در سودان، میان دو جناح نظامی درگیری‌های گسترده‌ای در جریان است و یگان‌های ارتش با یک گروه شبه‌نظامی زیر نظردولت در پایتخت، خارطوم، و چند شهر دیگر به تبادل سنگین آتش مشغول هستند. اتحادیه پزشکان از کشته شدن دست‌کم سه نفر خبر داده.
یگان های ارتشی وفادار به ژنرال عبدالفتاح البرهان، رهبر سودان و شبه‌نظامیان تحت فرماندهی محمد حمدان دگالو، معاون رهبر این کشور با هم درگیر هستند.
اتحادیه صنفی پزشکان می‌گوید دست‌کم سه غیرنظامی در درگیری‌های امروز کشته شده‌اند. تصاویر ویدیویی یک هواپیمای مسافربری را نشان می‌دهد که در فرودگاه خارطوم در آتش می‌سوزد. پیشتر گفته شد دو نفر از کشته‌شدگان در این فرودگاه جان باختند.
در بیانیه پزشکان مشخص نشده که این دو نفر چگونه در فرودگاه خارطوم کشته شدند. این فرودگاه محل نزاع بین ارتش و نیروهای واکنش سریع است.
بیانیه اتحادیه پزشکان همچنین افزوده ۹ نفر هم زخمی شده‌اند.
در پی روزها تنش در سودان بین شبه‌نظامیان «نیروی واکنش سریع» و ارتش، صدای تیراندازی و انفجارهای شدید در نقاط مختلف خارطوم، پایتخت این کشور و ازجمله کاخ ریاست‌جمهوری شنیده شده است.
بنابه گزارش رویترز، صدای تیراندازی از نزدیکی مقر ارتش در مرکز شهر شنیده می‌شود.
هنوز مشخص نیست دقیقا درگیری به چه دلیلی رخ داده اما گفته می‌شود تنش بر سر پیشنهاد انتقال به حکومت غیرنظامی بوده است. از زمان کودتای اکتبر ۲۰۲۱، سران ارتش از طریق آنچه «شورای حاکمیت» نامیده می‌شود، کشور را اداره می‌کنند. برای انتقال حکومت به غیرنظامیان، طرحی برای ادغام این نیروهای شبه‌نظامی در ارتش در دست بود اما اختلاف بین این ارتش و نیروهای شبه نظامی موجب تنش شده.
خبرهای ضد ونقیضی از طرفین گزارش شده و نیروهای شبه‌نظامی می‌گویند کاخ ریاست‌جمهوری و فرودگاه بین‌المللی را تصرف کرده‌اند.
این گروه شبه‌نظامی همچنین مدعی است که سربازان ارتش را اسیر کرده و برخی مناطق را در ایالت‌های دیگر این کشور تصرف کرده است.
اما ارتش می‌گوید همچنان همه پایگاه‌ها و فرودگاه‌ها را تحت کنترل دارد. ارتش همچنین افزود نیروی هوایی در حال انجام عملیات برای مقابله با شبه‌نظامیان است.
طرفین همچنین بر سر اینکه چه کسی درگیری را آغاز کرد، اختلاف نظر دارند.
خبرگزاری فرانسه به نقل از نبیل عبدالله، سخنگوی ارتش گفت: «جنگجویان نیروهای واکنش سریع به چند اردوگاه ارتش در خارطوم و سایر نقاط اطراف سودان حمله کردند. درگیری‌ها ادامه دارد و ارتش به وظیفه خود برای حفاظت از کشور عمل می‌کند.»
کشورهای غربی و رهبران منطقه از هردو طرف خواسته‌اند که برای تنش‌زدایی با یکدیگر همکاری کنند و به گفت‌وگوها به منظور بازگرداندن کشور به حاکمیت غیرنظامیان ادامه دهند.
قیام مردم سودان در سال ۲۰۱۹ به حکومت اقتدارگرای عمرالبشیر که حدود ۴۰ سال در راس قدرت بود پایان داد اما از آن زمان تا امروز این کشور با اختلاف میان نظامیان و سیاسیون بر سر تقسیم قدرت و نحوه حضور در اداره کشور روبرو بوده است.
دو ژانرال چه گفتند؟
خبرهای ضد ونقیض در رابطه با کنترل مقر ارتش، کاخ ریاست‌جمهوری و فرودگاه در دست است.
محمد حمدان داگالو، معاون رهبر سودان و فرمانده نیروی واکنش سریع به تلویزیون الجزیره گفته که نیروهایش تا زمانی که کلیه پایگاه‌های ارتش را تصرف نکنند، به نبرد ادامه خواهند داد. او مدعی شد که نیروهایش برای خنثی کردن یک توطئه کودتا، مجبور به رویارویی با ارتش شدند.
