فیلم‌های کارگردان زن ایرانی و فیلم‌های مربوط به زنان ایران یکی از موضوعات اصلی جشنواره فیلم ساندنس است که از ۱۹ تا ۲۹ ژانویه برگزار می‌شود.
در روزهای اول و دوم بهمن تمامی فیلم‌هایی که در این جشنواره به نمایش درآمد آثار فیلمسازانی بود که از زوایای گوناگون جنبش اعتراضی ماه‌های اخیر، چالش خطرناک سانسور و مقاومت زنان در ایران را منعکس می‌کنند.
فیلم «جونم» مستندی در مورد زندگی سه نسل از زنان یک خانواده ایرانی است که در ایالت ورمونت آمریکا زندگی می‌کنند و فیلم «نسخه ایرانی» داستانی رنگارنگ با آمیخته‌ای از درام و کمدی که زندگی بین ایران و نیویورک در طول چند دهه را دنبال می‌کند برای اولین بار در جشنواره فیلم ساندنس اکران شدند.
فیلم «شیدا» به کارگردانی نورا نیاسری، حکایت یک زن ایرانی که از چنگ همسر آزارگر خود در استرالیا می‌گریزد، نيز یکی دیگر از فیلم‌هایی است که برای اولین بار در جشنواره ساندنس اکران شد.
«زن، زندگی، آزادی» در جشنواره فیلم‌های ایرانی جمهوری چک
در اعتراضات گسترده‌ای که در پی جان باختن مهسا امینی، دختر ۲۲ ساله سقزی، در بازداشت گشت ارشاد از روز ۲۵ شهریور آغاز شد به گفته نهادهای مدافع حقوق بشری دستکم ۴۸۱ نفر در جریان سرکوب‌ها کشته شدند، حدود ۱۵ هزار نفر بازداشت و حداقل ۱۰۹ نفر در انتظار اجرا و یا صدور مجازات اعدام هستند.
سیرا اوریچ، کارگردان فیلم «جونم»، به خبرگزاری‌های بین‌المللی گفت: «معترضان در ایران جان خود را به خطر می‌اندازند. من صد در صد از آن‌ها حمایت می‌کنم. در ایران کسی حق ندارد آزادانه حرف بزند. فیلمسازان و هنرمندان را زندانی می‌کنند. من تا حدی می‌توانم در خارج از ایران با آزادی حرف بزنم».
تعداد کثیری از چهره‌های سرشناس سینمایی در ماه‌های اخیر به‌دلیل همبستگی با اعتراضات دستگیر شده‌اند. جعفر پناهی، یکی از برجسته‌ترین فیلمسازان ایرانی از شش ماه پیش به اتهام «تبلیغ علیه نظام» در زندان است.
هر چند سیرا اوریچ به‌دلایل امنیتی نمی‌تواند به ایران برود فیلم او در حقیقت تلاشی برای برقرار کردن تماس و شناخت بهتر از ایران را بازگو می‌کند. او در این مسیر زبان فارسی را یاد می‌گیرد تا بتواند با مادر و مادر بزرگش صحبت کند.
او در جریان تهیه فیلم متوجه می‌شود که یکی از اجدادش به شهادت رسیده و مادربزرگش در ۱۴ سالگی با مردی ازدواج می‌کند که قبل از رسیدن به سن بلوغ جنسی با او آشنا شده بود.
در طول مستند «جونم» می‌بینیم که مادربزرگ کارگردان برای بیان این حکایت‌ها مشکلی ندارد ولی مادر سیرا اوریچ بیان اسرار خانواده در برابر دوربین را «بسیار خطرناک» می‌داند و به دخترش هشدار می‌دهد که «در ایران فیلمساز را دار می‌زنند».
سیرا اوریچ می‌افزاید: «پذیرش فیلم من در جشنواره ساندنس اولین گام برای نمایش بین‌المللی آن است. فکر می‌کنم ایرانی‌ها همواره ناگزیرند بین بیان صادقانه و کامل حوادث و خطراتی که ممکن است در ایران برای آن‌ها ایجاد کند یک تعادل محتاطانه را رعایت کنند».
«تا زمانی‌که مادر بزرگم داستان شهادت پدربزرگش را تعریف نکرده بود فضای سانسوری را که حکومت‌های خودکامه برای مردم چه در داخل و چه در خارج از ایران ایجاد می‌کنند درک نمی‌کردم. مادرم همیشه سعی کرده بود از من در برابر این سنت سانسور و سرکوب محافظت کند»
