پیشنویس قطعنامه پیشنهادی بریتانیا، فرانسه، آلمان و آمریکا علیه ایران در نشست دورهای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با ۱۹ رای موافق، ۱۲ رای ممتنع و سه رای مخالف تصویب شد. براساس این قطعنامه ایران باید بدون تأخیر وضعیت ذخایر اورانیوم غنیشده خود را به آژنس اطلاع دهد.
مطابق این قطعنامه، تهران باید دسترسی کامل بازرسان آژانس به آن دسته از سایتهای هستهای ایران را فراهم کند که هدف حملههای آمریکا و اسرائیل قرار گرفته بودند.
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران در پی تصویب این قطعنامه، اجرا و پایبندی کشورش به توافق با آژانس را که در پی مذاکرات او با رافائل گروسی، مدیر کل سازمان بینالمللی انرژی اتمی در قاهره امضاء شده بود، «منتفی و پایانیافته اعلام کرد.»
خبرنگارمان بهرنگ تاجدین که برای پوشش نشست شورای حکام به وین سفر کرده، میگوید که ایران اجرای تفاهمنامه قاهره را به اجرا نشدن مکانیزم ماشه منوط کرده بود و لغو آن عملاً تغییری ایجاد نمیکند.
او میگوید کشورهای غربی در سالهای اخیر به وعدههای ایران برای همکاری با آژانس بدبین شدهاند و فکر میکنند ایران با گذاشتن انواع پیششرطها و به درازا کشاندن مذاکرات، به دنبال خرید وقت بیشتر است.
آقای عراقچی گفت: «سه کشور اروپایی و آمریکا با این اقدام خود و بیتوجهی به تعاملات و حسن نیت ایران، اعتبار و استقلال آژانس را خدشهدار کرده و موجب اخلال در روند تعاملات و همکاریهای آژانس و ایران میشوند.»
او میگوید که امروز طی نامه رسمی به مدیرکل آژانس «اعلام شد که این تفاهم دیگر معتبر نبوده و خاتمه یافته تلقی میشود.»
وزیر امور خارجه ایران، پیشتر و در پی فعال شدن مکانیسم ماشه در ۲۳ شهریور ۱۴۰۴ نیز گفته بود که «توافق قاهره دیگر برای وضعیت فعلی کارایی و موضوعیت ندارد.»
آقای عراقچی و آقای گروسی، ۱۸ شهریور (۹ سپتامبر) در نشستی در قاهره بر سر «شیوهنامه» همکاری و نظارت بر تاسیسات هستهای ایران به توافق رسیدند. توافق با این شیوهنامه با میانجیگری بدر عبدالعاطی، وزیر خارجه مصربه دست آمد و به توافق قاهره معروف شد.
وزیر امور خارجه ایران همچنین به سایت خبرآنلاین گفت: «به هیج وجه غنی سازی صفر را نمی پذیریم زیرا این موضوع به افتخارملی و غرور ملی تبدیل شده است.»
آقای عراقچی تاکید کرد که «فقط در باره تاسیساتی که بمباران نشدهاند در قالب مقررات آژانس همکاری میکنیم.»
منبع تصویر،AFP via Getty Images
به گزارش خبرگزاری ایرنا، رضا نجفی، نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی و آمریکا را «اقدام غیرقانونی» خواند و تاکید کرد که هیچ تغییری در وضعیت فعلی اجرای پادمان در ایران ایجاد نخواهد شد.
او در عین حال گفت: «متأسفانه قطعنامه عواقب خودش را دارد.»
پیشتر کاظم غریبآبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران گفته بود که در صورت تصویب قطعنامه، «قطعا ایران یک بازنگریهای اساسی را در سیاستهای خود انجام خواهد داد.»
در آغاز نشست دورهای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، رافائل گروسی، مدیرکل این نهاد سازمان ملل گفته بود که بازرسان باید وضعیت ذخایر غنیشده اورانیوم ایران را «فورا» روشن کنند.
او گفته بود که «ضروری است که آژانس بتواند هرچه زودتر (وضعیت) این مواد را راستیآزمایی کند.»
در قطعنامهای که امروز صبح پنجشنبه ۲۹ آبان/۲۰ نوامبر تصویب شد، همچنین از ایران خواسته شده است که به ابهامات مطرح درباره برنامه هستهایاش جواب دهد.
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۳۵ عضو دارد که از این تعداد ۱۹ کشور به این قطعنامه رای مثبت، ۱۲ کشور رای ممتنع و سه کشور «روسیه، چین و نیجر»، به آن رای منفی دادند.
منبع تصویر،EPA
به گزارش رسانههای ایران، پس از تصویب این قطعنامه، ایران، روسیه، بلاروس، چین، کوبا، نیکاراگوئه، ونزوئلا و زیمبابوه در بیانیه «مشترکی»، حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران را محکوم کردهاند.
در ۱۲ ژوئن ۲۰۲۵، شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با تصویب قطعنامهای علیه ایران اعلام کرد که تهران به طور کامل با تحقیقات پادمانی همکاری نمیکند و این کاستیها مسائلی را در چارچوب وظایف شورای امنیت سازمان ملل متحد مطرح میکند.
اگرچه این یافته مبنای قانونی برای ارجاع احتمالی ایجاد کرد، اما أژانس پرونده را به شورای امنیت ارسال نکرد و در عوض زمان بیشتری برای همکاری در نظر گرفت.
گروه چهارجانبه شامل سه کشور اروپایی و آمریکا در ابتدا هشدار دادند که برای ارجاع به شورای امنیت در ماه سپتامبر تلاش خواهند کرد، اما بعد به ایران زمان بیشتری برای اقدام در این زمینه دادند.
یک دیپلمات ارشد اروپایی چهارشنبه در آغاز این نشست شورای حکام به خبرنگار بیبیسی فارسی گفته بود که این کشورها هنوز بحث درباره ارجاع دوباره پرونده ایران از شورای حکام به شورای امنیت را آغاز نکردهاند.
جزئیات این همکاری هنوز مشخص نیست، اما به نظر میرسد که یا ایران گامهایی برداشته است که شورای امنیت هنوز در حال ارزیابی آنهاست به ویژه اینکه گفته میشود تهران در حال حاضر هیچ ظرفیت عملیاتی برای غنیسازی اورانیوم ندارد.
