بازیگران زن سینمای ایران تحت‌ فشار نهادهای امنیتی به‌دلیل کشف حجاب اجباری

Screen Shot 2023-05-13 at 6.27.18 PM

نازنین ثقفی پور، وکیل برخی از بازیگران زن سینما که به اتهام کشف حجاب احضار شده‌اند، اعلام کرد پرونده همه بازیگران در حال حاضر در مرحله تحقیقات مقدماتی‌ است و هنوز قرار نهایی در این زمینه صادر نشده است.

ثقفی پور در گفت‌وگو با شرق، شایعه صدور قرار برای آنان را تکذیب و اعلام کرد موضوع پرونده‌هایی که در حال حاضر در مورد چند نفر از بازیگران زن سینما تشکیل شده، ذیل تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات در مورد کشف حجاب است و شکایت دیگری نیز از طرف نیروی انتظامی صورت‌ گرفته که موضوع انتشار تصاویر بی‌حجاب هنرمندان در مراسم‌های اخیر است که این پرونده‌ها در مراحل مقدماتی قرار دارند.

ثقفی پور با اشاره به اعتراض رسانه‌های تندرویی که جریمه یک میلیون‌ و ۵۰۰ هزار تومانی دو نفر از بازیگران را ناکافی دانسته بودند، گفته است جریمه اعلام‌شده اشد مجازات ممکن در مورد تبصره ماده ۶۳۸ است که جزای نقدی به‌عنوان مجازات، جایگزین حبس می‌شود و طبق آخرین مصوبه هیئت وزیران در سال ۱۳۹۹، سقف آن یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین شده است.

بر اساس اظهارات وکیل این بازیگران مبنای دفاعیات در مورد اتهام انتشار تصاویر، این مسئله است که تصاویر ادعایی نیروی انتظامی از طرف خود این بازیگران منتشر نشده و بنابراین آن‌ها در این زمینه جرمی مرتکب نشده‌اند.

طی هفته‌های اخیر و با افزایش حضور بازیگران و هنرمندان زن در مجامع عمومی بدون حجاب اجباری، رسانه‌های جریان نزدیک به حکومت خواستار برخورد امنیتی و قضایی با این افراد شده و جریمه یک میلیون‌ و ۵۰۰ هزار تومانی صادرشده برای کتایون ریاحی و پانته‌آ بهرام را ناکافی دانسته بودند.

خبرگزاری فارس در حمله‌ای کم‌سابقه به قوه قضاییه حکم صادره را «شوخی قوه قضائیه با سلبریتی‌ها» دانست و مدعی شد چنین احکامی به‌جای بازدارندگی تشویق این افراد تلقی می‌شود.

کیهان و برخی چهره‌های رسانه‌ای نزدیک به حاکمیت نیز خواستار پایان مماشات با زنان بازیگر شدند. کیهان پیش‌تر نیز مدعی شده بود این افراد چهره‌هایی «از دور خارج‌شده»‌اند که قصد خودنمایی دارند.

ادعایی که بهمن‌ماه ۱۴۰۱ ابوالقاسم طالبی کارگردان حامی حکومت در برنامه تلویزیونی هفت به شکلی توهین‌آمیز تکرار کرد و گفت: «زنان سلبریتی با عبور از ۵۰ سالگی کشف حجاب می‌کنند؛ چون مقصر یائسه شدنشان را هم جمهوری اسلامی می‌دانند.»

اظهارات طالبی با واکنش شدید بازیگران زن و اهالی سینما مواجه شد و کانون کارگردانان در بیانیه‌ای خواستار تعطیلی برنامه هفت و برخورد با او شد. این کانون خطاب به مدیران صداوسیما نوشته بود: «هر چه زودتر می‌بایست بابت این توهین و هتک حرمت از بانوان سینمای ایران به نحو شایسته و مقتضی عذرخواهی شده و به جهت جلوگیری از تکرار این‌گونه موارد که در برنامه ضدسینمایی «هفت» مسبوق به سابقه بوده و از زبان مهمان‌ها و گاه مجریان این برنامه درباره اهالی سینما اظهار شده و می‌شود، نسبت به تعطیلی این مضحکه تصمیم عاجل اتخاذ شود.»

اما فشار بر زنان بازیگر سینما طی ماه‌های گذشته بدون توقف ادامه داشته است. وزیر ارشاد جمهوری اسلامی ششم اردیبهشت ۱۴۰۲ تاکید کرد کسانی که قوانین مرتبط با حجاب را رعایت نکنند، جایی در پروژه‌های سینمایی نخواهند داشت.

اما به نظر می‌رسد تهدید به ممنوع‌الکاری بازیگران هم تندروهای مذهبی را راضی نکرده است. روزنامه همشهری در اعتراض به جریمه نقدی این بازیگران، تنها راه بازدارندگی برابر افزایش موارد کشف حجاب آنان را برخورد امنیتی دانست.

ولی مهدی کوهیان، عضو کمیته پیگیری حقوقی وضعیت هنرمندان، معتقد است بر اساس تعاملات انجام‌شده مسیر پرونده‌ها به‌جای مسیر امنیتی، در دادسرای عمومی و دادسرای فرهنگ و رسانه رسیدگی می‌شود.

به گفته رسانه‌های سینمایی، تاکنون برای «پانته‌آ بهرام» به اتهام حضور بدون حجاب در مراسم اکران آخرین قسمت سریال پوست شیر «فاطمه معتمدآریا» و «افسانه بایگان» به اتهام حضور بدون حجاب در مراسم جشن تولد «آتیلا پسیانی»، «باران کوثری» به اتهام حضور بدون حجاب در مراسم خاک‌سپاری «حسام محمودی» از طرف نیروی انتظامی احضاریه صادر شده است.

همچنین «کتایون ریاحی»، «گلاب آدینه» و «شقایق دهقان» نیز به اتهام انتشار تصاویر بدون حجاب در رسانه‌ها چنین احضاریه‌ای دریافت کرده‌اند.

از زمان آغاز جنبش زن، زندگی، آزادی، چهره‌های مطرحی در سینمای ایران اقدام به انتشار تصاویر بدون حجاب خود کرده و اعلام کردند در حمایت از زنان و دختران ایران به پوشش اجباری تن نخواهند داد.

کتایون ریاحی، ترانه علیدوستی، هنگامه قاضیانی، سهیلا گلستانی، دنیا مدنی، افسانه بایگان، مریم بوبانی، فاطمه معتمدآریا، شیوا ابراهیمی، شبنم فرشادجو از جمله بازیگرانی‌اند که در داخل کشور اقدام به انتشار تصاویر بدون حجاب خود کرده‌اند. این در حالی ا‌ست که برخی از آن‌ها همچون کتایون ریاحی، هنگامه قاضیانی، ترانه علیدوستی، میترا حجار و سهیلا گلستانی سابقه بازداشت در جریان اعتراض‌های ۱۴۰۱ را دارند.