درحالی که حکومت ایران با خاموشی گسترده اینترنتی سعی در جلوگیری از انتشار خبرهای مربوط به اعتراضات را دارد، تظاهرات علیه جان باختن مهسا امینی تا ساعات دیر وقت پنجشنبه شب ادامه داشته است.
در تازه ترین خبر رهبران آمریکا و کانادا به تحولات ایران واکنش نشان داده اند.
نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، در توییتی از معترضان ایرانی حمایت کرد: «صدای شجاعانه مردم ایران در سراسر جهان شنیده شده است. کنگره آمریکا در سوگواری برای مرگ وحشتناک مهسا امینی به آنها می پیوندد. تهران باید به خشونت و کارزار نظام مند بدرفتاری با زنان و دختران پایان دهد. #مهساـامینی»
جاستین ترودو نخست وزیر کانادا هم روز پنجشنبه نوشت: «کانادا حمایت کامل خود را از مردمی که در حال تظاهرات صلح‌آمیز و بیان نظر خود هستند ابراز می‌کند. ما از رژیم ایران می خواهیم به سرکوب آزادی بیان پایان دهد – و آزار و تبعیض علیه زنان را متوقف کند.»
با اختلال گسترده در اینترنت تلفن همراه در ایران، گروه «نت بلاکس» که ترافیک اینترنتی را رصد می کند، در توییتی نوشت که این نشانه نگرانی مقام ها از شدت گرفتن تظاهرات است.
حجم ویدئوهایی که از اعتراضات روز پنجشنبه منتشر شده به دلیل کاهش شدید دسترسی به اینترنت نسبت به روزهای قبل افت کرده است.
همزمان به نظر می‌رسد با گسترش تظاهرات به اکثر نقاط ایران، برخورد خشن نیروهای پلیس و ضدشورش شدت بیشتری یافته باشد.
این اعتراضات از اوایل هفته ابتدا در شهرهای کردنشین در پی بازداشت خانم امینی و مرگ او شروع و شعله های آن به سرعت به سراسر ایران گسترش یافت.
گزارش‌ها حاکیست که اعتراضات در روز چهارشنبه به ۸۰ شهر بزرگ و کوچک رسید که با واکنش مرگبار نیروهای امنیتی روبرو شد.
در بسیاری از تجمع ها معترضان با پلیس رو در رو شده اند و گزارش هایی که بی‌بی‌سی توانسته تایید کند حاکیست که حداقل ۲۳ نفر جان خود را از دست داده اند. روزنامه همشهری وابسته به شهرداری تهران هم نوشته در اعتراضات سه بسیجی در شهرهای مشهد، تبریز و قزوین کشته شده‌اند.
اعتراضات تازه در تهران
یک شاهد عینی در تهران در گفتگو با بی‌بی‌سی فارسی محله خود را به میدان جنگ شبیه کرد.
در بلوار فرودس – شمال غرب تهران – معترضان همزمان با آتش روشن کردن در خیابان‌ها شعار سردادند: «امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه».
تصاویری از خیابان پیروزی در شرق تهران هم مخابره شده که در آن معترضان شعار می‌دهند «مرگ بر بسیجی».
در اصفهان هم معترضان شعار «مرگ بر خامنه‌ای» سر دادند و صدای تیراندازی شنیده شد. ویدئوهایی هم از شهرهای متعدد دیگری منتشر شده.
در تازه ترین واکنش دولت به این اعتراضات، ابراهیم رئیسی که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک رفته، گفت: «اعتراض ها شنیده می شود اما باید بین اعتراض و اغتشاش تفاوت قائل شد.»
گزارش می شود که بیشترین خشونت ها علیه معترضان در نواحی کردنشین شمال غرب ایران اعمال شده است.
به گزارش خبرگزاری حقوق بشری هه‌نگاو روز چهارشنبه هشت معترض در شهرهای کردنشین به دست نیروهای امنیتی کشته شدند که شمار کل قربانیان در این نواحی را به ۱۵ نفر می رساند. به گفته این گروه دو پسر ۱۵ و ۱۶ ساله در اشنویه و ارومیه کشته شده اند.
