ناتوانی جمهوری اسلامی در دفاع از نام خلیج فارس در مقابل عراق و فیفا

۸

در روزهایی که دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران درگیر محکوم کردن کاریکاتورهای علی خامنه‌ای در نشریه فرانسوی شارلی ابدو بود، رقابت‌های فوتبال جام کشورهای عرب حوزه خلیج‌ فارس با نام مجعول برای این پهنه آبی، در عراق آغاز شد و از رئیس فیفا گرفته تا نخست‌وزیر عراق از این عنوان جعلی استفاده کردند.

این مسئله موجی از واکنش‌ها را در میان ایرانیان به دنبال داشت و اکنون حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، می‌گوید که «در پی استفاده مسئولان عراقی از نامی مجعول برای خلیج‌ فارس‌، سفیر عراق را به وزارت خارجه فرا خواندیم و حساسیت ملت ایران به واژه دقیق و کامل خلیج‌ فارس را به طرف عراقی منعکس کردیم.»

وزیر امور خارجه با تاکید بر «روابط راهبردی، برادرانه و عمیق» جمهوری اسلامی با عراق گفت که نخست‌وزیر عراق در مطلب جدیدش در فضای مجازی، این مورد را اصلاح کرده است.

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، روز دوشنبه ۹ ژانویه (۱۹ دی‌ماه) در توییتی برای تیم ملی کشورش در جام ملت‌های عرب آرزوی موفقیت کرد. او در این توییت از عنوان خلیج‌ فارس استفاده کرد اما بابت استفاده از نام جعلی برای خلیج‌ فارس در توییت‌های قبلی‌ خود عذرخواهی نکرد و درباره اهدافی که عراق از به‌ کار بردن نام مجعول دنبال می‌کند، چیزی نگفت.

رقابت‌های جام ملت‌های عرب حوزه خلیج‌ فارس از روز جمعه ششم ژانویه (۱۶ دی‌ماه) در بصره آغاز شد. عراق در فاصله سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۳ به دلیل جنگ داخلی از برگزاری رقابت‌های ورزشی محروم بود و اکنون برگزاری مسابقات فوتبال جام کشورهای عرب برای این کشور اهمیتی راهبردی دارد.

در این رقابت‌ها علاوه بر عراق، تیم‌های فوتبال یمن، کویت، عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی، عمان و بحرین هم حضور دارند.

مقتدی صدر، رهبر جریان صدر، در آستانه برگزاری این مسابقات، در توییتی به مهمانان ورزشی کشورش خوشامد گفت و برای خلیج‌ فارس از عنوانی جعلی استفاده کرد. پس از او، جیانی اینفانتینو، رئیس فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) نیز در پست اینستاگرامی‌‌اش همین عنوان جعلی را به کار برد و نخست‌وزیر عراق هم در حساب کاربری‌ خود از این عبارت مجعول استفاده کرد. در نهایت استفاده مقام‌ها از عنوان مجعول و انتشار تمبرها و کارت‌پستال‌هایی با همین نام به جای خلیج‌ فارس به دستور هیام الیاسری، وزیر ارتباطات عراق، اثبات کرد که به‌کارگیری این عنوان مجعول کاملا آگاهانه و برنامه‌ریزی شده بوده است.

پس از واکنش‌های گسترده ایرانیان به این اقدام، مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال، از اعتراض به فدراسیون جهانی فوتبال خبر داد و گفت: «دستور دادیم تمام مسابقات جام حذفی با نام خلیج‌ فارس برگزار شود.»

اما سخنان مهدی تاج نیز واکنش‌هایی انتقادآمیز در پی داشت؛ زیرا رقابت‌های جام حذفی ایران داخلی‌اند و این اقدام نمی‌تواند در برابر استفاده از عبارتی مجعول به جای خلیج‌ فارس در سطح بین‌المللی کارساز باشد.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، هم روز دوشنبه ۱۹ دی‌، در پاسخ به انتقادها از انفعال وزارت امور خارجه در مورد این موضوع ادعا کرد: «دستگاه دیپلماسی پیش از این به این موضوع واکنش نشان داده و اطلاع‌رسانی نشدن به معنای اقدام نکردن نبوده است.»

هرچند وزیر امور خارجه و دیگر مقام‌های جمهوری اسلامی ادعا می‌کنند مراتب اعتراض را به عراق منتقل کرده‌اند، وب‌سایت خبری-تحلیلی المانیتور در گزارشی اعلام کرد که عراقی‌ها حاضر نشده‌اند بابت استفاده از این عنوان جعلی عذرخواهی کنند.