نشست ویژه مجمع عمومی سازمان ملل در سالگرد حمله روسیه به اوکراين

11

مجمع عمومی سازمان ملل متحد، روز پنجشنبه ۲۳ فوریه (سوم اسفند) و در سالگرد حمله روسیه به اوکراین، برای دومين روز متوالی در نيويورک جلسه ويژه‌ای در مورد جنگ اوکراین برگزار کرد. در این جلسه کشورهای عضو سازمان ملل درباره پیش‌نویس قطعنامه‌ای که آلمان مطرح کرده است بحث کردند. قطعنامه‌ای که  خواستار «صلحی جامع، درست و پایدار در اوکراین و در راستای اصول منشور سازمان ملل متحد» شده است.

به گزارش خبرنگار ایندیپندنت فارسی در سازمان ملل، امیر سعید ایروانی، نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، سخنرانی‌اش را در این نشست با ذکر تلفات غیرنظامیان ناشی از جنگ، اصول برابری حاکمیتی و تمامیت ارضی و قوانین بین‌المللی بشردوستانه برای حفاظت از غیرنظامیان و زیرساخت‌های حیاتی آغاز کرد. این در حالی است که جمهوری اسلامی در عمل با تحویل پهپاد به روسیه، به نابود کردن اوکراین و هدف قرار دادن غیرنظامیان این کشور کمک کرده است.

تحلیل‌گران می‌گویند جمهوری اسلامی از فروش پهپاد به کرملين سود بالایی به دست آورده است و دلیلی برای پایان جنگ نمی‌بیند. امیر سعید ایروانی هرگونه ارائه پهپاد به روسیه را تکذیب کرد، این در حالی است که وزیر خارجه ایران پیش از این گفته بود ایران قبل از شروع جنگ اوکراین، شماری پهپاد به روسیه تحویل داده است. ایروانی از این نشست برای منحرف کردن اذهان از جنگ اوکراین استفاده کرد و اسرائیل را به‌دلیل آنچه «جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت» خواند، مورد انتقاد قرار داد.

لارس لوکه راسموسن، وزیر امور خارجه دانمارک، نیز به نمایندگی از کشورهای اسکاندیناوی شامل فنلاند، ایسلند، نروژ، سوئد و دانمارک گفت کشورها مسئولیت دارند که طبق اصول منشور سازمان ملل متحد، «از نسل‌های آینده در برابر جنگ محافظت کنند و اطمینان حاصل کنند که از نیروی مسلح استفاده نادرست و نابجا نمی‌شود.»

او با انتقاد از روسیه گفت: روسیه این منشور را زمانی که به همسایه صلح‌‌طلبش حمله کرد نقض کرده است. او افزود: ما مسئولیت مشترکی داریم که در برابر این تخلفات ایستادگی کنیم. او به کشورهای عضو سازمان ملل یادآوری کرد که حق اوکراین برای حفاظت از خود طبق ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد محفوظ است.

آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان، نیز در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: «اگر روسیه از جنگ دست بردارد، جنگ به پایان می‌رسد و اگر اوکراین از جنگ دست بردارد، اوکراین به پایان خواهد رسید.» او افزود: «این صلح نیست اگر متجاوز به قربانی بگوید که از مبارزه دست بردارد.»

یوشیماسا هایاشی، وزیر خارجه ژاپن، نیز گفت قطعنامه امروز مجمع عمومی بلافاصله به صلح و ثبات منجر نخواهد شد. او افزود: «تصور کنید یکی از اعضای دائمی شورای امنیت به کشور شما حمله کند، خاک شما را تصرف کند و سپس خواستار صلح شود. من به این می‌گویم صلح ناعادلانه. اگر چنین اقدام‌هایی تحمل شود، متجاوز پیروز می‌شود.»

روسیه و چین، همسایه ژاپن و اعضای دائمی شورای امنیت‌اند و هر دو به‌طور فزاینده‌ای سیاست‌های توسعه‌طلبانه دارند. به همین دلیل تصور می‌شود وزیر خارجه ژاپن سخنرانی خود را در مجمع عمومی با این مثال خاص آغاز کرد.

اما نماينده چين بار ديگر تاکيد کرد که بايد به حاکميت و تمامیت ارضی احترام گذاشته شود و اوکراین و روسیه را تشویق کرد به میز گفت‌وگو بیایند. او همچنين خاطرنشان کرد که ارسال سلاح‌های بيشتر به اوکراین به رسیدن به آتش‌بس کمکی نمی‌کند. او همچنین گفت نباید از تحریم‌ها سوءاستفاده کرد. به نظر می‌رسد مخاطب او آمريکا و متحدان اروپایی واشینگتن بودند که طی ماه‌های گذشته به‌طور گسترده به ارسال سلاح برای اوکراین اقدام کرده‌اند. او همچنین گفت: «امنیت یک کشور نباید به هزینه امنیت کشورهای دیگر محقق شود.» این موضع پکن در حالی است که چین تایوان را که یک دموکراسی خودگردان است به‌صورت روزانه تهدید می‌کند.

یان لیپاوسکی، وزیر امور خارجه جمهوری چک، نیز در نشست مجمع عمومی به‌تندی گفت: این جنگ فقط در مورد اوکراین نیست و روسیه می‌خواهد نظم بین‌المللی را تغییر دهد.»

نماينده فرانسه نیز گفت در صورت پاداش گرفتن این تجاوز، صلح و امنیت در هیچ جایی وجود نخواهد داشت. نماینده فرانسه تلاش کرد تا کشورهای عضو را تشویق کند به این قطعنامه رای مثبت بدهند. او نقل‌قول امانوئل مکرون را بازگو کرد که «بی‌طرفی یک گزینه‌ نیست و هم‌دست شدن با متجاوز است.»

نماینده مجارستان نیز موضعی بی‌طرف گرفت و گفت: تحريم‌ها کمکی نمی‌کند به‌جز اینکه رنج را تشدید کند. نماینده مجارستان از جامعه بين‌المللی خواست تا بر تلاش برای دستیابی به آتش‌بس تمرکز کنند. او افزود: سازمان ملل باید نقش خود را ایفا کند. او آمریکا و روسیه را تشویق کرد که مذاکرات را آغاز کنند. مجارستان از زمان آغاز جنگ اوکراین به‌دلیل نداشتن موضع محکم‌ علیه روسیه مورد انتقاد قرار گرفته است.

با توجه به جلسات پیشین مجمع عمومی در‌مورد حمله روسیه، احتمال می‌رود این قطعنامه تصویب شود. با این حال بخش‌های زیادی از جامعه بين‌المللی در موارد پیشین از رای دادن اجتناب کرده‌اند. قطعنامه‌های مجمع عمومی الزام‌آور نیست و عمدتا یک اقدام نمادین در سازمان ملل به شمار می‌رود. با این حال، برخلاف شورای امنیت، روسیه نمی‌تواند در مجمع عمومی به‌طور یک‌جانبه رای‌گیری این مجمع را وتو کند.

‏‏آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، نیز روز پنجشنبه در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل به مناسبت سالگرد حمله روسیه به اوکراین، با دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، دیدار کرد.