مقام های جمهوری اسلامی قتل معترضان را انکار می کنند و آن را به «عوامل مشکوک» نسبت می دهند.
«سازمان حقوق بشر ایران» گزارش می دهد که روز چهارشنبه ۱۱ نفر در شهر آمل کشته شده اند. آمار این سازمان از کل کشته ها ۳۱ نفر است.
همزمان حامد اسماعیلیون که همسر و دخترش را در پرواز ۷۵۲ اوکراین – که با موشک های سپاه پاسداران بر فراز تهران ساقط شد – از دست داده است در توییتی ابراز امیدواری کرد با توجه به شنیده شدن صدای ایرانیان در جهان، حکومت این کشور نتواند همچون آبان ۹۸ دست به کشتار معترضان بزند.
بیل کلینتون، رئیس جمهور سابق آمریکا، هم در بیانیه ای در توییتر نوشت: «من مرگ مهسا امینی را محکوم می کنم و درخواست ها برای تحقیقات بی طرفانه (درباره مرگ او) را تکرار می کنم. من از مردم ایران که خواستار حسابرسی هستند و در برابر خشونت نیروهای امنیتی در دفاع از حقوق اولیه زنان صدایشان را بلند کرده اند حمایت می کنم.»
سایر تحولات مهم این روز:
- در بندر انزلی ماموران امنیتی و ضدشورش موتورسوار که در تعقیب چند جوان بودند پس از ورود آنها به یک ساختمان مسکونی، با شکستن در وارد این ملک خصوصی شدند
- ویدئویی در شبکه های اجتماعی منتشر شده که یک مامور در میان تجمع معترضان به سوی جوانی که مشغول پاره کردن یک پارچه نوشته دولتی است تیراندازی می کند
- خبرگزاری تسنیم – نزدیک به سپاه پاسداران – از کشته شدن یک درجه‌دار ارتش در جریان ناآرامی‌های شهر قوچان در این کشور خبر داده است
- نیلوفر حامدی روزنامه نگار روزنامه شرق در ایران بازداشت شده است. گفته می شود او اولین کسی بود با حضور در بیمارستان کسری خبر درگذشت مهسا امینی را رسانه ای کرد
- همچنین فاطمه رجبی، روزنامه نگار اقتصادی، اجتماعی و فعال حوزه زنان نیمه شب گذشته به دست نیروهای امنیتی در خانه‌اش در تهران دستگیر شده
- دولت ایران برنامه هایی را برای تظاهرات دولتی در روز جمعه در شهرهای مختلف تدارک دیده است که واکنشی به اعتراضات عمومی است
- نخست‌وزیر اسرائیل در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل گفت که جمهوری اسلامی هم از اسرائیل «متنفر» است و هم از مردم کشور خود
بیانیه کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل
همزمان گروهی از کارشناسان سازمان ملل از جمله جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران و مری لالور گزارشگر ویژه وضعیت مدافعان حقوق بشر، خواستار حسابرسی در مورد مرگ مهسا امینی شدند.
آنها در بیانیه ای نوشتند: «ما از مرگ خانم امینی شوکه و عمیقا غمگین شده ایم. او قربانی تازه سرکوب مداوم و تبعیض نظام مند علیه زنان و اعمال مقررات تبعیض آمیز پوشش است که زنان را از حق اختیار فردی و بیان آزادانه عقیده محروم می کند.»
مهسا (ژینا) امینی روز ۲۲ شهریور با خانواده اش به تهران سفر کرده بود که توسط ماموران گشت ارشاد بازداشت شد. مرگ او بعد از سه روز کما در روز جمعه ۲۵ شهریور در بیمارستان اعلام شد.
گزارش هایی وجود دارد از این که ماموران با باتوم به سر خانم امینی می زنند و همچنین سر او را به خودروی خود می کوبند. پلیس گفته که شواهدی از بدرفتاری با او وجود ندارد و دلیل مرگ را «سکته ناگهانی قلبی» عنوان کرده است.
خانواده امینی این ادعا را رد کرده اند. پدر او روز چهارشنبه به برنامه «۶۰ دقیقه» بی‌بی‌سی فارسی گفت جسد دخترش در بیمارستان به گونه‌ای پیچیده شده بود که (صورت) او بدرستی مشخص نبود ولی پاهای او را دیده که «کبود بود.»
