ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه، گفته است اگر پیشرفت مشخصی در توافق هستهای با ایران حاصل نشود، سه کشور فرانسه و بریتانیا و آلمان تا پایان ماه اوت، یعنی حدود شش هفته دیگر، مکانیسم ماشه یا سازوکار بازگشت خودکار تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد را علیه ایران فعال خواهند کرد.
او به خبرنگاران گفت: «فرانسه و شرکایش در اعمال مجدد تحریمهای بینالمللی [علیه ایران] در زمینه تسلیحاتی و بانکی و تجهیزات هستهای که ۱۰ سال پیش لغو شده بودند، محق هستند.»
وزیر خارجه فرانسه گفت: «بدون یک تعهد محکم و ملموس و قابل راستیآزمایی با ایران، ما این اقدام را حداکثر تا پایان اوت انجام خواهیم داد.»
آقای بارو این موضوع را امروز و پیش از نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل اعلام کرد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، دیروز درباره فعال شدن مکانیسم ماشه گفته بود: «آن چیزی که موسوم شده است به سازوکار اسنپبک هیچ مبنای حقوقی و سیاسی ندارد. الان با توجه به تحولات، بیش از پیش توسل به چنین سازوکاری فاقد مبنای حقوقی و اخلاقی است. صرفا ابزارسازی از یک امکانی است که در قطعنامه ۲۲۳۱ گنجانده شد و توضیحی ندارد.»
در همین حال عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، که برای شرکت در نشست وزرای خارجه سازمان همکاری شانگهای به چین سفر کرده، با همتایان چینی و روس ملاقات کرده است.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گفت که با آقای عراقچی درباره «یافتن راهحلی مسالمتآمیز برای بحران ایران» گفتوگو کرده است.
آقای لاوروف گفت: «هیچکس، از جمله بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی، هرگز مدرکی خلاف آن [اینکه ایران به دنبال ساخت بمب اتمی است] ارائه نکرده است. یکی دیگر از اصول بسیار مهم، عدم نقض حق مشروع ایران است؛ حقی مشابه حق سایر کشورهای غیرهستهای عضو آژانس و امضاکنندگان پیمان منع اشاعه سلاحهای هستهای (انپیتی) برای غنیسازی اورانیوم به هدف تولید انرژی.»
چین و روسیه به عنوان دو عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد مخالف بازگشت تحریمهای ایران هستند.
پس از توافق برجام در تیرماه ۱۳۹۴، شورای امنیت سازمان ملل متحد در قطعنامهای این توافق را تایید و همه قطعنامههای پیشین از جمله تحریمهای ایران را لغو کرد.
در شیوه حل اختلاف که در برجام پیشبینی شده است، این امکان برای اعضای دائم شورای امنیت وجود دارد که در صورت نارضایتی از انجام تعهدات ایران، تحریمهای لغو شده را مجددا احیا کند.
بر اساس برجام با فعال شدن مکانیسم ماشه، هیچکدام از اعضای دائم شورای امنیت نمیتواند با وتو کردن پیشنویس قطعنامه، جلوی بازگشت تحریمهای ایران را بگیرد. اگر کشوری از حق وتو استفاده کند، در واقع تداوم لغو تحریمها را وتو کرده که به معنی بازگشت فوری همه قطعنامههای شورای امنیت علیه ایران است.
منبع تصویر،Fars
فرصت استفاده از این سازوکار و احیای قطعنامههای شورای امنیت علیه ایران ۲۶ مهرماه (۱۸ اکتبر) امسال به پایان میرسد.
ایران اعلام کرده است که در صورت احیای این قطعنامهها به آن واکنش منفی نشان خواهد داد.
آمریکا یک بار در اواخر دوره اول ریاستجمهوری دونالد ترامپ تلاشهایی را برای استفاده از مکانیسم ماشه و بازگشت تحریمهای شورای امنیت آغاز کرد اما آن زمان فرانسه و بریتانیا همراه با چین و روسیه مخالف تصمیم ایالات متحده بودند و به همین دلیل از آن پشتیبانی نکردند.
پس از پایان دوره اول ریاستجمهوری آقای ترامپ، دولت جو بایدن، رئیسجمهور وقت ایالات متحده، استفاده از مکانیسم ماشه را از دستور کار شورای امنیت خارج کرد.
جمهوری اسلامی ایران آن زمان اعلام کرده بود که در صورت احیای قطعنامههای شورای امنیت ممکن است از معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای خارج شود.
تحریمهای جدید اتحادیه اروپا
شورای اروپا امروز، سهشنبه (۲۴ تیر/۱۵ ژوئیه)، گفت که تحریمهایی را برای هشت فرد و یک نهاد ایران به دلیل «نقض جدی حقوق بشر» و «سرکوب فراملی» اعمال کرده است.
در بیانیه شورای اروپا آمده است که این افراد و نهاد مورد نظر، در خارج از ایران و به نمایندگی از نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی ایران، مسئول نقض حقوق بشر همچون اعدام وقتل فراقضائی و فراملی، فوری و خودسرانه و همچنین ناپدیدسازی اجباری مخالفان یا منتقدان هستند.
«شبکه زیندشتی، یک گروه جنایتکار مرتبط با وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران» در فهرست تحریم اتحادیه اروپا قرار گرفته است. بنابر بیانیه شورای اروپا این شبکه «مرتکب اقدامات متعدد سرکوب فراملی از جمله ترور مخالفان شده است.»
رئیس این شبکه، ناجی ابراهیم شریفی زیندشتی، «قاچاقچی مواد مخدر و رئیس یک شبکه جرائم سازمانیافته» و همدستانش عبدالوهاب کوچاک، علی اسفنجانی، علی کوچاک، اکرم اوزتونچ و نیهات آسان نیز تحریم شدهاند. آنها متهمند که در ترور مسعود مولوی وردنجانی و سعید کریمیان (مالک شبکه جم تیوی) نقش داشتهاند.
آمریکا این افراد را پارسال تحریم کرده بود.
شورای اروپا همچنین محمد انصاری، فرمانده یگان ۸۴۰ نیروی قدس سپاه، «که دستور ترور روزنامهنگاران منتقد» را صادر کرده و رضا حمیدیراوری، مأمور وزارت اطلاعات که عملیات زیندشتی تحت هدایت اوست، را تحریم کرده است.
داراییهای این افراد مسدود و ورود آنها به اتحادیه اروپا ممنوع شده است.
