حمله اسرائیل به ایران؛ نظامیان بلندپایه‌ای که در یک روز کشته شدند

در حملات نظامی اسرائیل به مراکز هسته‌ای، مقرهای فرماندهی نظامی و نقاطی دیگر در ایران، سه سرلشکر هدف قرار گرفتند و محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، حسین سلامی، فرمانده کل سپاه و غلامعلی رشید، فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا وسرتیپ امیرعلی حاجی‌زاده کشته شدند.

فرمانده‌هانی که امروز در این حملات کشته شدند از چهرهای شاخص نیروهای مسلح و بخصوص سپاه پاسداران بودند.

با وجود اینکه علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در پیام خود گفت «جانشینان و همکاران آنان بی‌درنگ وظائف خود را پی خواهند گرفت» اما حذف این افراد از ساختار قدرت بی‌شک تاثیرگذار خواهد بود. سوابق این افراد نشان می‌دهد که آنها از چهره‌های نزدیک و مورد وثوق فرمانده کل قوا بودند.

حملات اسرائیل به رغم آن صورت می‌گیرد که فروردین امسال علی خامنه‌ای در مراسم عید فطر خطاب به نمازگزاران گفته بود «احتمال زیاد نمی‌دهیم از بیرون شرارتی صورت گیرد»

کشتن این سه فرمانده ارشد نظامی ایران آن هم در تهران، می‌تواند زمینه‌ساز یک جنگ دامنه‌دار در منطقه باشد که پای آمریکا را نیز به وسط میدان بکشد.

محمد باقری؛ رئیس ستاد کل نیروهای مسلح

محمد باقری از معدود فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی ایران بود که پیش از رسیدن به فرماندهی کل سپاه و ارتش و یا ریاست ستادکل به درجه سرلشکری ارتقا یافت.

آقای باقری با نام اصلی محمد حسین افشردی، در سال ۱۳۳۹ در تهران به دنیا آمد. او پس از دریافت مدرک دیپلم، هم‌زمان با پیروزی انقلاب، در دانشگاه امیرکبیر (پلی‌تکنیک سابق) درس خواند. با تعطیلی دانشگاه‌ها در سال ۱۳۵۹ به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمد و مدتی نیز در قالب نیروهای کمیته انقلاب اسلامی فعالیت کرد.

در جریان جنگ ایران و عراق، محمد باقری ابتدا در حوزه عملیاتی کارش را شروع کرد و به‌ تدریج مسئولیت‌های اطلاعاتی بر عهده گرفت. از سال ۱۳۶۲ تا پایان جنگ، او مسئول اطلاعات عملیات نیروی زمینی سپاه و قرارگاه‌های مهمی چون کربلا و خاتم‌الانبیاء بود.

آقای باقری نخستین فرمانده اطلاعات -عملیات سپاه بود و به گفته خودش در تمام عملیات‌های مهم سپاه در جنگ هشت ساله (بجز عملیات شکست حصر آبادان) حضور داشت.

با اتمام جنگ، آقای باقری به ستاد کل نیروهای مسلح منتقل شد و در پست‌های کلیدی‌ مانند ریاست اداره اطلاعات، معاونت اطلاعات و عملیات، و همچنین ریاست ارکان و امور مشترک نیروهای مسلح حضور داشت. از سال ۱۳۸۶ نیز به عنوان معاون هماهنگ‌کننده در قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیاء منصوب شد.

او به دلیل خدماتش در طول جنگ ایران و عراق، سه نشان فتح و یک نشان نصر از سوی علی خامنه‌ای دریافت کرد و به مقام سرلشکری رسید. او در تیرماه ۱۳۹۵ با حکم رهبر حکومت ایران، جانشین حسن فیروزآبادی در ریاست ستاد کل نیروهای مسلح شد.

او برادر حسن باقری، قائم مقام فرمانده نیروی زمینی سپاه در اوایل جنگ ایران و عراق بود که در سال ۱۳۶۱ کشته شد.

حسین سلامی؛ فرمانده سپاه پاسداران

حسین سلامی در سال ۱۳۹۸ به عنوان فرمانده کل سپاه منصوب شد. سرلشکر حسین سلامی که بعد از انتصاب به فرماندهی سپاه به این درجه ارتقا یافت به داشتن ادبیاتی صریح و تهاجمی شهرت داشت.

او در شروع جنگ ایران و عراق به عضویت سپاه پاسداران در آمد. او یکی از «نسل اولی‌های» سپاه بعد از انقلاب ۵۷ به شمار می‌رفت.

سلامی علاوه بر جانشینی فرمانده سپاه، سمت‌هایی همچون معاون عملیات ستاد مشترک سپاه، فرماندهی نیروی هوایی سپاه پاسداران و سرپرستی معاونت هماهنگ‌کننده سپاه را بر عهده داشت.

پیش از انتصاب به فرماندهی سپاه او ده سال جانشین فرماندهی کل سپاه بود.

حسین سلامی همواره مواضع تندی علیه آمریکا داشت و بر قدرت سپاه در منطقه تاکید می‌کرد.

حسین سلامی در سال ۱۳۳۹ در شهر گلپایگان، یکی از شهرستان‌های استان اصفهان، متولد شد. هم‌زمان با آغازانقلاب ۱۳۵۷ وارد دانشگاه علم و صنعت ایران در رشته مهندسی مکانیک شد.

