حماس و اسرائیل بر سر فاز نخست آتش‌بس در غزه توافق کردند

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، اعلام کرد که «اسرائیل و حماس هر دو بر سر فاز نخست طرح صلح» توافق کرده‌اند. آقای ترامپ عصر چهارشنبه گفت: «این بدان معناست که همه گروگان‌ها به‌زودی آزاد خواهند شد و اسرائیل نیروهای خود را تا خط مورد توافق عقب خواهد کشید.» دقایقی پس از این اظهارات، در اسرائیل هم بنیامین نتانیاهو، در بیانیه‌ای گفت: «به یاری خدا، همه آن‌ها را به خانه بازمی‌گردانیم». حماس هم این توافق را تایید کرده است. کاخ‌سفید می‌گوید آقای ترامپ سفر به مصر را مد نظر قرار داده است.

دقایقی پس از این اظهارات آقای ترامپ، در اسرائیل هم بنیامین نتانیاهو، در بیانیه‌ای گفت: «به یاری خدا، همه آن‌ها را به خانه بازمی‌گردانیم» — اشاره‌ای به گروگان‌های اسرائیلی که همچنان در نوار غزه در اسارت حماس هستند.

حماس هم با انتشار بیانیه‌ای توافق بر سر پایان جنگ در غزه را تایید کرده و از دونالد ترامپ و سایر میانجیان خواسته بر حسن اجرای مفاد توافق نظارت کنند.

ساعتی بعد از اعلام این توافق تصاویری از داخل غزه مخابره شد که فلسطینیان را در حال خوشحالی نشان می‌داد.

وزارت خارجه قطر، که در کنار مصر از میانجیان اصلی مذاکرات بود، هم تایید کرده است که بر سر مرحله نخست طرح صلح غزه میان اسرائیل و حماس توافق حاصل شده است

سخنگوی این وزارتخانه در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «میانجی‌ها امشب اعلام کردند که بر سر تمامی مفاد و سازوکارهای اجرایی مرحله نخست توافق آتش‌بس در غزه توافق حاصل شده است؛ توافقی که به پایان جنگ، آزادی گروگان‌های اسرائیلی و زندانیان فلسطینی، و ورود کمک‌های بشردوستانه منجر خواهد شد.»

کابینه دولت اسرائیل فردا – پنجشنبه – قرار است درباره تصویب این توافق رای‌گیری کند؛ در صورت تصویب، اسرائیل باید ظرف کمتر از ۲۴ ساعت به خطوط حائل مورد توافق عقب‌نشینی کند.

به گفته یک مقام ارشد کاخ سفید پس از عقب‌نشینی اسرائیل، شمارش معکوس ۷۲ ساعته برای شروع آزادی گروگان‌ها آغاز می‌شود.

این مقام کاخ‌سفید در گفتگو با شبکه سی‌بی‌اس پیش‌بینی کرده است که «آزادسازی گروگان‌ها از روز دوشنبه آغاز خواهد شد»، اما هم‌زمان گفته که «حماس تلاش خواهد کرد، در صورت امکان، زودتر عمل کند».

این در حالی بود که امروز چهره‌های ارشد اسرائیل و ایالات متحده به گفتگوها پیوستند؛ استیو ویتکاف، فرستاده ویژه کاخ سفید در امور خاورمیانه، و جرد کوشنر، داماد دونالد ترامپ.

روز چهارشنبه همچنین عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهور مصر از آقای ترامپ خواسته بود که در صورت نهایی شدن توافق میان حماس و اسرائیل، برای امضای آن به مصر سفر کند.

بیانیه حماس همزمان با قبول توافق صلح در غزه

حماس دقایقی بعد از اعلام توافق میان این گروه و اسرائیل در بیانیه‌ای اعلام کرد که پس از «مذاکرات مسئولانه و جدی» این گروه و دیگر جریان‌های مقاومت فلسطینی درباره پیشنهاد رئیس‌جمهور ترامپ در شرم‌الشیخ — با هدف پایان دادن به جنگ نسل‌کشی علیه مردم فلسطین و خروج کامل اشغالگران از نوار غزه — «توافقی برای پایان جنگ در غزه، تضمین عقب‌نشینی کامل نیروهای اشغالگر، اجازه ورود کمک‌های بشردوستانه و اجرای تبادل اسرا» حاصل شده است.

در متن بیانیه حماس از «تلاش‌های صادقانه میانجی‌گران قطر، مصر و ترکیه» تقدیر کرده و همچنین تلاش‌های رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، برای «تحقق توقف کامل جنگ و عقب‌نشینی کامل اشغالگران از نوار غزه» را ستایش کرده است.

این گروه از دونالد ترامپ، کشورهای ضامن توافق و همه طرف‌های عربی، اسلامی و بین‌المللی خواسته است تا تضمین کنند اسرائیل به‌طور کامل به مفاد توافق پایبند بماند و از آنچه «طفره‌رفتن یا تاخیر در اجرای آن» خوانده جلوگیری کنند.

