انتخابات ترکیه؛ اقوام و همسایه‌ها چشم‌انتظار نتیجه

رودی با صدای آرامش پشت تلفن از ناروشن بودن آیندە میلیون‌ها شهروند کرد سوریە صحبت می‌کند. می‌گوید: «اگر زلزلە اخیر نمی‌آمد اردوغان برای بە دست آوردن رای ناسیونالیست‌های ترک بە شهر کوبانی هم حملە کردە بود، هر چند این تهدید هنوز رفع نشدە.»

با خندە می‌گوید: «اهمیت نتیجە انتخابات ترکیە برای ما کردهای سوریە بیشتر از خود مردم ترکیە است.»

به دنبال کنترل منطقە روژاوا به دست نیروهای کرد از سال ٢٠١٣، ترکیە نگران قدرت گرفتن آنها و تشکیل یک حکومت خودمختار کرد در امتداد مرزهای جنوبی خود شد طوری‌کە رجب طیب اردوغان بارها آن را «کریدور ترور» خواند.

نگرانی ترکیە از قدرت گرفتن کردها، حمایت تمام قد آنکارا از گروه‌های اسلامگرا در سوریە را به دنبال داشت و تا تحمل کردن گروه داعش در همسایگی خود هم پیش رفت.

ارتش ترکیە با کمک نیروهای نیابتی اسلامگرا و چراغ سبز روسیە، اوایل سال ٢٠١٨ منطقە عفرین در شمال غرب سوریە را اشغال کرد و در پاییز ٢٠١٩ با مجوز آمریکا سراغ سری کانی و گری سپی رفت.

ولی این نگرانی تنها شامل کردهای سوریە نمی‌شود. حالا گروه‌های اسلامگرای سوری کە در یک دهە گذشتە دستشان در جیب ترکیە بودە، نگران نتیجە انتخابات ترکیە و رفتن رجب طیب اردوغان هستند. چرا کە یکی از برنامەهای انتخاباتی کمال قلیچداراوغلو، رقیب اصلی اردوغان، خروج نیروهای ترکیە از سوریە و بازگرداندن بیش از سە میلیون آوارە سوری ساکن ترکیە بە وطنشان است.

رقابت پیاز با ناو جنگی

برعکس کمپین انتخاباتی اردوغان، در اردوی قلیچداراوغلو خبری از ویدیوهای تبلیغی پرتمطراق نیست. این اقتصاددان و کارمند بازنشستە دولت و رهبر حزب جمهوری خلق ترکیە تصمیم گرفتە در راس ائتلاف شش حزب مخالف موسوم بە ائتلاف ملت، از آشپزخانە معمولی خانەاش یا اتاق نشیمنی کە با قفسە کتاب آراستە شدە بە جنگ اردوغان برود.

کمال قلیچداراوغلو کە مانند رقیبش از حمایت رسانەهای دولتی، امکانات ارتش و نیروهای امنیتی برخوردار نیست با انتشار ویدیوهای کوتاە در شبکەهای اجتماعی، از خانەاش با مردم و بخصوص نسل جوان از دمکراسی، عدالت، حل مسالە کرد در پارلمان، بازگشت بە دمکراسی پارلمانی و رشد اقتصادی سخن می‌گوید.

او کە از سوی برخی از هوادارانش بە گاندی کمال شهرت گرفتە، آستین‌هایش را بالا زدە، با لحنی آرام و شمردە برنامە سیاسی – اقتصادی ائتلاف ملت را شرح می‌دهد. در یک ویدیو که تنها در توییتر بیش از صد میلیون بار دیده شده از علوی بودن خودش گفت. اقلیتی مذهبی که خاطره خوبی از تاریخ معاصر ترکیه ندارند.

می‌گوید این چیزی نیست که انتخاب کرده باشد و اینکه علوی به دنیا آمده، بزرگ شده و زندگی کرده است. اگرچه همچنان در مورد خاستگاه کردی خود سکوت پیشه می‌کند.

در ویدیویی دیگر یک پیاز در دست گرفتە می‌گوید: «اگر اردوغان در قدرت بماند قیمت این دانە پیاز ١٠٠ لیر خواهد شد». اشارە او بە سیاست‌های اقتصادی و بانکی رئیس جمهوری ترکیە است کە نرخ تورم را دو رقمی‌ کردە و میلیون‌ها شهروند این کشور را فقیرتر کردە است.

در مقابل رجب طیب اردوغان از ترفند قدیمیش یعنی سخنرانی‌های آتشین و طعنە آمیزش دست برنداشتە است. علیرغم وضعیت سلامتی اش کە باعث لغو دوروزە برنامەهایش شد در هفتەهای گذشتە بارها در جمع طرفدارانش به عنوان رهبری مقتدر و شکست ناپذیر حاضر شدە است. تصویر مردی که در مقابل غرب قد علم کرده، کشورهای منطقه از او حساب می‌برند و حرف اول و آخر را در میان کشورهای ترک زبان می‌زند.

او بە طعنە از رقیبش با عنوان آقا کمال نام می‌برد و او را متهم بە حمایت از تروریسم کردە. در تازەترین سخنرانی‌اش برای بیش از یک میلیون هوادار در استانبول گفت: «آقا کمال قلیچداراوغلو، هرچقدر دلت می‌خواهد آبجو بخور، این بە دادت نمی‌رسد. ملت من بە یک آدم الکلی و مست رای نمی‌دهد.»

چند هفتە پیش هم او ناو هواپیمابر «تی سی جی آنادولو» را با حضور وزیر دفاع بر عرشە بە مقصد دریای سیاه بدرقە کرد. یا در میانە نمایشگاه تکنولوژی در حالیکە الهام علی‌اف ، رئیس جمهوری آذربایجان در کنارش ایستادە بود از فرستادن اولین فضانورد ترک بە روی ماه در پایان سال جاری میلادی خبر داد. او با بە رخ کشیدن توان نظامی‌ و صنعتی ترکیە می‌خواهد بە شهروندانش بگوید این قدرت نظامی‌ است که مهم است نه قیمت پیاز.

اما نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند کە ستارە بخت اردوغان کم کم رو بە افول است. در تازەترین این نظرسنجی‌ها کمال قلیچداراوغلو سە تا پنج درصد جلو است، اما کار بە شکست کامل رجب طیب اردوغان نرسیدە. رهبر اپوزیسیون نسبت بە «اقدامات کثیف» در جریان انتخابات هشدار دادە است. اشارە او بە دستکاری ابزارهای انتخابات آنلاین است.

پیش بینی‌ها نشان از کشیدە شدن رقابت بە دور دوم دارد کە دو هفته پس از دور اول برگزار می‌شود. ماراتنی سرنوشت ساز برای مخالفان و موافقان دولت کنونی. اینجاست کە رای کردها وارد معادلە می‌شود.