ناظران می گویند؛ انقلابی تازه شروع شده

7

مجموعه «ناظران می‌گویند» بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی‌بی‌سی فارسی می‌کوشد در این مجموعه، با انعکاس دیدگاه‌ها و افکار طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از موضوعات مختلف ارائه دهد. انتشار این آرا و نقطه‌نظرها، به معنای تایید بی‌بی‌سی نیست.شهریور ۱۴۰۱ وقتی ماموران مهسا (ژینا) امینی را کشتند، حقارت شجاعت شد و ترس‌ها بالکل ریخت

کارل مارکس می‌گوید: «انسان‌ها خود تاریخ خود را می‌سازند، اما نه آنگونه که خود می‌خواهند بلکه در شرایط داده‌شده‌ای که میراث گذشته است و خود آنان مستقیماً با آن درگیرند.» شرایط داده شده، هم خاستگاه تغییر است و هم تزی که ضد خود را می‌پرورد. غلبه‌ روزمرّگی بر آرمان شرایط داده‌شده‌ دهه‌ها‌ی چهل و پنجاه است که ضد خود را می‌پرورد: تلاش برای غلبه‌ ضد فرهنگ فقهی بر سبک زندگی پس از انقلاب ۵۷.

از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی با آرمان‌گرایی سکولار و اسلامی روبه‌روییم. کودتای ۲۸ مرداد بسیاری را دلسرد کرد اما فضایی گشود که به شکوفایی اقتصادی، فرهنگی و هنری دهه‌ چهل و اوایل دهه‌ پنجاه انجامید. شگفت‌انگیز بود که شکوفایی آن سال‌‌ها، آرمان‌گرایی میراث مشروطه را تضعیف نکرد، تقویت کرد. درآمد کشور بالا می‌رفت و راه‌های بیشتری برای لذت‌ بردن از زندگی گشوده می‌شد اما مردم شاه و دستگاه حکومتی‌اش را بیش از پیش مظهر انحطاط می‌دانستند. هر چه شاه بیشتر به زرق و برق حکومتش می‌افزود، افراد بیشتری متقاعد می‌شدند که حقشان را می‌خورد.