در دوران جنگ ایران و عراق، عمده فعالیت‌های آقای سلامی در مناطق جنوبی کشور متمرکز بود. او در مسئولیت‌های گوناگون رزمی در یگان‌هایی چون لشکر ۲۵ کربلا، لشکر ۱۴ امام حسین و قرارگاه دریایی نوح ایفای نقش کرد. همچنین بخشی از مأموریت‌های او در منطقه کردستان، در قالب مسئولیت‌های رزمی و فرماندهی بود.

آقای سلامی از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶ بنیانگذار و فرمانده دوره عالی جنگ بود. سپس بین سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴، سمت معاون عملیات در ستاد مشترک سپاه را بر عهده گرفت.

امیرعلی حاجی‌زاده؛ فرمانده هوافضای سپاه پاسداران

نام امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران با کشته شدن ۱۷۶ مسافر پرواز هواپیمایی اوکراین گره خورده است. او در زمان شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران به این هواپیما در ۱۸ دی‌ماه ۱۳۹۸ فرمانده نیروی هوا فضا و از طرف خانواده قربانیان به عنوان «متهم اول» این شلیک شناخته می‌شود.

مقام‌های ایرانی سه روز درباره شلیک به هواپیمای اوکراینی سکوت کردند و با ارائه اطلاعات نادرست درباره «نقص فنی» هواپیما، گزارش‌ها مبنی بر شلیک موشک به هواپیما را «جنگ روانی» خواندند.

آقای حاجی‌زاده گفته بود پس از شنیدن این حادثه «آرزوی مرگ» کرده و با اشاره به جریان بررسی پرونده در قوه‌قضاییه تصریح کرد که «گردن ما از مو باریک‌تر است و همه مسئولیت این حادثه را می‌پذیریم، هرگونه تصمیمی که مسئولان بگیرند ما مطیع اجرای آنیم». با این حال نامی از او به عنوان متهم این پرونده در دادگاه برده نشد و با وجود اعتراضات بسیار حاضر به استعفا از مقامش نشد.

او در مهرماه ۱۴۰۳ از علی خامنه‌ای «نشان فتح» دریافت کرد.

امیرعلی حاجی‌زاده متولد ۹ اسفند ۱۳۴۰ در تهران بود و پس از جنگ وارد حوزه موشکی شد و از شاگردان نزدیک حسن تهرانی‌مقدم، «پدر برنامه موشکی ایران»، به شمار می‌رفت.

او فعالیت در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را از سال ۱۳۵۹ آغاز کرد و درعملیات‌ کربلای ۴، کربلای ۵، والفجر مقدماتی و والفجر ۸ حضور داشت.

آقای حاجی‌زاده پیش از انحلال نیروی هوایی سپاه پاسداران، برای مدت سه سال به‌عنوان فرمانده پدافند هوایی سپاه فعالیت می‌کرد.

او در سال ۱۳۸۸، با تأسیس نیروی هوافضای سپاه، به‌عنوان نخستین فرمانده این نیرو منصوب شد و تا زمان کشته شدنش به مدت ۱۶ سال در این جایگاه باقی ماند.

او فرماندهی حمله موشکی ایران در ۸ ژانویه ۲۰۲۰ به پایگاه عین الاسد در استان انبار عراق و عملیات حمله به پایگاه‌های داعش در شرق فرات در سوریه را بر عهده داشت.

غلامعلی رشید؛ فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیاء

سرلشکر غلامعلی رشید، از فرماندهان اصلی سپاه در دوران جنگ، ۱۷ سال جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح بود. او در سال ۱۳۹۵ با حکم آیت الله خامنه‌ای فرمانده قرارگاه خاتم الانبیا شد که قرارگاه جنگی ایران محسوب می‌شود.

قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا، وظیفه هماهنگی عملیاتی نیروهای مسلح را به عهده دارد. این قرارگاه در زمان جنگ ۸ ساله هم بالاترین رده تصمیم گیرنده عملیاتی به ویژه در سال‌های پایانی آن بود.

آقای رشید همچنین نقش مهمی در توسعه دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران داشت.

از غلامعلی رشید به عنوان یکی از فرماندهان ارشد و استراتژیست‌های برجسته نظامی در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یاد می‌شد. او سال ۱۳۳۲ در شهرستان دزفول از استان خوزستان متولد شد. پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷، به سپاه پاسداران پیوست و نقش مهمی در سازمان‌دهی اولیه این سازمان داشت.

در دوران جنگ هشت‌ساله ایران و عراق، غلامعلی رشید در کنار فرماندهان برجسته‌ سپاه پاسداران در طراحی عملیات‌های کلان نظامی نقش کلیدی داشت. او یکی از اعضای اصلی اتاق‌های تصمیم‌گیری نظامی در جبهه‌های مختلف بود و به عنوان طراح عملیات‌ فتح‌المبین، بیت‌المقدس و والفجر ۸ شناخته می‌شد.

آقای رشید کمتر در رسانه‌ها حضور داشت، اما همواره از نظر تصمیم‌گیری و راهبردی، یکی از موثرترین افراد در طراحی ساختار دفاعی ایران محسوب می‌شد.

او در سال‌های اخیر در سخنرانی‌های محدودی که داشت، بر لزوم آمادگی نیروهای مسلح برای مقابله با تهدیدات خارجی، به‌ ویژه آمریکا و اسرائیل، تأکید داشت.