آمار سازمان ملل حاکی از آن است که تاکنون در سال جاری میلادی نزدیک به ۳۰۰ کودک در مدیترانه غرق یا ناپدید شدهاند.
صندوق کودکان ملل متحد، یونیسف، میگوید شمار کودکانی که به امید امنیت، صلح و زندگی بهتر در مدیترانه مرکزی و در مسیر مهاجرت پناهجویان از شمال آفریقا به اروپا غرق شدهاند بالغ بر ۱۱ کودک در هر هفته است.
یونیسف تخمین میزند که از سال ۲۰۱۸ به این سو حدود ۱۵۰۰ کودک در جریان تلاش پناهجویان برای گذر از مدیترانه غرق یا ناپدید شدهاند. این یعنی از بین ۸۲۷۴ نفری که بنا به تخمین سازمان بینالمللی مهاجرت در این مسیر کشته یا ناپدید شدهاند، یک نفر از هر پنج نفرشان کودک بوده است.
با توجه به اینکه از بسیاری از کشتیها و قایقهای غرقشده در مدیترانه مرکزی اثری یا جاندربردهای باقی نمیماند، بسیاری از موارد ثبت نشده و یونیسف بر همین مبنا میگوید آمار واقعی کودکان غرقشده در مدیترانه احتمالا بالاتر از اینها است.
سازمان ملل و گروههای حقوق بشری از دولتهای اروپایی برای «کمکاری» در عملیات جستجو و نجات پناهجویان انتقاد میکنند. در یک مورد اخیر که غرق شدن یک کشتی به جان باختن ۶۰۰ پناهجو منجر شد، سوالهای جدی درباره عملکرد و مسئولیت گارد ساحلی یونان و مقامهای این کشور مطرح شده است.
کاترین راسل، مدیر اجرایی یونیسف، گفته است غرق شدن کودکانی که با آرزوی آیندهای بهتر به قایق مینشینند «نشانه روشنی است که باید مسیرهای امن و قانونی برای کودکان فراهم شود تا پناهندگی بگیرند.»
بنا به تخمین یونیسف از ژانویه ۲۰۲۳ تاکنون ۱۱ هزار و ۶۰۰ کودک، یعنی به طور متوسط ۴۲۸ کودک در هفته، از شمال آفریقا به سواحل ایتالیا رسیدهاند، آماری که دو برابر همین آمار در دوره مشابه سال قبل است.
اکثریت این کودکان از لیبی و تونس راهی سواحل اروپا شدند و خیلی از آنها پیشتر از آن مسیرهای خطرناکی را از کشورهای خاورمیانه و آفریقا پشت سر گذاشتهاند.
در سه ماهه اول سال جاری میلادی ۳ هزار ۳۰۰ کودک، یعنی ۷۱ درصد کودکانی که از این مسیر به اروپا رسیدند، تنها بوده و سرپرستی همراهشان نبوده است، وضعیتی که آنها را بیشتر در معرض خشونت، سوءاستفاده و آزار قرار میدهد. یونیسف میگوید دخترانی که به تنهایی قدم در این راه میگذارند، پیش از سفر، حین آن و بعدش بیشتر در خطر خشونت هستند.
یونیسف ضمن اشاره به خطرهای جدی مهاجرت از طریق دریای مدیترانه، میگوید دریا تنها خطری نیست که این بچهها با آن مواجهند. از خطر قربانی خشونت شدن گرفته، تا نداشتن فرصت تحصیلی یا یورشهای ماموران سازمانهای مهاجرتی و بازداشت در اردوگاه و جدایی از خانواده، کودکان پناهجو با آینده نامطئنی روبرو هستند.
یونیسف با یادآوری مقررات و کنوانسیونهای بینالمللی درباره حقوق کودک، از دولتها خواسته به وظایف خود برای محافظت بهتر از کودکان، چه در دریا و چه در کشور مبداء یا مقصد عمل کنند.
تامین مسیر امن و قانونی برای مهاجرت، تقویت و هماهنگی عملیات جستجو و نجات، سهمیه برای اسکان پناهجویان، و بازنگری قوانین و مقررات داخلی درباره کودکان برای تطابق با نیازهای کودکان پناهجو و همچنین تامین دسترسی کودکان پناهجو به آموزش و خدمات اولیه از جمله درخواستهای یونیسف از دولتها است.
یونیسف به طور ویژه از اتحادیه اروپا خواسته است که در مذاکرات جاری خود چنین مسائلی را مد نظر داشته باشد.