به شکل مستقیم چون اعتماد نداریم… ما غیرمستقیم و با عزت و سربلندی گفتگو میکنیم. هر ضمانتی لازم باشد که ما دنبال بمب هستهای نیستیم میدهیم.»
او گفت مذاکره در عمان در «جلسهای غیرمستقیم» و بر اساس «توصیهها و سفارشهای» رهبر ایران خواهد بود.
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، هم که به الجزایر سفر کرده است، بر غیرمستقیم بودن مذاکرات تاکید کرده و گفته بود: «آمریکا مذاکرات غیرمستقیم را پذیرفته است.»
وزیر خارجه ایران همچنین گفت: «تا زمانی که فشار حداکثری و تهدیدات وجود دارد، شرایط مذاکره منصفانه وجود ندارد و ما مذاکرات مستقیم انجام نخواهیم داد اما راه دیپلماسی بسته نیست و اعلام کردهایم که میتوانیم به صورت غیرمستقیم با آمریکا مذاکره کنیم.»
در همین حال مقامهای آمریکایی هم تاکید میکنند که گفتگوهای روز شنبه «مستقیم» هستند.
کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، دیروز گفت همانطورکه رئیسجمهور دونالد ترامپ تاکید کرده است «ایرانیها اگر تصمیم نگیرند مسیر دیپلماسی و توافق را ادامه دهند که به نظر ما در حال حرکت به سوی آن هستند، با پیامدهای بسیار جدی مواجه خواهند شد.»
مذاکرات ایران و آمریکا قرار است با میانجیگری بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، انجام شود و عباس عراقچی و استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، این گفتگوها را هدایت کنند.
در این حال بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، دیروز پس از ترک کاخ سفید هشدار داد که اگر مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا بیش از حد طول بکشد، «گزینه نظامی اجتنابناپذیر» خواهد بود.
نخستوزیر اسرائیل تاکید کرد که چنین توافقی باید مانند توافق هستهای با لیبی باشد. در آن توافق معمر قذافی رهبر لیبی در برابر لغو تحریمها، توانایی و تاسیسات هستهایاش را نابود کرد.
عباس عراقچی دیروز در مقالهای که در روزنامه واشنگتن پست منتشر شد نوشت که در هفتههای گذشته پیامها و نامههای بسیاری بین ایران و آمریکا رد و بدل شده که هدفش گشودن روزنه دیپلماتیک بوده است.
او نوشت این مکاتبات «تلاشی واقعی برای شفافسازی مواضع و گشودن روزنهای بهسوی دیپلماسی» است.
منبع تصویر،AFP
منبع تصویر،IRNA
تماسهای ایران و آمریکا و آنچه که ظاهرا نباید علنی میشد
حسین اسماعیلی، بیبیسی
کمتر از یک روز پس از آنکه سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت تهران در انتظار پاسخ آمریکا به «نامه سخاوتمندانه» کشورش است، عباس عراقچی در مقالهای در روزنامه آمریکایی واشنگتن پست خبر داد که «در هفتههای اخیر، مجموعهای نامه و پیام میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا رد و بدل شده است.»
خبر مذاکرات را که آمریکا بر مستقیم بودن و ایران بر غیرمستقیم بودن آن تأکید دارند، دونالد ترامپ اعلام کرد و گفت که این گفتگو در سطح عالی روز شنبه ۱۲ آوریل (۲۳ فروردین ۱۴۰۴) انجام میشود.
در حالیکه تماس ایران و آمریکا تا مرحله تعیین میزبان و سطح مقامهای شرکتکننده و روز شروع مذاکرات پیش رفته و نهایی هم شده بود، فقط تا چند ساعت قبل از اظهارات آقای ترامپ دور از انتظار به نظر میرسید، از جمله سخنان مسعود پزشکیان را داشتیم که «به هر قیمت و با ذلت مذاکره نمیکنیم.»
علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران با وجود اصرار آقای ترامپ بر مذاکره مستقیم، مذاکره مستقیم را منع کرده است. به نظر میرسد اصرار بر این وضعیت کموبیش نامتعارف باعث شد که طرف ایرانی علاقهای به علنی کردن تاریخ و افراد درگیر در مذاکرات نداشته و با اظهارات آقای ترامپ در عمل انجام شده قرار گرفته است.
محور مقاله آقای عراقچی در واشنگتن پست اصرار بر غیرمستقیم بودن مذاکره با استیو ویتکاف، نماینده دولت آمریکا در امور خاورمیانه، است. او در متن خود علائم مصالحهجویانه به آمریکا میدهد و از جمله غیرمستقیم میگوید که مانعی برای «ورود شرکتهای آمریکایی به بازار ایران» وجود ندارد.
به نظر میرسد شرطی که رهبر جمهوری اسلامی گذاشته است تا زمانی که پابرجاست برای مذاکرهکنندگان ایرانی حاشیهساز خواهد بود. تا به اینجا وزیر خارجه ایران بیشتر از هرچیز مدام خود را مجبور به توضیح درباره غیرمستقیم بودن گفتگوها و عمل به این دستور آقای خامنهای دیده است.
ایران میگوید مذاکرات عمان غیرمستقیم و آمریکا میگوید مستقیم است.
عباس عراقچی، دیروز سهشنبه در مصاحبه با صداوسیما گفت در صورتی که طرف آمریکایی در مذاکرات غیرمستقیمی که قرار است شنبه در عمان آغاز شود حسن نیت کافی داشته باشد، امکان رسیدن به توافقی جدید درباره برنامه هستهای وجود دارد.
رئیسجمهور آمریکا دوشنبه در دیدار با بنیامین نتانیاهو در کاخ سفید تاکید کرد که «مذاکره با ایران به صورت مستقیم» خواهد بود.
آقای ترامپ گفت: «ما با ایران مستقیم گفتگو میکنیم» و «همه موافقند که انجام یک توافق را بر انجام یک کار بدیهی دیگر ترجیح میدهم.»
او ادامه داد: «من هم نمیخواهم کاری جز توافق را انجام دهم و درگیر آن شوم» اما ما در حال ورود به یک «محدوده بسیار خطرناک» هستیم.
مذاکرات ایران و آمریکا با میانجیگری بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان، انجام خواهد شد.