او، عبدالفتاح البرهان، فرمانده ارتش را «جنایتکار» توصیف کرد و ارتش را به اجرای نقشه‌ای متهم کرد که توسط حامیان عمر البشیر در اکتبر ۲۰۲۱ طراحی شده بود.
آقای داگالو گفت که متعهد به یک حکومت کامل غیرنظامی در سودان است و درگیری نیروهایش و ارتش به زودی پایان خواهد یافت. او افزود که آنها به یک راه حل مسالمت‌آمیز و «تحویل جنایتکاران به عدالت» دست خواهند یافت.
او گفت که ژنرال برهان یا با عدالت روبرو خواهد شد یا کشته خواهد شد.
ارتش هم گفته در اثر حملات هوایی دست‌کم دو پایگاه از این شبه‌نظامیان را منهدم کرده.
آقای البرهان، ادعای گروه شبه نظامی نیروهای واکنش سریع را در رابطه با بر کنترل کاخ ریاست جمهوری، مقر نظامی و فرودگاه را رد کرده است.
او در تماس تلفنی با شبکه تلویزیونی الجزیره تاکید کرد که نیروهایش همچنان کنترل را در دست دارند.
بیم خروج از مسیر دموکراسی
سودان آماده می‌شد در یک روند گذار به سمت برقراری حکومت غیرنظامی‌ها گام بردارد، اما حالا با با آتش‌افروزی این درگیری‌ها بیم آن می‌رود که روند گذار از مسیر خود خارج شود.
سردبیر بی‌بی‌سی آفریقا در این باره گفت که جنگ قدرت بین دو ژنرال ارتش نشان می‌دهد که ارتش به این زودی تمایل ندارد قدرت را به غیرنظامی‌ها واگذار کند. بن‌بست سیاسی و ماه‌ها اعتراضات مخالفان، سودان را با تورم سرسام‌آور و فوران‌های مکرر خشونت به زانو درآورده است.
پس از سرنگونی عمر البشیر، نظامی‌ها و غیرنظامی‌ها برای اداره کشور به توافق اولیه‌‌ای رسیدند اما در اکتبر ۲۰۲۱ ارتش دست به کودتا زد و قدرت را به دست گرفت.
بعد از کودتا، ارتش ابتدا عبدالله حمدوک، نخست‌وزیر سودان را خلع ید کرد و در حصر خانگی قرار داد اما او پس از امضای توافقی با رهبران کودتا مبنی بر تقسیم قدرت در اداره کشور، مجددا به کاخ نخست‌وزیری بازگشته بود.
اما معترضان حامی دموکراسی در سودان با ادامه تظاهرات بزرگ خیابانی، توافق میان آقای حمدوک و کودتاگران را رد کردند و خواستار تشکیل دولتی کاملا منفک از حضور و قدرت نظامیان شدند.
نیروی واکنش سریع چیست؟
نیروهای شبه نظامی واکنش سریع (RSF) که به بدنامی شهره است به رهبری ژنرال محمد حمدان داگالو – معاون رهبر کشور – به نقض حقوق بشر متهم شده است. این نیرو به قتل دست‌کم ۱۲۰ معترض در ژوئن ۲۰۱۹ در تظاهرات و تحصن در مقر ارتش متهم است.
نیروی واکنش سریع در سال ۲۰۱۳ عمدتاً با جنگجویان شبه نظامی «جنجوید» تشکیل شد که به‌طور وحشیانه‌ای با شورشیان در دارفور مقابله می‌کردند. اخیرا دیوان کیفری بین‌المللی در لاهه محاکمه علی محمد علی عبدالرحمن رهبر سابق شبه نظامیان موسوم به «جنجوید» را به اتهام ۳۱ مورد جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی آغاز کرده است.
در سال ۲۰۱۵، حدود چهل هزار نفر از اعضای نیروی واکنش سریع به مداخله نظامی تحت رهبری عربستان سعودی در جنگ یمن پیوستند.
اعضای این نیرو به لیبی هم اعزام شدند.
برای انتقال حکومت به غیرنظامیان، طرحی برای ادغام نیروهای واکنش سریع در ارتش وجود داشت. اما اختلاف بین ژنرال داگالو وژنرال عبدالفتاح البرهان فرمانده ارتش سودان بر سر جدول زمانی این انتقال و اینکه چه کسی ریاست نیروی یکپارچه جدید را بر عهده خواهد گرفت، به تنش کشیده شد.
