استقلال با استرا؛ از رویای قهرمانی آسیا تا کابوس حذف از لیگ قهرمانان

8

بدهی صد میلیارد تومانی باشگاه استقلال به آندره‌آ استراماچونی، سرمربی سابق این باشگاه، می‌تواند پنجره نقل و انتقالات استقلال را ببندد و پروانه حرفه‌ای آن را لغو کند، و این یعنی حذف از لیگ قهرمانان آسیا در انتظار استقلال است.

استقلال که سه سال پیش با مربی ایتالیایی رویای زیبای قهرمانی در آسیا را داشت، به دلیل سوءمدیریت در پرداخت دستمزد استراماچونی، اینک در آستانه حذف از لیگ قهرمانان آسیا، با پرونده شکایت او به فیفا مواجه شده است. مدیران دولتی فوتبال ایران می‌توانند رویای جذاب قهرمانی را به کابوس حذف تبدیل کنند. این یکی از کم‌شمار کارهایی است که در آن مهارت دارند.

استقلال تا ۱۱ فروردین ۱۴۰۲ فرصت دارد بدهی استراماچونی را پبپردازد و در این فرصت کوتاه، باشگاه و وزارت ورزش و جوانان هنوز راه‌حلی برای تامین بدهی صد میلیارد تومانی پیدا نکرده‌اند و نمی‌توان پیش‌بینی کرد که در زمان باقیمانده چه رخ خواهد داد.

حذف از لیگ قهرمانان آسیا، دغدغه هر سال تیم‌های ایرانی است. اغلب تیم‌هایی که از فوتبال ایران به لیگ قهرمانان راه می‌یابند، به دلیل بدهی‌های انباشته و پرونده شکایت مربیان و بازیکنان سابق خود، باید تا دقیقه ۹۰ نگران حذف از این مسابقات باشند.

نظم مالی در فوتبال دولتی ایران بی‌معنا است و اینکه سال‌های پی‌در‌پی نگرانی‌ها از صادر نشدن پروانه حرفه‌ای تکرار می‌شود، برای مدیران تحمیلی این باشگاه‌ها پند‌آموز نیست و آن‌ها همچنان در رقابت تولید بدهی‌های بزرگ‌تر شرکت می‌کنند تا نزد هواداران اعتبار بی‌پشتوانه بخرند و با هزینه‌های گزاف و خارج از توان مالی باشگاه، موفق جلوه کنند؛ جلوه‌هایی جعلی از موفقیت در مدیریت، که سرانجامش حدف و ناکامی و بحران‌های اقتصادی است.

آندره‌آ استراماچونی، از بهترین مربیان سال‌های اخیر باشگاه استقلال بود. او در فرصتی کوتاه، تغییراتی فنی در تیم پدید آورد و کیفیت بازیکنان را ارتقا داد؛ چنانکه بسیاری از بازیکنان استقلال، بهترین دوره فوتبال خود را در دوران کوتاه مربیگری استراماچونی به نمایش گذاشتند. مربی جوان ایتالیایی می‌توانست در بلندمدت آثار فنی ماندگاری برای استقلال بسازد و فارغ از این،  توانسته بود مدیران باشگاه را به حرفه‌ای کردن نسبی امکانات و رفتار در باشگاه وادارد. اما باشگاه استقلال با بی‌تعهد بودن در پرداخت دستمزد و ناتوانی در پرداخت حقوق مربی از مسیر قانونی بانکی، استراماچونی را به فسخ یک‌طرفه قرارداد مجبور کرد. مدیران استقلال هم در آن مقطع چه بسا خوشحال بودند که یک مربی سخت‌گیر و حرفه‌ای از استقلال می‌رود تا آن‌ها نفس راحتی بکشند. استقلال، هم استراماچونی را در نیمه‌راه قراردادی دوساله‌ از دست داد و هم حالا مجبور است دستمزد کامل او و خسارت‌های ناشی از پرداخت دیرهنگام را بپردازد. مدیران باشگاه با این نامتعهد بودن به قراردادی حرفه‌ای، خسارت بزرگی برای باشگاه پدید آوردند و همچنان از پرداخت دستمزد عاجزند و تیم استقلال را به آستانه حذف از لیگ قهرمانان آسیا کشانده‌اند. با این حال، حتی در وضعیتی که هواداران بخشی از سهام باشگاه را در بازار پایه فرابورس خریده‌اند و متضرر شده‌اند، خود را به پاسخگویی به هواداران مجبور نمی‌بینند.

باشگاه استقلال فقط دچار دردسر بدهی‌های انباشته نیست، بلکه برای پرداخت دستمزد مربیان و بازبکنان فصل جاری نیز بودجه کافی ندارد و با اعتصاب و اعتراض مربیان و بازیکنان خود در هفته‌های اخیر مواجه شده است. مدیریت باشگاه استقلال می‌خواست با جریمه و اخراج یکی از بازیکنان معترض (عارف غلامی) صدای اعتراض را کوتاه کند، اما بازیکنان و سرمربی تیم از عارف غلامی دفاع کردند و مقابل مدیران باشگاه ایستادند. علی فتح‌الله‌زاده که وقتی مدیرعامل استقلال نیست، همواره وعده تولید ثروت برای استقلال می‌دهد، حالا که مدیرعامل استقلال است، برای پرداخت دستمزد مربیان و بازیکنان، منتظر کمک‌های دولتی، یا بهره بردن از قراردادهای تبلیغاتی رانتی است.

باشگاهی که از درآمدهایی مثل حق‌ پخش تلویزیونی، حق پخش اینترنتی و کپی‌رایت محروم است، بدیهی است که نتواند دستمزد صد میلیارد تومانی مربی سابقش را بپردازد. تکرار این روند انباشته شدن بدهی‌ها در باشگاه‌های ایرانی و وابستگی مالی آن‌ها به دولت، ملال‌آور شده است و سقوط اقتصادی و ورشکستگی باشگاه‌ها در ایران نه حادثه‌ای منفرد، بلکه جریانی روزمره در باشگاه‌داری دولتی است. ریکاردو سا پینتو که سرمربی امروز استقلال است، می‌داند که یک سال بعد یا زودتر، باید مسیری را طی کند که استراماچونی طی کرده است.