ابهام درباره سرنوشت توافق هسته‌ای؛ ایران می‌گوید باید «خط قرمزهایش» رعایت شوند

۸

یک روز بعد از آن‌که روزنامه وال‌استریت ژورنال در گزارشی نوشت مذاکرات هسته‌ای در آستانه بن‌بستی دیگر است، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران نیز بار دیگر از «لزوم رعایت خط قرمز‌های ایران» سخن گفت.

روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال، روز چهارشنبه در گزارشی نوشت که درخواست ایران برای تضمین از طرف آمریکا، بار دیگر تلاش‌ها برای احیای برجام را با مشکل روبه‌رو کرده است.

در حال حاضر مذاکرات هسته‌ای با پرسش‌های بسیاری روبه‌روست.

بعد از بی‌نتیجه ماندن آخرین دور مذاکرات در وین که به عنوان گفت‌وگوهای کارشناسی طبقه‌بندی شد، ایران در روز دوشنبه هفته جاری پاسخ نهایی‌اش را درباره متن پیشنهادی، به اتحادیه اروپا ارائه کرد.

در حالی که هنوز روشن نیست محتوای پاسخ ایران چه بوده، روزنامه وال‌استریت ژورنال گزارش داد که تهران نه این متن را رد و نه با آن موافقت کرده است.

اتحادیه اروپا پیشتر اعلام کرده بود که این پیشنهاد، «متن نهایی» است و سه قدرت اروپایی امضاکننده برجام نیز اعلام کردند امکان مذاکره بر سر این متن وجود ندارد.

متن فعلی توسط جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تهیه شده و اروپائی‌ها می‌گویند این متن «غیرقابل مذاکره» است‍

منبع تصویر، GETTY IMAGES

توضیح تصویر، متن فعلی توسط جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تهیه شده و اروپائی‌ها می‌گویند این متن «غیرقابل مذاکره» است

اما در گزارش وال‌استریت ژورنال آمده که ایران همچنان برخی مسائل را مطرح کرده و می‌خواهد این موارد به متن اضافه شوند.

حسین امیرعبداللهیان نیز روز پنج‌شنبه در اظهارات جدیدش، تایید کرد که از نظر ایران هنوز کار تمام نشده است.

او در مکالمه‌ای تلفنی با بدر البوسعیدی، همتای عمانی‌اش، گفت که در صورت دریافت پاسخ آمریکا و «رعایت خط قرمزهای ایران، وارد مرحله جدیدی در وین خواهیم شد».

وزیر خارجه ایران توضیح بیشتری نداد که آیا منظورش از «مرحله جدید» دستیابی به توافق است، یا اینکه ایران انتظار دارد مذاکرات ادامه پیدا کند.

او همچنین گفت که ایران باید اطمینان پیدا کند که در پی توافق، از منافع اقتصادی بهره‌منده خواهد شد.

وزیر خارجه ایران گفت: «تا در مورد همه چیز توافق نشود نمی‌توانیم با قطعیت از رسیدن به توافق خوب و پایدار سخن بگوییم.»

آقای امیرعبداللهیان همچنین به شکل تلویحی تایید کرد که تهران هنوز در انتظار پاسخ واشنگتن است.

هنوز دولت آمریکا به شکل علنی درباره پاسخ روز دوشنبه تهران اظهارنظری نکرده است. اما سخنگوی وزارت خارجه این کشور گفته است که واشنگتن پاسخش را به اتحادیه اروپا ارائه کرده است.

به گفته منابع آگاه، ایران برای مقابله با خروج احتمالی آمریکا از توافق در سال‌های آینده، به دنبال راه‌هایی است که از اثرات تحریم‌های احتمالی این کشور بکاهد.

از آن جمله، ایران می‌خواهد در توافق تاکید شود که در صورت خروج آمریکا از برجام، شرکت‌های غربی که در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند از تحریم‌های آمریکا مستنثی باشند.

چنین بندی می‌تواند به سرمایه‌گذاران خارجی اطمینان بدهد که در صورت تغییر رئیس‌جمهور آمریکا و رخ دادن اتفاقی مشابه آنچه در سال ۲۰۱۸ توسط دونالد ترامپ رخ داد، از معامله با ایران ضرر نخواهند کرد.

روزنامه وال‌استریت ژورنال مدعی شده که مذاکره‌کنندگان ایرانی، پیشتر در مساله خروج احتمالی آمریکا و محدودیت‌های جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا برای جلوگیری از خروج احتمالی رئیس‌جمهوری بعدی، از مواضع اولیه‌شان عقب‌نشینی کرده بودند. اما ظاهرا بار دیگر درخواست‌هایی در این زمینه مطرح شده است.

تاکنون تنها کسی که به پاسخ روز دوشنبه ایران واکنش مثبتی نشان داده، اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات است

منبع تصویر، GETTY IMAGES

توضیح تصویر، تاکنون تنها کسی که به پاسخ روز دوشنبه ایران واکنش مثبتی نشان داده، اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات است

یکی دیگر از ابتکار عمل‌های طرف ایرانی برای جلوگیری از خروج احتمالی آمریکا از توافق این است که در متن توافق تاکید شود در صورت خروج آمریکا، به سرعت بر میزان غنی‌سازی اورانیوم بیافزاید.

متن توافق پیشین (برجام) برنامه هسته‌ای ایران را فراتر از «پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای» (NPT)، محدود کرده بود و انتظار می‌رود در توافق جدید نیز چنین اتفاقی رخ بدهد.

اما در حال حاضر که ایران تنها محدودیت‌های «پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای» را به عنوان تعهد بین‌المللی‌اش اجرا می‌کند، توسعه برنامه هسته‌ای ایران از سوی قدرت‌های غربی غیرقابل قبول ارزیابی می‌شود.

این قدرت‌ها می‌گویند که حکومت ایران در ارتباط با برنامه هسته‌ای تاکنون بارها دست به مخفی‌کاری زده و این نگرانی وجود دارد که هدف اصلی پیشرفت و توسعه این برنامه، ساخت سلاح هسته‌ای باشد.

ساخت سلاح هسته‌ای بر اساس پیمان بین‌المللی ان‌پی‌تی ممنوع است و البته کشورهای عضو ان پی تی و دارای این تسلیحات (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، چین و روسیه) نیز باید بر اساس همین پیمان، تسلیحات هسته‌ای خود را به کلی نابود کنند.