نشست دوحه درباره افغانستان با میزبانی سازمان ملل پشت درهای بسته آغاز شد

نشست دو روزه‌ای با حضور سازمان ملل و نمایندگانی از کشورهای مختلف درباره وضعیت افغانستان در دوحه قطر برگزار شده است.

سازمان ملل متحد با انتشار بیانیه‌ای در مورد نشست دوحه اعلام کرده است که این نشست با حضور آنتونیو گوترش، دبیر‌کل این سازمان، روی موضوعات کلیدی، مانند حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان و دختران حکومت‌داری فراگیر، مقابله با تروریسم و ​​قاچاق مواد مخدر متمرکز خواهد بود.

دبیرکل سازمان ملل متحد میزبان این نشست است. در بیانیه‌ این سازمان آمده است: «این نشست برای دستیابی به یک تفاهم مشترک در جامعه بین‌المللی در مورد چگونگی تعامل با طالبان بحث می‌کند».

داوود قاری‌زاده، خبرنگار بی‌بی‌سی که برای پوشش این نشست به دوحه رفته است، می‌گوید این نشست پشت درهای بسته جریان دارد و فرصتی است برای کشورهای منطقه و جهان و سازمان ملل تا درباره چگونگی تعامل با طالبان بحث کنند.

بر اساس یک منبع سازمان ملل در نیویورک در نشست دوحه نمایندگان ۱۹ کشوراز جمله اعضای دایمی این سازمان، نماینده سازمان همکاری‌های کشورهای اسلامی، سازمان شانگهای و نماینده اتحادیه اروپا شرکت کرده‌اند.

اگر چه هیچ نماینده افغان در این نشست حضور ندارد اما گفته شده که در حاشیه این اجلاس دو روزه با برخی از نمایندگان نهادهای مختلف متعلق به افغان‌ها نیز گفتگو شود.

این در حالی است که سهیل شاهین، نماینده معرفی شده از سوی طالبان برای کرسی افغانستان در سازمان ملل به بی‌بی‌سی تاکید کرد که بدون حضور طالبان، این نشست نتیجه‌ای نخواهد داشت. او گفت: «هر نشستی که در مورد افغانستان دایر می‌گردد بدون اشتراک هیأت امارت اسلامی افغانستان (حکومت طالبان) که طرف اصلی مساله است، نتیجه نخواهد داد…این حق امارت اسلامی است که دیدگاه خود را در همچو نشست‌ها اظهار نماید. اگر کسی با نظرات ما مخالفت دارد این حرف جداست اما دعوت نشدن ما به این نشست یک نقیصه است.»

در این نشست از طالبان دعوت نشده است و سازمان ملل و دولت قطر از ارایه اطلاعات درباره جزئیات مشخص آن خودداری می‌کنند.د در اطراف محل برگزاری تدابیر شدید امنیتی اتخاذ شده و هدف این است که جزئیات این نشست به بیرون درز نکند و به همین دلیل این نشست پشت درهای بسته انجام می‌شود، چنانچه به خبرنگاران هم اجازه داده نشده تا در محل برگزاری این نشست حضور داشته باشند.

قرار است فراد بیانیه‌ای در مورد نتایج این نشست با حضور دبیرکل سازمان ملل متحد کنفرانس مطبوعاتی برگزار شود.

هرچند سخنگوی سازمان ملل متحد تاکید کرده است که این نشست در مورد به رسمیت شناختن بین‌المللی حکومت طالبان نخواهد بود پیشتر امینه محمد، معاون دبیرکل این سازمان در اظهاراتی درباره احتمال بحث درباره به رسمیت‌شناختن طالبان در این نشست صحبت کرده بود.

این اظهارات با موجی از واکنش‌ها و محکومیت‌ها از سوی فعالان و مدافعان حقوق بشر روبرو شد.

امروز نیز همزمان با برگزاری نشست دوحه در اعتراض به احتمال گفتگو درباره به رسمیت شناختن حکومت طالبان در نشست دوحه، فعالان تجمعاتی را در شهرهای لندن و پاریس برگزار کردند.

ین فعالان به‌شدت نگران این نشست در مورد تعامل با حکومت طالبان هستند که قرار است پشت درهای بسته برگزار شود. آن‌ها هر گونه تلاش برای عادی‌‎سازی روابط دیپلماتیک با طالبان را محکوم کردند و از جامعه جهانی خواستند که حکومت طالبان را به رسمیت نشناسد.

استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل،گفته است که دبیرکل از مقام‌های حکومت طالبان در این نشست دعوت نکرده است و نشست دوحه بر «تقویت تعامل بین‌المللی پیرامون اهداف مشترک برای یک راه پایدار پیش‌رو در افغانستان» متمرکز است.

با این وجود فعالان زن می‌گویند «به‌شدت نگران» این نشست «پشت‌ درهای بسته» در مورد تعامل با حکومت طالبان هستند.

روز گذشته (یکشنبه) در ۱۵ کشور اروپایی، آمریکا و در پاکستان زنان و فعالان افغان در تظاهرات و تجمعاتی خواستار عدم به رسمیت شناختن حکومت طالبان در اجلاس دو روزه دوحه شدند.

