شورای امنیت سازمان ملل شامگاه جمعه چهارم مهر قطعنامهٔ پیشنهادی روسیه و چین برای به تأخیر انداختن شش ماهه تحریمهای بینالمللی علیه ایران را با ۹ رأی مخالف رد کرد.
در رأیگیری روز جمعه، چهار کشور به قطعنامهٔ یاد شده رأی مثبت و دو کشور نیز رأی ممتنع دادند.
در صورت تصویب این قطعنامه، «سازوکار ماشه» که قرار است از ساعت هشت شب شنبه به وقت شرق آمریکا (بامداد یکشنبه در تهران) به وقت ایران اجرایی شود به مدت شش ماه متوقف میشد.
این اقدام درست یک روز پیش از اجرایی شدن تحریمهای سازمان ملل، طبق توافق هستهای بین ایران و قدرتهای جهانی موسوم به «برجام» صورت گرفت.
بازگشت تحریمهای سازمان ملل باعث خواهد شد که داراییهای ایران در خارج دوباره مسدود شود، معاملات تسلیحاتی با تهران متوقف خواهد شد و توسعهٔ برنامه موشکهای بالستیک تهران را هدف قرار میدهد؛ اقداماتی که اقتصاد بهشدت تحت فشار ایران را بیشتر در تنگنا قرار خواهد داد.
بریتانیا، آلمان و فرانسه موسوم به «تروئیکای اروپایی» بعد از چند هفته مذاکرات دیپلماتیک بینتیجه، روز ششم شهریور با فعال کردن مکانیسم ماشه، ایران را به نقض تعهدات توافق متهم کردند.
این در حالی است که عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، همزمان با برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، در دیدار با همتایان فرانسوی، بریتانیایی و آلمانی خود تلاش کرد تا به توافقی دقیقه نودی برسد. اما این مذاکرات بیثمر به نظر رسید، بهطوری که یکی از دیپلماتهای اروپایی به آسوشیتدپرس گفته بود «هیچ تحول یا نتیجه تازهای» در این گفتوگوها حاصل نشد.
منابع اروپایی بنابراین انتظار دارند روند بازگشت تحریمها طبق برنامه ادامه یابد.
پیش از ورود رئیسجمهور و وزیر خارجه ایران به نیویورک، سخنان علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، مبنی بر اینکه تهران غنیسازی اورانیوم را متوقف نمیکند و مذاکره با آمریکا «بنبست محض» است، هرگونه تلاش دیپلماتیک دقیقه آخری را محدود کرد.
مقامهای ایرانی طی هفتههای اخیر از موضع خود دفاع کرده و گفتهاند «پیشنهادهای متعددی برای باز نگه داشتن پنجره دیپلماسی» ارائه کردهاند.
آقای عراقچی روز جمعه و ساعتی قبل از رأیگیری در شورای امنیت، در پستی در شبکه ایکس نوشت: «سه کشور اروپایی پاسخی ندادند و آمریکا نیز سیاست خود را با فشار بیشتر ادامه داد.»
او از شورای امنیت خواسته بود به تمدید مهلت رأی مثبت دهد تا «زمان و فضایی برای دیپلماسی» فراهم شود.
کشورهای اروپایی گفتهاند در صورت پایبندی ایران به مجموعهای از شرایط، حاضر به تمدید ضربالاجل هستند. این شرایط شامل ازسرگیری مذاکرات مستقیم با آمریکا درباره برنامه هستهای، اجازه دسترسی بازرسان سازمان ملل به سایتهای هستهای ایران و پاسخگویی درباره بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده ۶۰ درصدی است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش داده ایران در اختیار دارد.
ایران تنها کشوری در جهان است که بدون داشتن برنامه تسلیحات هستهای، اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنیسازی میکند؛ سطحی که از لحاظ فنی فاصله کوتاهی تا غنای لازم برای ساخت سلاح هستهای دارد.a
