کاهش نقش وزیر خارجه دولت رئیسی به سطح «گفت‌وگوی تلفنی»

001

در حالی که با حضور علی شمخانی در مذاکرات با کشورهای منطقه از نقش حسین امیرعبداللهیان به‌عنوان «وزیر خارجه» در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به شدت کاسته شده است، وزارت خارجه ایران از تماس تلفنی امیرعبداللهیان با وزیر خارجه عمان خبر داد و عنوان کرد که آن‌ها درباره «مناسبات تهران و ریاض، روابط ایران و اتحادیه اروپا» گفت‌وگو کرده‌اند.

پیش از این نیز وزارت خارجه ایران از گفت‌وگوی تلفنی امیرعبداللهیان با وزرای خارجه استرالیا، عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی، سوئیس نیز علاوه بر گفت‌وگوی تلفنی با وزیر خارجه عمان خبر داده بود.

بنابر اعلام وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، در جریان گفت‌وگوی تلفنی امیرعبداللهیان با بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، «طرفین درباره سفر سلطان عمان به ایران، استقبال از مناسبات تهران و ریاض، روابط ایران و اتحادیه اروپا» با یکدیگر گفت‌وگو کردند.

وزارت خارجه جمهوری اسلامی همچنین عنوان کرد که امیرعبداللهیان و بدر البوسعیدی در تماس تلفنی خود درباره مذاکرات احیای برجام که وزارت خارجه دولت رئیسی آن را «گفت‌وگوی لغو تحریم» می‌خواند، نیز تبادل نظر کرده‌اند.

در اطلاعیه وزارت خارجه ایران که روز جمعه ۴ فروردین ماه منتشر شد، زمان انجام گفت‌وگوی تلفنی وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران و عمان «پنجشنبه شب، سوم فروردین» ذکر شده است.

در این اطلاعیه، به هم‌زمانی حمله پهپادی به نظامیان آمریکایی در سوریه که به کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی و مصدوم شدن پنج نفر دیگر منجر شد و پاسخ ارتش ایالات متحده از طریق حمله نظامی به پایگاه‌های محل استقرار شبه‌نظامیان مورد حمایت سپاه پاسداران در خاک سوریه را در پی داشت، اشاره نشده است.

مشخص نیست که در تماس تلفنی وزرای خارجه ایران و عمان در مورد این حمله‌ها نیز گفت‌وگو شده است یا نه، اما عمان بارها به‌عنوان کانال انتقال پیام‌های ایالات متحده آمریکا به سران جمهوری اسلامی ایران نقش‌آفرینی کرده و همچنین نقش فعالی در زمینه مبادله زندانیان دو تابعیتی میان جمهوری اسلامی و آمریکا داشته است.

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، روز جمعه نه تنها تاکید کرد که احیای برجام در دستور کار ایالات متحده قرار ندارد، بلکه «شرایط را خطرناک» خواند. کربی با اشاره به حمله متقابل نیروهای سنتکام به پایگاه‌های شبه‌نظامیان مورد حمایت سپاه پاسداران، گفت: «به بهترین شکل از مردممان و تاسیساتمان محافظت می‌کنیم.»

در چند هفته گذشته، از نقش حسین امیرعبداللهیان و وزارت خارجه دولت رئیسی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به شدت کاسته شده است.

کم رنگ شدن نقش امیرعبداللهیان در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به‌ویژه بعد از حضور علی شمخانی، نماینده خامنه‌ای در شورای عالی امنیت ملی و دبیر این شورا، در پکن برای مذاکره و اعلام توافق دیپلماتیک با عربستان سعودی، بیش‌ازپیش آشکار شد.

ادامه سفرهای شمخانی به امارات متحده عربی و عراق، ابعاد کاهش نقش وزیر و وزارت خارجه در سیاست خارجی را چنان گسترش داد که حسین امیرعبداللهیان مجبور شد در توییتی در این باره توضیح دهد.

وزیر خارجه دولت رئیسی در این توییت با بیان اینکه «سفر علی شمخانی به امارات و عراق در چارچوب مناسبات موجود امنیتی انجام» شده است، عنوان کرد که سفرهای شمخانی برای مذاکره با کشورهای منطقه «پدیده جدیدی نیست. نماینده وزارت خارجه در سفرها همراه ایشان است».

امیرعبداللهیان در ادامه با بیان اینکه «در سیاست خارجی هماهنگی وجود دارد»، مدعی شد که «همه چیز در چارچوب نظام و‌ زیر نظر رئیس‌جمهوری است و هماهنگی وجود دارد» و «دشمنان بدانند، اختلافی نیست.»

این در حالی است که علی خامنه‌ای پیش از این نیز بارها برنامه‌های خود در سیاست خارجی جمهوری اسلامی را با استفاده از افراد مورد اعتماد خود در خارج از کانال‌های وزارت خارجه ایران پیش برده است، چنانکه برای مذاکرات منتهی به قرارداد ۲۵ ساله با چین نیز علی لاریجانی را به‌عنوان نماینده خود مامور کرده بود.