حدود ۳۰ نهاد مدنی و زنان افغانستان نیز در یک نامه سرگشاده، از رهبران جهان خواسته‌­اند تا «با مردم افغانستان صحبت کنند و نه درباره آن‌ها».

سخنگوی سازمان ملل در مورد نامه‌هایی‌ که از جانب فعالان و سازمان‌های مدافع حقوق بشر به دبیرکل نوشته شده‌اند، گفته است: « بخش‌های مختلف سازمان ملل متحد در تماس نزدیک با گروه‌های زنان افغان، گروه‌های مدافع حقوق بشر چه در افغانستان و چه در خارج از کشور هستند.»

در نخستین اظهارات تازه به نشست امروز دوحه ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفته است که «ما در چارچوب تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر کمک به ملت افغانستان، همواره اعلام کردیم که علاوه بر نشست دوجانبه در نشست‌های فرامنطقه ای برای بازگرداندن آرامش به این کشور همواره فعال خواهیم بود».

آقای کنعانی در یک نشست هفتگی در تهران به خبرنگاران گفت: «نشست دوحه هم مهم است و اولین گردهمایی سیاسی در این شکل و در این سطح به میزبانی سازمان ملل است. طبیعتا ایران در این نشست هم حضور جدی خواهد داشت و دیدگاه های خودش را درباره مسائل افغانستان بیان خواهد کرد.»

همچنین اعلام شده است که حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رییس جمهور ایران در امور افغانستان، برای شرکت در اجلاس دوحه در ارتباط با افغانستان که به میزبانی سازمان ملل متحد برگزار شده، وارد قطر شده است.

این در حالی است که هفته گذشته شورای امنیت سازمان ملل متحد به اتفاق آرا قطعنامه‌ای را تصویب کرد و خواستار «مشارکت کامل، برابر، معنادار و امن زنان و دختران در افغانستان» شد.

شورای امنیت سازمان ملل می‌گوید، طالبان از زمانی‌که در آگوست ۲۰۲۱ به قدرت بازگشته‌اند زنان و دختران افغان را از مشارکت در بیشتر عرصه‌های زندگی عمومی و روزمره در افغانستان محروم کرده‌اند.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان پیشتر به بی‌بی‌سی گفته است حکومت طالبان خواستار تعامل با تمامی نهاد‌ها و کشورهای منطقه و جهان است. او به ویژه در مورد نشست دوحه گفته است که «هر گونه انزوا، تحمیل فشار و زور و تحریم، کارگر نخواهد بود» اما مشکلات و نگرانی‌ها را می‌توان از طریق راه‌های دیپلماتیک حل و فصل کرد.

او به رسانه‌های محلی گفته است: «نمایندگی افغانستان [طالبان] باید در آن‌جا باشد تا ما موقف‌گیری (موضع‌) خود را داشته باشیم و دوم این‌که موقف کشور‌ها هم باید با افغانستان سازنده و روی همکاری باشد.»

با این وجود سخنگوی حکومت طالبان تاکید کرده است که «موضوعاتی‌که به مثابه قوانین در افغانستان از سوی (طالبان) وضع شده از ارزش‌های اسلامی و مربوط به مسایل اجتماعی و داخلی افغانستان می‌شود».

آقای مجاهد پیشتر به بی‌بی‌سی در این مورد گفته است که «کشورها و سازمان ملل نباید در مسایل داخلی افغانستان دست درازی کنند».

طالبان بیشتر از یک ماه پیش زنان افغان را از کار در دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع کردند. سازمان ملل اما می‌گوید کار زنان افغان ادامه فعالیت این سازمان و برای رساندن کمک‌های بشردوستانه‌ای که شدیدا مورد نیاز مردم است، حیاتی است.

دبیرکل سازمان ملل در توییتی تاکید کرده است: «برای دسترسی به میلیون‌ها نفر در افغانستان که به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند، برگرداندن تمام موانع کار زنان کلیدی است. افغان‌ها به کمک‌های فوری نیاز دارند. برای اطمینان از ارائه آن حضور زنان اساسی است.»

گفته شده در نشست پیش‌رو در دوحه خواست روشن سازمان ملل بازگشت کارمندان زن این سازمان به کارهایشان است. این در حالی است که دختران بالاتر از سن یازده، برای دومین سال از رفتن به مکتب محروم اند و حکومت طالبان زنان را از کار در سازمان‌های بین‌المللی منع کرده است.

نهادهای حامی حقوق زنان در نامه‌های جداگانه خواستار تحریم‌های هماهنگ بین المللی علیه رهبران و مقام‌های طالبان از جمله تمدید ممنوعیت سفر، مسدود شدن دارایی‌های متعلق به رهبری طالبان، و ثبت مجدد فهرست مجدد مقام‌های ارشد طالبان در فهرست تحریم‌های سازمان ملل به عنوان «گام‌های ضروری برای تضمین حمایت از حقوق بشر برای مردم و به ویژه حق شرکت در این نوع نشست‌ها» شده‌اند.