آقای امینی گفت پس از جان باختن دخترش به پزشکی قانونی مراجعه کرده و یک پزشک در آنجا به او گفته «هر چه بخواهم(در گزارش) می‌نویسم و به شما ارتباطی ندارد.»
او همچنین ادعاهای وزارت کشور و پزشکی قانونی تهران را دایر بر اینکه دخترش از قبل به مشکلات جسمی دچار بوده را رد کرد.
بسیاری از ایرانیان از مرگ خانم امینی به خشم آمدند و اولین تظاهرات بعد از مراسم خاکسپاری او برگزار شد، زمانی که زنان روسری هایشان را بر گرفتند و شعار «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند، که اشاره ای به رهبر جمهوری اسلامی آیت الله علی خامنه ای است.
اعتراضات مشابهی هم در دانشگاه های متعدد برگزار شد و این اعتراضات به سرعت به شهرهای متعدد کشید.
در بسیاری نقاط از جمله محله های متعدد تهران معترضان سطل های بزرگ زباله را آتش زدند و با کمک آنها خیابان ها را بستند، درحالی که علیه رهبر جمهوری اسلامی شعار می دادند.
شمار زیادی در این میان دستگیر شده اند که تعداد دقیق آنها هنوز مشخص نیست.
همچنین گزارش هایی از به آتش کشیده شدن کلانتری ها و ساختمان های دولتی منتشر شده است. در ده ها شهر تعدادی خودروی پلیس هم واژگون و به آتش کشیده شد.
بیانیه تازه انانیموس و درخواست برای فراهم کردن اینترنت ماهواره ای
انانیموس، بزرگترین گروه هکری دنیا که از دو روز پیش و در واکنش به مرگ مهسا امینی و سرکوب اعتراضات مرتبط با آن، علیه حکومت ایران اعلان جنگ کرده بود، خبر داده که علاوه وبسایت‌های متعدد دولتی و سازمان صدا و سیمای ایران، توانسته تا عصر پنجشنبه ۱۰۰۰ دوربین شهری را هم مختل کند.
سایت آیت‌الله خامنه‌ای هم از دسترس خارج شده است. همچنین وب سایت خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران هم امروز برای ساعاتی در دسترس نبود.
این گروه روز پنجشنبه اعلام کرد اگر اینترنت مردم ایران قطع شود، دسترسی حکومت ایران به اینترنت را قطع خواهد کرد.
از طرف دیگر گروهی از قانونگذاران دو حزب جمهوری خواه و دمکرات روز پنجشنبه از جَنِت یِلِن وزیر دارایی آمریکا خواسته اند به خدمات اینترنت ماهواره ای «استارلینک» متعلق به ایلان ماسک مجوز فعالیت در ایران دهد. آقای ماسک قبلا گفته که به دنبال گرفتن معافیت برای صدور تجهیزات ماهواره ای به ایران است و وزارت دارایی آمریکا در واکنش تایید کرده که از ارسال تجهیزات در حمایت از معترضان ایرانی استقبال می کند.
ایران از سال ۱۹۹۶ دستخوش اعتراض های عمومی متعددی بوده که در دو سال اخیر با تکرر بیشتری اتفاق افتاده است.
اینها شامل اعتراضات گسترده به ریزش مرگبار ساختمان متروپل در آبادان، کمبود آب در خوزستان و سایر استان ها و گرانی مواد غذایی می شود. جنبه مشترک همه این اعتراضات این است که فورا رهبران جمهوری اسلامی را هدف می گیرد چون بسیاری از معترضان ریشه مشکلات را ساختار نظام سیاسی ایران می دانند.
در این میان اعتراضات گسترده سال ۱۹۹۸ با برخورد شدیدی روبرو شد که صدها کشته به جا گذاشت.
در این اعتراضات مردم نه فقط علیه رهبر جمهوری اسلامی بلکه پسر او مجتبی شعار می دهند، چون گمانه زنی هایی در مورد احتمال انتصاب او به عنوان رهبر بعد از مرگ پدرش وجود دارد.
