تداوم اعتراض‌ها و وخامت اوضاع اقتصادی؛ بازگشت غیررسمی نظام به مذاکرات

00

قیمت دلار در ادامه رکوردشکنی این روزهای خود برای نخستین‌بار در تاریخ، به بیش از ۳۴ هزار و ۴۰۰ تومان رسید و باعث شد ارزش پولی ملی ایران به پایین‌ترین سطح خود برسد.

نرخ دلار که روز سه‌شنبه سقف تاریخی خود را جابه‌جا کرده بود، روز چهارشنبه، ۱۱ آبان، هم به‌سرعت رشد کرد و به کانال قیمتی جدیدی وارد شد. آخرین رکورد قیمت این ارز در بازار روز چهارشنبه در تهران، ۳۴ هزار و ۴۴۰ تومان ثبت شد؛ اما بعد ناگهان، با افتی هزار تومانی مواجه شد و پس یک ماه، دوباره در مرز ۳۳ هزار تومان تثبیت شد.

گزارش‌های روز پنجشنبه، ۱۲ آبان، از بازار ارز تهران حکایت از آن دارد که میانگین نرخ دلار به ۳۲ هزار و ۸۰۰ تومان رسیده است و در همین محدوده قیمتی خرید و فروش می‌شود.

روزنامه دنیای اقتصاد پرش قیمتی دلار در هفته‌های اخیر را ناشی از «انتظارات تورمی» و «سرایت دارایی‌های خارج‌شده از بورس به بازار‌های سوداگرانه» اعلام کرد. به نوشته این روزنامه، «پس از تغییر فاز سیگنال‌های سیاسی حول محور مذاکرات هسته‌ای برجام، سطح انتظارات تورمی در جامعه به مرور افزایش یافت».

آن‌طور که این روزنامه تحلیل کرده است، عموم فعالان بازار در چنین شرایطی، با هدف حفظ دارایی‌های خود در مقابل تورم، به «خرید و نگهداری اسکناس‌های خارجی مانند دلار و یورو» رو می‌آورند که همین مسئله یکی از عوامل افزایش نرخ انواع ارز شد.

دارایی‌های خارج‌شده از بازار سرمایه نیز به تقاضای موجود در بازار‌های ارز و طلا اضافه شدند تا فشار خرید موجود در معاملات ارزی افزایش یابد.

بحرانی که در دو هفته اخیر دامن بورس را گرفته و به خروج صد‌ها میلیارد تومان پول از آن منجر شده، حالا به نقدینگی خطرناکی تبدیل شده که بخشی از آن، بازار ارز را تحت تاثیر قرار داده است. این حجم بالای نقدینگی در ایران چون بمبی اقتصادی است که سرازیر شدن آن به هر بازاری می‌تواند عواقب دهشتناکی به بار آورد.

کارشناسان با توجه به شرایط اقتصادی، بارها درباره افزایش قیمت ارز هشدار داده‌اند و پیش‌بینی می‌کنند این روند در ماه‌های آینده نیز همچنان ادامه یابد.

از احیای توافقنامه برجام به عنوان یکی از مهم‌ترین مفر‌های خروج اقتصاد ایران از بحران نام برده می‌شود که با وجود اختلاف‌ها میان طرفین، چشم‌انداز روشنی برای آن متصور نیست. مقام‌های جمهوری اسلامی به‌تازگی اعلام کرده‌اند برای خروج از این بن‌بست، «ابتکارات» تازه‌ای به طرف‌های اروپایی پیشنهاد داده‌اند. از جزئیات این پیشنهاد تاکنون اطلاعاتی منتشر نشده است.

مذاکره‌کنندگان جمهوری اسلامی اظهار امیدواری کرده‌اند که «این ابتکارات زمینه‌ساز تحرکی جدید در عرصه مذاکرات باشند».

تشدید بحران‌های اقتصادی و تداوم اعتراض‌ها در ایران می‌تواند دو عامل مهم بازگشت غیررسمی جمهوری اسلامی به میز مذاکرات هسته‌ای باشد تا از طریق آن بتواند بخشی از تحریم‌ها را لغو و برخی از مشکلات اقتصادی خود را حل‌وفصل کند.