خیزش مردم ایران در نگاه رسانه‌های جهان؛ «آغاز پایان جمهوری اسلامی»

Screen Shot 2022-12-12 at 10.03.27 AM

همزمان با ادامه خیزش سراسری مردم ایران، مواردی چون صدور و اجرای احکام اعدام بازداشت‌شدگان، کاهش ارزش پول جمهوری اسلامی در میان اعتراضات مردمی، واکنش‌های نهادهای بین‌المللی به سرکوب خشونت‌بار تظاهرات‌ها و گسترش روزافزون خشم شهروندان به سران حکومت، از نکته‌هایی است که در رسانه‌های بین‌المللی بازتاب داشته است. در این میان، برخی رسانه‌ها با ارائه تحلیل‌ها و گزارش‌هایی کوشیدند به بررسی وضعیت حال و آینده پیش روی اعتراضات بی‌سابقه در ایران بپردازند.

وال‌استریت ژورنال: آزادیخواهی شهروندان کشور اسلامی

نشریه معتبر وال‌استریت ژورنال نگاه متفاوتی به نگرانی حاکمان نظام جمهوری اسلامی از خیزش سراسری مردم ایران داشت. این رسانه در یادداشتی به تاثیر تحولات اخیر در ایران بر میزان دین‌باوری مردم و آزادیخواهی بیشتر آنان اشاره می‌کند.

در این تحلیل با عنوان «با افزایش اعتراضات، رهبران اسلامی ایران با بحران ایمان روبه‌رویند» تاکید شده است که «معترضان خواستار آزادی‌های بیشترند، در حالیکه دیدگاه محافظه‌کارانه رهبران مسلمان ایران چنین اجازه‌ای نمی‌دهد».

نویسنده یادداشت وال‌استریت ژورنال در ادامه می‌افزاید: «دهه‌ها، رهبران روحانی ایران کوشیده‌اند مطمئن شوند که کشورشان در مسیری محافظه‌کارانه و اسلامی باقی می‌ماند. آن‌ها همواره تعلیمات دینی را گسترش داد‌ه‌اند و از مومنان خواسته می‌شود که فرزندان بیشتری داشته باشند. با این حال،‌ اینک به نظر می‌رسد که معترضان با آنچه دولت «رفتار ضداسلامی» می‌خواند، بنیان‌های این کشور اسلامی را در معرض خطر قرار می‌دهند.»

یورونیوز: خشم مردم از احکام اعدام

وبسایت یورونیوز انگلیسی در مطلبی به این موضوع پرداخت که «با تشدید سرکوب‌ها در ایران خشم مردم بیشتر شده است».

این رسانه ضمن اشاره به اعدام محسن شکاری به منزله نخستین اجرای حکم اعدام معترضان خیزش اخیر مردم ایران، به این نکته اشاره می‌کند که سایر بازداشت‌شدگان نیز به دلیل مشارکت در اعتراضات، با احتمال مجازات اعدام روبه‌رویند و این موضوع خشم شهروندان را به همراه دارد.

یورو نیوز در ادامه می‌افزاید: «به نظر می‌رسد که تظاهرات ضدحکومتی در ایران با افزایش خشم به تصمیم مقام‌ها به تشدید سرکوب مرگبار اعتراضات، ادامه خواهد یافت. اعتراض‌های اخیر مردم ایران، از جدی‌ترین چالش‌های حکومت دینی ایران از زمان وقوع انقلاب اسلامی در این کشور است.»

عرب‌نیوز: رهبری ایدئولوژیک ضعیف خامنه‌ای

رسانه عرب‌نیوز با انتشار یادداشتی به این موضوع اشاره کرد که چرا جهان تنها آنچه در ایران رخ می‌دهد، نظاره می‌کند و اقدام عملی بیشتری انجام نمی‌دهد.

نویسنده این یادداشت با اشاره به اعتراض خواهر علی خامنه‌ای و نیز برخی دیگر از مقام‌هایی که پیش از این به حکومت نزدیک بودند، تاکید می‌کند: «رهبری ایدئولوژیک علی خامنه‌ای اکنون در ضعیف‌ترین نقطه خود قرار دارد و شواهد نشان می‌دهد که افراد نزدیک به رژیم رفته‌رفته به سمت و سویی علیه آن رو می‌آورند. در چنین شرایطی، اگر رژیم احساس خطر کند و مستاصل شود، ممکن است اقدامات فاجعه‌باری انجام دهد و به ماجراجویی‌های بزرگ برای منحرف کردن افکار عمومی فکر کند؛ خطراتی که برای کل منطقه عواقبی خواهد داشت.»