بنیامین نتانیاهو: روز بزرگی برای اسرائیل است

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل هم چهارشنبه شب ضمن تایید توافق با حماس در بیانیه‌ای که گفت: «روز بزرگی برای اسرائیل است. فردا دولت را برای تصویب این توافق تشکیل خواهم داد تا همه گروگان‌های عزیزمان را به خانه بازگردانیم. از سربازان قهرمان ارتش اسرائیل و تمامی نیروهای امنیتی که به‌واسطهٔ شجاعت و فداکاری‌شان به این روز رسیده‌ایم، سپاسگزارم. از صمیم قلب از رئیس‌جمهور ترامپ و تیم او برای بسیج در این ماموریت مقدس آزادسازی گروگان‌ها تشکر می‌کنم.»

روز چهارشنبه خوش‌بینی‌ها نسبت به حصول توافقی اولیه میان حماس و اسرائیل افزایش یافته بود به طوری که عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر، در طول روز با خرسندی از پیشرفت مذاکرات، از دونالد ترامپ دعوت کرد در صورتی که توافق قطعی شد برای امضای آن به مصر برود.

در همین حال، هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه گفت که این مذاکرات «پیشرفت زیادی» داشته است و در صورت دستیابی به نتیجه مثبت، آتش‌بس اعلام خواهد شد.

طاهر النون، مشاور رسانه‌ای رئیس دفتر سیاسی حماس از «خوش‌بینی» بر فضای مذاکرات غیر مستقیم با اسرائیل در شرم‌الشیخ خبر داده بود و گفته بود حماس برای تکمیل توافق هر چه را لازم بود، انجام داده است.

مذاکرات غیرمستقیم نمایندگان اسرائیل و حماس در مورد طرح صلح آمریکا در غزه در حالی روز چهارشنبه با خوش‌بینی ادامه یافت که گفته می‌شد گفتگوهای دیروز – سه‌شنبه – نتیجه ملموسی نداشت.

اما حماس روز چهارشنبه در کانال تلگرامی خود با انتشار یک بیانیه غیرمنتظره نوشت: «هیئت جنبش حماس با رویکردی مثبت و مسئولانه، تلاش لازم برای دستیابی به پیشرفت موردنظر و تکمیل توافق را ارائه کرد.»

دفتر سیاسی حماس در این بیانیه نوشت: «مذاکرات بر مکانیزم‌های پایان جنگ، عقب‌نشینی نیروهای اشغالگر از نوار غزه و تبادل اسرا متمرکز بود.»

«میانجی‌ها تلاش‌ گسترده‌ای برای رفع هرگونه مانع در اجرای آتش‌بس می‌کنند و روحیه‌ خوش‌بینی بین همه جریان دارد.»

گوترش: رنج ها باید پایان یابد و به سوی تحقق راه حل دوکشوری برویم

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد هم چهارشنبه شب با انتشار بیانیه‌ای خواستار پایبندی همه طرف‌ها به مفاد توافق صلح شد و اعلام کرد سازمان ملل از «اجرای کامل» این توافق حمایت خواهد کرد و ارسال کمک‌های بشردوستانه و تلاش‌ها برای بازسازی غزه را افزایش می‌دهد.

آقای گوترش از همه طرف‌ها خواست به شرایط توافق، از جمله آزادی گروگان‌های اسرائیلی، پایبندی به آتش‌بس دائمی و فراهم‌کردن فوری دسترسی به کمک‌های انسانی در غزه، عمل کنند.

او گفت: «رنج‌ها باید پایان یابد.»

دبیرکل سازمان ملل متحد همچنین گفته است: «من از همه طرف‌های مرتبط می‌خواهم از این فرصت تاریخی برای ایجاد مسیری سیاسی و معتبر به‌سوی پایان اشغال، به‌رسمیت‌شناختن حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین، و تحقق راه‌حل دو کشوری که در آن اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها در صلح و امنیت زندگی کنند، بهره ببرند.»

گام بعدی چیست؟

به گفته یک مقام ارشد کاخ سفید که با شبکه آمریکایی سی‌بی‌اس (شریک خبری بی‌بی‌سی در ایالات متحده) گفت‌وگو کرده، این توافق روز پنجشنبه به کابینه اسرائیل ارائه می‌شود.

در صورت تصویب رسمی توافق، اسرائیل باید نیروهای خود را از غزه تا خطوط حائل تعیین‌شده عقب بکشد؛ این مقام آمریکایی می‌گوید این فرایند احتمالا کمتر از ۲۴ ساعت طول خواهد کشید.

او همچنین توضیح داده است که آزادی گروگان‌های حماس احتمالا از روز دوشنبه آغاز خواهد شد.

در همین حال، یک مقام ارشد فلسطینی به بی‌بی‌سی گفته است که آتش‌بس بلافاصله پس از تصویب توسط دولت اسرائیل، حدود ساعت ۱۴ به وقت بیت‌المقدس، اجرایی خواهد شد.

او افزود که اسرائیل در پنج روز نخست اجرای توافق، روزانه اجازه ورود ۴۰۰ کامیون حامل کمک‌های بشردوستانه به غزه را خواهد داد و این تعداد در مراحل بعدی به‌تدریج افزایش می‌یابد.

این مقام فلسطینی همچنین گفت «خط زرد» در نقشه طرح صلح ترامپ با هدف تامین نیازهای امنیتی اسرائیل و ضرورت‌های حماس برای آزادی گروگان‌های اسرائیلی، تعدیل شده است.

به گفته او، اسرائیل با درخواست حماس برای گنجاندن نام مروان برغوثی، زندانی برجسته فلسطینی، در فهرست مبادله اسرا مخالفت کرده است.