بشار اسد، رئیسجمهور سوریه، روز سهشنبه ۲۹ فروردین در دمشق با شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی، دیدار کرد.
این ملاقات گام بسیار مهمی در پایان دادن به بیش از یک دهه انزوای حکومت سوریه همزمان با کاهش تنش در سطح منطقه تلقی میشود.
این نخستین دیدار یک وزیر خارجه عربستان سعودی از زمان سرکوب خونین مخالفان رژیم بشار اسد در سال ۲۰۱۱ است که مدتی بعد به شعلهور شدن آتش جنگ داخلی سوریه و قطع رابطه اکثر کشورهای عربی با دمشق منجر شد.
رسانههای دولتی عربستان سعودی گزارش دادند که در این دیدار گامهای مربوط به یافتن یک راهحل سیاسی برای بحران سوریه به شکلی که هویت عربی آن کشور حفظ شود و بازگشت آن به «حیطه عربی» مورد بحث قرار گرفت.
خبرگزاری دولتی سوریه نیز گزارش داد که بشار اسد در این دیدار گفته است: «سیاست باز و واقعگرایانه ریاض به نفع منطقه است».
در گزارش رسانههای دو کشور از این دیدار، به جلسه آینده اتحادیه عرب که قرار است ماه آینده در ریاض برگزار شود اشارهای نشده است.
وزیران خارجه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس روز جمعه با همتایان مصری، اردنی و عراقی خود در مورد احتمال بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و شرکت آن در جلسه ریاض گفتگو کردند ولی از قرار معلوم این مذاکرات به نتیجه نرسیده است.
در پی سرکوب مخالفان حکومت سوریه و شروع جنگ داخلی این کشور در سال ۲۰۱۱ اتحادیه عرب عضویت سوریه را تعلیق کرد و تعدادی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی و قطر با کمکهای مالی و تسلیحاتی، از شورشیان مخالف حکومت سوریه حمایت کردند.
حکومت سوریه در سالهای اخیر با کمکهای نظامی ایران و روسیه توانسته است بخش اعظم مناطق تحت کنترل شورشیان را باز پس بگیرد و موقعیت خود را تحکیم کند. مقامات عربستان سعودی در ماههای اخیر در اظهار نظرهای علنی اذعان کردهاند که سیاست منزوی کردن سوریه نتیجهای ندارد.
ریاض و دمشق چندی پیش در مورد از سرگیری مناسبات دیپلماتیک توافق کردند و منابع مطلع به خبرگزاریهای بینالمللی گفته بودند که یکی از اهداف سفر وزیر خارجه عربستان به دمشق دعوت از بشار اسد برای شرکت در اجلاس آتی اتحادیه عرب است.
برخی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس مثل امارات متحده عربی از چند سال پیش تماس و عادیسازی مناسبات با سوریه را آغاز کردهاند ولی برخی دیگر، نظیر قطر، در غیاب یک راهحل سیاسی برای حل بحران سوریه با عادیسازی مناسبات با دمشق و دعوت آن به اتحادیه عرب مخالفند.
وزیر خارجه سوریه که اخیرا به عربستان سعودی، الجزایر و تونس سفر کرده گفته است: «بازگشت کشورش به اتحادیه عرب قبل از تصحیح مناسبات دو جانبه با کشورهای عربی منطقه تقریبا غیرممکن است».
گام برداشتن به سوی عادیسازی مناسبات ریاض و دمشق بخشی از یک روند گستردهتر برای کاهش تخاصم در منطقه است که نمونه برجسته آن توافق ایران وعربستان سعودی برای از سرگیری مناسبات دیپلماتیک بود.
به نظر میرسد در شرایطی که چالشهای اقتصادی در اولویت قرار گرفته است کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس تصمیم گرفتهاند تنش و تخاصمهای منطقهای را کاهش دهند.