کریدور «سووالکی»، نقطه ضعف بزرگ ناتو در برابر روسیه؛ اشتباه محاسباتی مسکو و تدبیر ناتو چه بود؟

در پی اولین تهاجم روسیه به مناطق شرقی اوکراین در سال ۲۰۱۴ میلادی که در نهایت منجر به الحاق غیرقانونی شبه‌جزیره کریمه به خاک روسیه شد، اعضای ناتو بویژه متحدان این ائتلاف نظامی در شرق اروپا، به شدت نگران وضعیت امنیت خود بودند.

پس از آن نیز برآوردهای اولیه حاکی از آن بود که چنانچه حمله مشابهی به متحدان ناتو در شرق اوکراین روی دهد، نیروهای روسیه ظرف ۳۶ تا ۶۰ ساعت می‌توانند وارد تالین پایتخت استونی و ریگا پایتخت لتونی شوند؛ سرعتی باورنکردنی که توانایی متحدان غربی را برای واکنش موثر، محدود می‌کرد.

در آن زمان بویژه برنامه‌ریزان و استراتژیست‌های نظامی ناتو نگران یک مکان استراتژیک بودند: گذرگاه سووالکی که یک منطقه مرزی کوچک و کم جمعیت میان لیتوانی و لهستان است و از یک طرف با بلاروس و از طرف دیگر با منطقه کالینینگراد روسیه همسایه است.

این گذرگاه، تنها کریدور زمینی است که کشورهای بالتیک را به سایر کشورهای عضو ناتو متصل می‌کند و در صورت درگیری با روسیه، احتمالا با آتش توپخانه از هر دو طرف (بلاروس و کالینگراد روسیه) مورد اصابت قرار می‌گیرد.

همچنین پیش‌بینی می‌شد که چنانچه نیروهای روسیه یا بلاروس این گذرگاه را ببندند، ناتو نتواند از طریق زمینی برای متحدانش نیروی کمکی بفرستد و مجبور شود به راههای هوایی و دریایی متوسل شود.

اما اکنون به نظر می‌رسد که ترکیبی از تدابیری که در سال‌های اخیر از سوی ناتو اتخاذ شده به همراه اشتباهات روسیه، از نگرانی‌ها درباره امنیت این گذرگاه بطور قابل توجهی کاسته است.

تجاوز روسیه منجر به گسترش ناتو شد

پس از حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ میلادی، کشورهای فنلاند و سوئد پس از چند دهه پیروی از سیاست بی‌طرفی نظامی، سرانجام هر دو درخواست پیوستن به ناتو را دادند.

اگرچه عضویت سوئد به دلیل مانع تراشی‌های ترکیه هنوز قطعی نشده، اما فنلاند اکنون بخشی از این ائتلاف نظامی است و به این ترتیب به طور قابل توجهی از نگرانی‌ها درباره تهدید امنیتی گذرگاه سووالکی کاسته شده است. چراکه اکنون شمار بیشتری از کشورهای عضو ناتو در اطراف دریای بالتیک وجود دارند و به این ترتیب روسیه دیگر نمی‌تواند در راه ورود نیروهای کمکی غربی از مسیر دریا ممانعتی ایجاد کند.