شهریار حیدری، عضو و نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران، از احتمال آغاز دور دیگری از مذاکرات میان ایران و آمریکا خبر داد و گفت که این «مذاکرات مستقیم» نخواهد بود و احتمالا به میزبانی ژاپن برگزار خواهد شد.
پیش‌تر نیز، سه‌شنبه گذشته، ۴ مهر (۲۶ سپتامبر)، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دولت ابراهیم رئیسی، از «ابتکارعمل ژاپن» برای شروع دوباره مذاکرات هسته‌ای پس از چندین ماه توقف، خبر داده و گفته بود که تهران هرگونه پیشنهاد توکیو را که با منافع ایران هم‌راستا باشد، مثبت تلقی می‌کند.
شهریار حیدری یکشنبه، ۹ مهر (یکم اکتبر)، در مصاحبه با سایت دیده‌بان ایران، در خصوص احتمال مذاکره مستقیم برای احیای برجام گفت: «به تازگی و خصوصا در چند ماه گذشته، پیام‌هایی از سمت کشورهای غربی و اخیرا هم آمریکا اعلام شده است. به نظرم سازوکار نشست برجام تا حدودی دارد فراهم می‌شود و در آینده، با توجه به اعلام آمادگی ژاپن، ممکن است در کشور ثالثی مذاکرات ازسرگرفته شود.»
او البته همزمان گفت: «چه برجام به سرانجام برسد و چه نرسد، این موضوع باید در چارچوب یک گفت‌و‌گو و نشست به نتیجه برسد. الان هم برجام هم در اروپا و هم در آمریکا در دستورکار قرار دارد، منتهی سیاست و رویکرد آمریکا در این مورد متفاوت است.»
حیدری با بیان اینکه «جمهوری اسلامی همواره اعلام کرده که آماده مذاکره با کشورهای طرف برجام است»، افزود: «به نظرم با توجه به فعل‌و‌انفعالات اخیر، در آینده [مذاکرات] برجام در چارچوب یک نشست و در یک کشور ثالث برگزار می‌شود.»
او در عین حال گفت که تاکنون «مذاکره‌ای شکل نگرفته و تا زمانی که رویکرد آمریکا تحریم، برخورد و به تعبیر خود منزوی کردن جمهوری اسلامی ایران باشد، لزومی برای برقراری ارتباط مستقیم وجود ندارد و هیچ‌گونه ارزشی هم ندارد که با آمریکا وارد مذاکره مستقیم شویم.»
حیدری همچنین گفت که «آمریکا اگر حسن‌نیت دارد و به دنبال مذاکره مستقیم است»، نخست باید «در قالب برجام مشکلاتش با جمهوری اسلامی را حلوفصل کند که آن هم رفع تحریم‌ها است». او البته تاکید کرد که «آمریکا نه در چارچوب برجام و نه خارج از آن، حسن‌نیتی نشان نداده است» و به همین دلیل، «لزومی ندارد که جمهوری اسلامی وارد مذاکره مستقیم شود».
او افزود که برجام دیگر برای جمهوری اسلامی ایران «به آن معنایی که در گذشته اهمیت داشت، اهمیت چندانی ندارد، ولی درعین‌حال موافق طولانی‌تر شدن برجام و تحریم‌ها نیستیم».
شهریار حیدری دلیل مخالفت مقام‌های جمهوری اسلامی را با مذاکره مستقیم، «نتیجه تجربه ۴۰ سال گذشته» دانست.
اما افزود که چنانچه ایران و آمریکا بخواهند «ارتباط مستقیم برقرار کنند، «یک ساز و کاری دارد و اول باید تمام سوء‌تفاهمات و مشکلات گذشته را حل و فصل کنند. بعد از آن سازوکار بازگشایی کنسولگری یا سفارتخانه که بالاترین سطح روابط دیپلماتیک است، در دستورکار قرار گیرد، اما آمریکا از این نظر هیچ‌کدام از این امور را انجام نمی‌دهد».
حیدری تاکید کرد که مقام‌های جمهوری اسلامی ایران موضوع مذاکره با آمریکا را «با نگاه مثبت» ارزیابی نمی‌کنند، اما «آمریکا بارها برای مذاکره مستقیم، پیام‌هایی، هم به کشورهای دیگر و هم به دستگاه‌های دیپلماسی جمهوری اسلامی» ارسال کرده است.
اظهارات این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در حالی منتشر شده است که سایت امواج مدیا سه‌شنبه، ۴ مهر، به نقل از چند منبع «عالی‌رتبه مطلع» که نام آن‌ها را فاش نکرد، مدعی شد که «مجوز مذاکره مستقیم با آمریکا برای مذاکره‌کنندگان هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران» صادر شده است.
مقام تصمیم‌گیرنده درباره «مذاکره مستقیم با آمریکا در جمهوری اسلامی، شخص علی خامنه‌ای است و پس از او، شورای عالی امنیت ملی، که البته تصمیمات این شورا نیز پس از تایید رهبر نظام جمهوری اسلامی می‌تواند اجرا شود.
این در حالی است که متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، سه‌شنبه، ۲۶ سپتامبر، در کنفرانسی خبری تاکید کرد که واشنگتن همواره از دیپلماسی برای حل مسئله هسته‌ای ایران استقبال می‌کند، اما تهران برای ایجاد فضای دیپلماسی، نخست باید تنش‌های هسته‌ای را کاهش دهد.
میلر بار دیگر تاکید کرد که آمریکا به بازداشتن ایران از دستیابی به سلاح هسته‌ای متعهد است، اما ترجیح می‌دهد این نگرانی را به کمک دیپلماسی حل کند.