در ادامه این تحلیل با بررسی سناریوهای مختلف پیش روی نظام جمهوری اسلامی ایران، می‌خوانیم: «اعتراضات گسترده در ایران نشان‌دهنده این است که نظام دیگر کارآمد نیست و هم در داخل و هم از نظر سیاست خارجی، به راه‌اندازی مجدد نیاز دارد. با این حال، سختگیری رژیم مانع از هر گونه تغییر شده است و  حتی ادعای انحلال پلیس اخلاق نیز واقعیت نداشت. در چنین شرایطی، آیا ایران در اوضاع کنونی همچنان از توانایی اصلاحات داخلی و فرونشاندن خشم مردم برخوردار است؟ نمی‌توان به این موضوع اطمینان داشت؛ اما از سوی دیگر، پرسش دشواری که پیش روی غرب و متحدانش قرار دارد، این است که آن‌ها در این مقطع زمانی چه باید بکنند؟در مواجهه با همه ابهامات موجود، تدوین راهبرد یا تدبیر درستی برای نحوه برخورد با وضعیت ایران، بسیار دشوار است.»

ژاپن‌تایمز: ناامیدی تمام نسل‌ها 

ژاپن‌تایمز نیز در یادداشتی، به تغییر خواسته‌های نسل جوان ایرانی و مغایرت آن با آنچه در جمهوری اسلامی به آن‌ها تحمیل می‌شود، پرداخت.

در بخشی از یادداشت قدیمی‌ترین روزنامه انگلیسی‌زبان ژاپن، آمده است: «سرکوب شدید معترضان به دست نظام جمهوری اسلامی، روابط حکومت را با چندین نسل از ایرانی‌ها، نه تنها جوانان، قطع کرده است. این در شرایطی است که پیش از این، والدین نسل جوان جویای اصلاح نظام از درون بودند. آن‌ها چندین بار سیاستمدارانی را انتخاب کردند که نه تنها بهبود اوضاع مالی، بلکه تحمل بیشتری در قبال شیوه‌های مختلف زندگی، وعده داده بودند.در این میان، آنچه رژیم از آن غافل ماند، این است که آحاد جامعه ایران، به ویژه زنان، در قیاس با سال‌های گذشته، تغییر کرده‌اند. سال‌ها است که تنش‌ها بین زنان جوان و مسئولان بر سر حجاب اجباری بالا گرفته است، اما محافظه‌کاران توجه چندانی به آن ندارند. حالا دیگر برای زنان این تصور که پلیس اخلاق می‌تواند آن‌ها را دستگیر کند، تحمل‌ناپذیر است. در عین حال، یک دهه شکست اقتصادی نیز خشم بیشتری را در میان جوانان ایران برانگیخته است؛ آن هم در شرایطی که با توجه به حمایت ایران از جنگ روسیه در اوکراین، احیای توافق هسته‌ای ناممکن به نظر می‌رسد و پیوستن مجدد ایران به اقتصاد جهانی، به زودی امکان‌پذیر نیست.»

اورشلیم‌پست: ایران؛ یک دیگ جوشان

اورشلیم‌پست در یادداشت تازه‌ای درباره خیزش سراسری مردم ایران، به شدت‌گرفتن روزافزون خشم مردم از سیاست‌های حکومت جمهوری اسلامی اشاره کرد.

این رسانه در تحلیل خود می‌نویسد: «ایران در وضعیت نابسامانی قرار گرفته که در ۴۳ سال گذشته بی‌سابقه است. با اینکه مردم ایران بارها به اعتراضات ضدرژیم دست زده‌اند، اما بین موج‌های قبلی تظاهرات و آنچه امروز رخ می‌دهد، تفاوت اساسی وجود دارد. ملت ایران با الهام از زنان جوان خود، انفجاری از اعتراض به حکومت سرکوبگر راه‌ انداخته است.»

در پایان این یادداشت می‌خوانیم: «همزمان با گسترش اعتراضات مردمی، رژیم نیز سرکوب‌های بیشتری پیش می‌برد. آیا خشم و عصبانیت در نهایت به انقلاب تبدیل خواهد شد؟ بسیاری بر این باورند که جمهوری اسلامی ممکن است موج کنونی اعتراض‌ها را مهار کند و به حیاتش ادامه دهد، و در مقابل، برخی دیگر امیدوارند که این تظاهرات مردمی آغازگر پایانی برای نظام جمهوری اسلامی ایران باشد.»